Χθες το βράδυ στο Λονδίνο ηθοποιοί όπως ο Κίλιαν Μέρφι, η Εμιλι Μπλαντ και ο Ματ Ντέιμον περπάτησαν το κόκκινο χαλί για την πρεμιέρα του «Oppenheimer» του Κρίστοφερ Νόλαν. Μέχρι όμως να ξεκινήσει η προβολή της ταινίας, πολλοί από τους ηθοποιούς που νωρίτερα πόζαραν για τα κλικ των φωτογράφων είχαν εγκαταλείψει την αίθουσα.
Ο λόγος ήταν ότι στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, το SAG-AFTRA, δηλαδή το σωματείο των ηθοποιών, που μετρά περίπου 160.000 μέλη, ανακοίνωσε πως ξεκινά απεργία. Μια απεργία που έρχεται να ενωθεί με αυτήν των σεναριογράφων, που με την σειρά της ξεκίνησε πίσω στον Μάιο, και αποτελεί την πρώτη απεργία των ηθοποιών από το 1980.
Αυτή την στιγμή το Χόλιγουντ «βράζει» και το μέλλον μίας από τις πιο ισχυρές και κερδοφόρες βιομηχανίες των ΗΠΑ κρίνεται ταραχώδες.
Γιατί οι ηθοποιοί απεργούν;
Λίγο-πολύ για τους ίδιους λόγους που απεργούν και οι σεναριογράφοι. Οι ηθοποιοί βρίσκονταν σε διαπραγματεύσεις με τα στούντιο προκειμένου να καταλήξουν σε κάποια νέα συμφωνία που θα τους εξασφάλιζε δικαιότερες αμοιβές και καλύτερες εργασιακές συνθήκες, ιδιαίτερα στο περιβάλλον των streaming υπηρεσιών. Επιπλέον, με την ΑΙ να καλπάζει απειλητικά σε πολυάριθμους κλάδους, οι ηθοποιοί ήθελαν να εξασφαλίσουν ότι δεν θα αντικατασταθούν από ψηφιακά αντίγραφα. Η συμφωνία δεν επετεύχθη και έτσι οι ηθοποιοί κήρυξαν απεργία.
Της ένωσης και της απεργίας ηγείται η Φραν Ντρέσερ (ή αλλιώς, η «Νταντά», από το ομώνυμο sitcom της δεκαετίας του ‘90), η οποία έβγαλε μία φορτισμένη ομιλία, λέγοντας μεταξύ άλλων:
«Είμαστε τα θύματα εδώ. Εχουμε θυματοποιηθεί από μία αδηφάγα οντότητα. Είμαι σοκαρισμένη από τον τρόπο με τον οποίο μας αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι με τους οποίους δουλεύουμε. Ειλικρινά, δεν μπορώ να το πιστέψω πόσο μακριά στεκόμαστε σε τόσα πράγματα. Πώς επικαλούνται την έλλειψη χρημάτων, όταν χάνουν χρήματα δεξιά και αριστερά, πληρώνοντας εκατομμύρια δολάρια στους CEOs τους. Είναι απεχθές, θα έπρεπε να ντρέπονται. Βρίσκονται στην λάθος πλευρά της ιστορίας».
Τι σημαίνει, δηλαδή, στην πράξη αυτή η απεργία;
Οτι οι ηθοποιοί σταματούν κάθε είδους επαγγελματική δραστηριότητα. Πέραν δηλαδή του προφανούς, ότι δηλαδή, δεν θα βρίσκονται μπροστά από τις κάμερες για τα τρέχοντα γυρίσματα των παραγωγών στις οποίες συμμετέχουν, ή δεν θα έχουν την δυνατότητα να κάνουν συμπληρωματικά γυρίσματα/σπικάζ σε ταινίες και σειρές που η βασική παραγωγή έχει ολοκληρωθεί, επίσης, δεν μπορούν να κάνουν κανενός είδους προώθηση των ταινιών στις οποίες συμμετέχουν.
Επομένως, δεν μπορούν να παραβρεθούν σε πρεμιέρες -εξού και αυτό που συνέβη με το «Oppenheimer»- να δίνουν συνεντεύξεις, να προμοτάρουν την εκάστοτε ταινία/σειρά στα social media και να κάνουν οτιδήποτε προωθεί με κάποιον τρόπο την παραγωγή στην οποία συμμετέχουν.
Μισό λεπτό, υπάρχει δηλαδή κάποια πιθανότητα να μην δούμε πολυαναμενόμενες πρεμιέρες;
Οχι, οι κυκλοφορίες των ταινιών που έχουν προγραμματιστεί για την υπόλοιπη χρονιά θα προχωρήσουν σε γενικές γραμμές κανονικά, όπως επιβεβαιώνει και ρεπορτάζ του USA Today. Απλά, όπως προκύπτει από τα παραπάνω, στις επίσημες πρεμιέρες και τα φεστιβάλ δεν θα δούμε ηθοποιούς ούτε στο κόκκινο χαλί ούτε μέσα στις αίθουσες.
Και τι θα γίνει με τις τρέχουσες παραγωγές;
Η απεργία των σεναριογράφων είχε ήδη επηρεάσει κάποιες παραγωγές, όπως ήταν εκπομπές και τοκ σόου, που ανά περιπτώσεις συνεχίζονταν χωρίς σεναριακά κείμενα, όμως, εκ των πραγμάτων τώρα, πολλές παραγωγές δεν θα μπορούν να προχωρήσουν με τον ως τώρα προγραμματισμό, χωρίς τους ηθοποιούς.
Ποιοι μεγάλοι τίτλοι βρίσκονται τώρα στο στάδιο παραγωγής και πιθανόν θα παγώσουν;
Αυτή την στιγμή βρίσκονται σε κάποιο στάδιο παραγωγής μπλοκμπάστερ όπως το «Wonder Woman 3», το «Ghostbusters 4», τα «Avatar 3 & 4» αλλά και το σίκουελ του «Gladiator», μεταξύ πολλών άλλων. Οπως σημειώνει το BBC, παρόλο που σε πολλούς τέτοιους τίτλους τα σενάρια μπορεί να έχουν ολοκληρωθεί, όπως συμβαίνει και με το τηλεοπτικό «House of the Dragon», είναι πιθανό να μείνουν στο ράφι μέχρι την λήξη της απεργίας.
Υπάρχουν, όμως παραγωγές που μπορούν να συνεχίσουν κανονικά;
Μόνο αυτές στις οποίες συμμετέχουν αποκλειστικά ηθοποιοί που δεν ανήκουν στο σωματείο. Και ενδεχομένως κάποιες εντελώς ανεξάρτητες παραγωγές, που δεν επηρεάζονται καθόλου από συμφωνίες με στούντιο και υπηρεσίες streaming.
Τα στούντιο τι λένε για την απεργία;
Το AMPTP, δηλαδή η ένωση των παραγωγών, μετά την απόφαση του SAG-AFTRA, απάντησε με μία ανακοίνωση στην οποία υποστηρίζει πως παρουσίασε μία συμφωνία «που προσέφερε ιστορικές αμοιβές και αυξήσεις, σημαντικά υψηλότερο πλαφόν στις συντάξεις και την υγειονομική περίθαλψη […] και μία ρηξικέλευθη πρόταση σχετικά με την τεχνητή νοημοσύνη που προστατεύει ψηφιακές απεικονίσεις ηθοποιών για τα μέλη του SAG-AFTRA».
Στην ανακοίνωση διαβάζουμε μεταξύ άλλων: «Μια απεργία σίγουρα δεν ήταν η έκβαση στην οποία ελπίζαμε, μιας και τα στούντιο δεν μπορούν να λειτουργήσουν χωρίς τους καλλιτέχνες που δίνουν ζωή στις ταινίες και τα τηλεοπτικά μας σόου. Το σωματείο δυστυχώς επέλεγε έναν δρόμο που θα οδηγήσει σε οικονομικές δυσκολίες για χιλιάδες ανθρώπους που εξαρτώνται από την βιομηχανία».
Εχει ξανασυμβεί ηθοποιοί και σεναριογράφοι του Χόλιγουντ να απεργήσουν μαζί;
Ναι, το 1960, με τα κύρια αιτήματά τους να είχαν να κάνουν με την απόδοση δικαιωμάτων για προβολές στην τηλεόραση. Τότε, η απεργία για τους σεναριογράφους διήρκεσε 21 εβδομάδες και για τους ηθοποιούς 6. Επικεφαλής, μάλιστα, του SAG τότε ήταν… ο Ρόναλντ Ρίγκαν, πολύ πριν γίνει ο 40ος πρόεδρος των ΗΠΑ.
Τελευταία φορά που οι ηθοποιοί του Χόλιγουντ προχώρησαν σε απεργία ήταν το 1980. Τι είχε συμβεί τότε;
Με αιτήματα που πάλι είχαν να κάνουν με την απόδοση δικαιωμάτων -σε αυτή την περίπτωση στις βιντεοκασέτες και την συνδρομητική τηλεόραση- αλλά και λόγω διαφορών μεταξύ των τότε δύο σωματείων των ηθοποιών στις ΗΠΑ (το SAG και το AFTRA), οι ηθοποιοί στις 21 Ιουλίου προχώρησαν σε απεργία που διήρκεσε τρεις μήνες και τρεις μέρες.
Η τωρινή απεργία πόσο αναμένεται να κρατήσει;
Δεν μπορεί κανείς να το προβλέψει με ακρίβεια, πάντως, υπολογίζεται πως μπορεί να κρατήσει ως και μήνες.
Και πότε θα αρχίσουμε ως θεατές να καταλαβαίνουμε τον αντίκτυπο της απεργίας;
Σύμφωνα με πηγές του USA Today, όχι πριν το 2024. Αλλωστε, οι κινηματογραφικές και οι τηλεοπτικές παραγωγές βρίσκονται πάντα αρκετούς μήνες μπροστά. Βέβαια, υπάρχει μια πιθανότητα, αν οι απεργίες συνεχιστούν, κάποιες από τις πρεμιέρες που είναι προγραμματισμένες για το φθινόπωρο να μετατεθούν για την επόμενη χρονιά, ώστε να να «αραιώσουν» οι κυκλοφορίες.
