Αν διακινδυνεύαμε να μεταφέρουμε το σήμα που εξέπεμψε το φετινό, επετειακό, 60ό Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης που ολοκληρώθηκε προχθές το βράδυ, με την τελετή απονομής των βραβείων, θα λέγαμε ότι είναι οι εκτός ελέγχου καταστάσεις: η φύση, τα παιδιά και οι έφηβοι, σε ταινίες κοινωνικών αποχρώσεων, έδωσαν τον τόνο, αποτυπώνοντας αγωνία και φόβο.
Τουλάχιστον, όσον αφορά τις 14 ταινίες του διεθνούς διαγωνιστικού προγράμματος που διεκδίκησαν τον Χρυσό Αλέξανδρο. Η κριτική επιτροπή επέλεξε τα βραβεία από τις 11 ξένες παραγωγές (υπήρχαν και τρεις ελληνικές) απονέμοντας τον Χρυσό Αλέξανδρο – Θόδωρος Αγγελόπουλος (15.000 ευρώ) στην ταινία «Θα ’ρθει η φωτιά» του Oλιβερ Λάσε (Ισπανία – Γαλλία – Λουξεμβούργο), που διαδραματίζεται στα βουνά της Γαλικίας με πρωταγωνιστή έναν άντρα ο οποίος επιστρέφει στο πατρικό του έχοντας εκτίσει ποινή για εμπρησμό. Ο Αμαδόρ Αριας απέσπασε και το βραβείο ανδρικού ρόλου για την ερμηνεία του. Η ταινία άφησε εξαιρετικές εντυπώσεις στην κριτική επιτροπή ως ένα «υπνωτιστικό ρέκβιεμ για έναν τρόπο ζωής που χάνεται». Πράγματι, η κινηματογράφηση του δάσους, με τους κορμούς και τα φυλλώματα των δέντρων, θυμίζει χορογραφία, ενώ ακόμη και όταν ξεσπάει η ασυγκράτητη πυρκαγιά, οι χαμηλοί σκηνοθετικοί τόνοι εντείνουν το μέγεθος του δράματος.
Ο Αργυρός Αλέξανδρος (8.000 ευρώ) απονεμήθηκε στην ταινία «Πυρετός» της Μάγια Ντα-Ρεν (Βραζιλία – Γαλλία – Γερμανία), ένα κράμα πραγματικότητας και φαντασίας που κινείται στο Μανάους του Αμαζονίου. Ενας πατέρας που ζει με τη μοναχοκόρη του προσβάλλεται από έναν μυστηριώδη πυρετό. Μακριά από τις φωτογενείς απεικονίσεις των ιθαγενών ένα οδοιπορικό σε μια ουδέτερη ζώνη αυτοεξορίας, ανάμεσα στην αρχέγονη δύναμη της φύσης και στη ζούγκλα του άστεως. Ο Χάλκινος Αλέξανδρος, για την καλύτερη σκηνοθεσία, δόθηκε στη Μελίνα Λεόν για το «Τραγούδι χωρίς όνομα» (Περού – Ισπανία – ΗΠΑ). Βασίζεται σε μια πραγματική ιστορία εμπορίας βρεφών που συντάραξε το Περού τη δεκαετία του ’80 και είναι η απελπισμένη αναζήτηση, από μια αυτόχθονη γυναίκα, της νεογέννητης κόρης της. Το βραβείο γυναικείας ερμηνείας δόθηκε στην Γκρέτα Φερνάντεθ για την ταινία «Η κόρη του κλέφτη» σε σκηνοθεσία Μπελέν Φούνες (Ισπανία).
Την τελετή λήξης άνοιξαν η γενική διευθύντρια του φεστιβάλ, Ελίζ Ζαλαντό, και ο καλλιτεχνικός διευθυντής, Ορέστης Ανδρεαδάκης.
Από τις υπόλοιπες ταινίες του διεθνούς διαγωνιστικού ξεχωρίσαμε τη νορβηγική «Το νου σου στα παιδιά» του Νταγκ Γιόχαν Χάουγκερουντ (βραβείο FIPRESCI – Διεθνούς Ενωσης Κριτικών και της Βουλής των Ελλήνων «Ανθρώπινες Αξίες»), η οποία θα άξιζε τον κόπο να προβάλλεται στα σχολεία ως μέρος της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Η κόρη ενός εξέχοντος μέλους του Σοσιαλιστικού Κόμματος προκαλεί άθελά της τον θάνατο ενός συμμαθητή της, γιου ενός στελέχους της Δεξιάς. Υποδειγματικό σενάριο, χειρουργικός χειρισμός των ευαίσθητων ψυχολογικών και πραγματικών δεδομένων, μια σύνθεση κοινωνική όπου το δράμα ως μέρος της καθημερινότητας απορροφάται, χωρίς καθόλου να σημαίνει ότι «κουκουλώνεται». Η ταινία επαναπροσδιορίζει τις έννοιες της ευθύνης, της συγχώρεσης και της ανθρωπιάς.
Από τις ταινίες του ελληνικού προγράμματος διακρίθηκαν με παράλληλα βραβεία: «Η πολιορκία στην οδό Λιπέρτη», κυπριακή συμπαραγωγή του Σταύρου Παμπαλλή, με πρωταγωνιστή τον Κωνσταντίνο Μαρκουλάκη, η οποία τιμήθηκε με τέσσερα συνολικά βραβεία (ΠΕΚΚ, FIPRESCI, ΕΡΤ και το βραβείο κοινού Fischer)· ο «Απόστρατος» του Ζαχαρία Μαυροειδή (η οποία συμμετείχε στο Διεθνές Διαγωνιστικό), το «Cosmic Candy» της Ρηνιώς Δραγασάκη (δεύτερη ελληνική ταινία του διεθνούς τμήματος, μοιράστηκε τις 5.000 ευρώ του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου με την «Περσεφόνη» του Κώστα Αθουσάκη) και το «Δε θέλω να γίνω δυσάρεστος, αλλά πρέπει να μιλήσουμε για κάτι πολύ σοβαρό» του Γιώργου Γεωργόπουλου (με το βραβείο –θεσπίζεται για πρώτη φορά– του Ιδρύματος Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου, που συνοδεύεται από 3.000 ευρώ). Τη λιτή τελετή των –πολλών– βραβείων παρουσίασαν η ηθοποιός Μαρίσσα Τριανταφυλλίδου και ο δημοσιογράφος και κριτικός κινηματογράφου Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος. Βραβεία απένειμαν, μεταξύ άλλων, ο γενικός γραμματέας Σύγχρονου Πολιτισμού του ΥΠΠΟ Νικόλας Γιατρομανωλάκης, ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνος Ζέρβας, η βουλευτής Ολγα Κεφαλογιάννη.