Μέχρι το τέλος *** 1/2
ΓΟΥΕΣΤΕΡΝ, ΣΙΝΕΦΙΛ
Σκηνοθεσία: Τόμι Λι Τζόουνς
Ερμηνείες: Τόμι Λι Τζόουνς, Χίλαρι Σουάνκ, Μέριλ Στριπ, Τζον Λίθγκοου, Γκρέις Γκάμερ
Το παράξενο ελεγειακό γουέστερν «Μέχρι το τέλος», με σκηνοθέτη και πρωταγωνιστή τον Τόμι Λι Τζόουνς, από τους κορυφαίους της παλιότερης γενιάς Αμερικανών ηθοποιών, δεσπόζει ανάμεσα στις σημερινές πρεμιέρες. Αντισυμβατική ταινία, απομυθοποιητική και χωρίς τα γνώριμα κλισέ του είδους, μοιάζει περισσότερο με φεμινιστικό δράμα απλωμένο σ’ ένα σχεδόν αρχαϊκό σκηνικό της Άγριας Δύσης, εικαστικά εξαιρετικό. Η επιβλητική εσωτερική ερμηνεία του Τζόουνς δίνει δραματουργικό βάθος στις στυλιζαρισμένες εικόνες. Το σενάριο προέρχεται από το μυθιστόρημα του Γκλέντον Σουόρθαουτ «Homesman» (η λέξη δεν υπάρχει στα λεξικά). Το «Μέχρι το τέλος» (έτσι αποδόθηκε ο αγγλικός τίτλος) περιγράφεται σαν ένα φανταστικό ταξίδι-τομή στους αρχετυπικούς μύθους του κλασικού γουέστερν.
Στην έρημη και αχανή Νεμπράσκα, πριν ολοκληρωθεί η κατάκτηση της Δύσης από τους λευκούς, η Μαίρη Ντι Κάντι μοχθεί για να καλλιεργήσει την παρθένα γη. Οι άποικοι, ως επί το πλείστον οικογένειες, διασκορπίζονται στις «νέες περιοχές» όπου δημιουργούν αγροκτήματα και ιδρύουν πόλεις. Η Μαίρη, καλή χριστιανή, αλλά και χειραφετημένη για την εποχή της γεροντοκόρη, που προσφέρεται ως νύφη σε όποιον ελεύθερο άντρα την πλησιάσει, μια μέρα θα αναλάβει να μεταφέρει τρεις «τρελές» παντρεμένες στην Αϊόβα. Πρέπει να παραδοθούν στην εκκλησία των μεθοδιστών για να επιστραφούν στους συγγενείς τους.
Αυτό το «έπος» της κατάκτησης της Δύσης δεν σταθμίζεται με κορμιά λευκών που πέφτουν χτυπημένα από ινδιάνικα βέλη, ούτε με μυθικές μονομαχίες πιστολάδων, αλλά με παράπλευρες απώλειες γυναικών. Νεαρές γυναίκες, σύζυγοι άξεστων ανδρών, που τις αντιμετωπίζουν σαν ζώα, τρελαίνονται. Σημειωτέον, ο έρωτας έξω από τον γάμο οδηγεί στην πορνεία ή στην αυτοκτονία. Η Μαίρη, που κάποιες στιγμές νομίζεις πως έχει βγει από βιβλίο της Τζέιν Οστιν, γλιτώνει από την κρεμάλα έναν ηλικιωμένο τυχοδιώκτη και τον προσλαμβάνει ως οδηγό της. Η άμαξά τους, μια ξύλινη κιβωτός-φυλακή, θα περάσει από επικίνδυνες περιοχές.
Το «Μέχρι το τέλος» είναι μια προσεγμένη καταβύθιση στη μυθολογία της Αγριας Δύσης. Θα μπορούσαμε να την παρομοιάσουμε με τον «Νεκρό» του Τζιμ Τζάρμους. Εκεί, ο Ινδιάνος ήταν θύμα της γενοκτονίας αλλά και οδηγός του μορφωμένου λευκού (που πέφτει σαν εξωγήινος στην καρδιά της Αγριας Δύσης) στο ψυχεδελικό τελευταίο του ταξίδι. Στην ταινία του Τόμι Λι Τζόουνς, μια καλλιεργημένη γυναίκα (φανταστείτε την ηρωίδα της Τζέιν Κάμπιον στα «Μαθήματα πιάνου») διασχίζει την Αγρια Δύση με οδηγό της το κυνηγημένο ελεύθερο πνεύμα του άποικου: έναν γερασμένο λευκό λιποτάκτη του ιππικού, που άλλοτε μοιάζει με φάντασμα κι άλλοτε σαν να έχει βγει από σπαγγέτι του Λεόνε. Το ζήτημα με αυτό το… γυναικείο, μελαγχολικό και ενίοτε χιουμοριστικά μακάβριο, γουέστερν είναι ότι δύσκολα θα βρει το κοινό του.
Επίσης
Αλλαγή κλίματος στο γαλλικό ανάλαφρο μελό «Τα καλύτερα έρχονται» (**)που απευθύνεται κυρίως σε γυναίκες. Μια 60χρονη, άπιστη σύζυγος οδοντιάτρου, διώχνει την κατάθλιψή της στο κρεβάτι ενός 40άρη. Με Φανί Αρντάν, Λορέν Λατίφ.
Φρεσκάδα, αλλά και αδυναμία παράκαμψης του ασήμαντου, διακρίνει το δράμα «Κολύμπα μικρό μου ψαράκι» (**) των Ρούμπεν Αμάρ και Λολά Μπεσίς. Μικροεπεισόδια σε αντεργκράουντ καλλιτεχνικούς κύκλους της Νέας Υόρκης. Το καλλιτεχνικό όραμα κόντρα στην «πεζότητα» της επιβίωσης.