Οδηγώ σ’ έναν έρημο παραλιακό δρόμο και ακούω έναν νέο τζαζ δίσκο, το «Broken Blue», των Spiral Trio. Ξαναπαίζω το πιο μελωδικό και μελαγχολικό κομμάτι, το «Once Upon a Summertime». «Είναι η μόνη μη πρωτότυπη σύνθεση του δίσκου, έχει γραφτεί από τον Μισέλ Λεγκράν. Αποτελεί την πιο ήσυχη στιγμή του τρίο σε αυτόν τον δίσκο και χαρακτηρίζεται από λυρισμό, εσωστρέφεια και μία απόχρωση νοσταλγίας», γράφουν οι μουσικοί στο συνοδευτικό τους κείμενο. Ο νους μου τρέχει παράλληλα με το τοπίο, απολαμβάνοντας την ελευθερία της μοναχικής οδήγησης. Είναι λίγο επικίνδυνο να ακούς αυτή τη μουσική οδηγώντας. Η αυτοσχεδιαστική τζαζ είναι ένα ιδιόρρυθμο σάουντρακ που έρχεται να σε χτυπήσει στο συναισθηματικό ψαχνό, εκεί που δεν το περιμένεις. Εκτός αυτού, είναι και μια διανοητική πρόκληση.
Καλώ στο τηλέφωνο τον ντράμερ Αναστάση Γούλιαρη, ο οποίος γιορτάζει τα 10 χρόνια της μπάντας μαζί με τον πιανίστα Σπύρο Μάνεση και τον κοντραμπασίστα Αρίωνα Γυφτάκη. Προηγουμένως διαβάζω το «βιογραφικό» των μελών της μπάντας: «Ο Σπύρος μεγάλωσε στη Ζάκυνθο. Αγάπησε τον Μπετόβεν και τους Beatles. Αργότερα βρήκε στον δρόμο του τον Dr. John και η πορεία μέχρι τον Brad Mehldau, τον Keith Jarrett και τον Paul Bley περιλαμβάνει πολλά επεισόδια. Ο Αρίωνας μεγάλωσε στην Καλαμάτα. Εμαθε από νωρίς τα μυστικά της μουσικής και όταν άκουσε για πρώτη φορά κοντραμπάσο να παίζει σε ένα τζαζ group, κατάλαβε πως οι σπουδές του στη μουσική θα είχαν αυτήν την κατεύθυνση. Ο Αναστάσης μεγάλωσε στην Αθήνα, στο Περιστέρι, και ανάμεσα στους δρόμους της αστικής ζωής βρήκε τον Tom Waits να τον φέρει για πρώτη φορά σε επαφή με την τζαζ». Ρωτώ τον Γούλιαρη για το «Broken Blue», τον δεύτερο δίσκο τους ουσιαστικά, και με παραπέμπει στο podcast Adult Music. «Δύο Αμερικανοί μουσικοί που ζουν στην Ιαπωνία, αναλύουν τα κομμάτια μας ένα προς ένα και λένε ακριβώς αυτά που θα έλεγα κι εγώ για ένα δίσκο που θα μου άρεσε», μου λέει. Πράγματι, οι Αμερικανοί μιλούν με εξαιρετικά κολακευτικά λόγια για έναν «μοναδικό, φρέσκο, απολαυστικό και προσιτό δίσκο μοντέρνας τζαζ, που σου αποκαλύπτει όλο και περισσότερα όσο περισσότερο τον ακούς, από ένα πραγματικά θαυμάσιο τρίο».
Το έργο τους κυκλοφόρησε από την αμερικανική Odradek Records, μια κερδοσκοπική εταιρεία όπου εφαρμόζεται η αυτοδιαχείριση.
Μαθαίνω ότι η παραγωγή του δίσκου χρηματοδοτήθηκε μέσα από μια άκρως επιτυχημένη καμπάνια crowdfunding. «Η επιλογή να χρηματοδοτήσουμε τον δίσκο μέσα από τη διαδικασία του crowdfunding γεννήθηκε μαζί με την επιθυμία να βγάλουμε τον δίσκο στην αμερικανική εταιρεία Odradek Records», μου λέει ο Σπύρος Μάνεσης, «πρόκειται για μια δισκογραφική μη κερδοσκοπική εταιρεία όπου στην ουσία εφαρμόζεται η αυτοδιαχείριση και η έννοια της κοινότητας με πολύ ωραίο και απλό τρόπο. Κάθε μουσικός που έχει κυκλοφορήσει έναν δίσκο στην Odradek είναι μέλος μιας επιτροπής που λαμβάνει αποφάσεις για κάθε καινούργια πρόταση που φτάνει στην εταιρεία προς έγκριση. Η απόφαση γίνεται με αποκλειστικά μουσικά κριτήρια καθώς η “επιτροπή” δεν γνωρίζει καμία άλλη πληροφορία για τους καλλιτέχνες εκτός από τη μουσική τους. Στη σημερινή φάση της μουσικής βιομηχανίας όπου οι subscribers, οι followers και τα likes έχουν μεγαλύτερη βαρύτητα από το ίδιο το μουσικό αποτέλεσμα, μια τέτοια στάση είναι πολύ γοητευτική και ελπιδοφόρα, και φυσικά μας ενδιέφερε πάρα πολύ. Μετά την επιλογή του δίσκου μας από την εταιρεία, έπρεπε να βρούμε τον τρόπο να συν-χρηματοδοτήσουμε την παραγωγή του. H μόνη πιθανή επιλογή ήταν το crowdfunding».
H διαδικασία της παραγωγής του «Broken Blue» έως και το στάδιο της ηχογράφησης εξελίχθηκε κατά τη διάρκεια της καραντίνας. «Κατά τη διάρκεια της απομόνωσης δεν μπορούσαμε να κάνουμε ούτε συναυλίες ούτε πρόβες, και αυτό μας κόστιζε μουσικά και ψυχολογικά πολύ», σημειώνει ο Γούλιαρης. «Ολη αυτή η συσσωρευμένη ενέργεια και ένταση διοχετεύτηκε όταν επιτέλους καταφέραμε να κάνουμε πρόβες και να μπούμε στο στούντιο να ηχογραφήσουμε, και αυτό είναι κάτι που έχει αποτυπωθεί στην ηχογράφηση», συμπληρώνει ο Μάνεσης, «ενώ η συνήθης πρακτική στους τζαζ δίσκους που ηχογραφούνται σε στούντιο είναι να στοχεύουν σε μια κάπως πιο ελεγχόμενη καταγραφή της μουσικής του γκρουπ, σε μικρότερες διάρκειες και ιδιαίτερη προσοχή σε έναν καθαρό και λεπτομερή ήχο κάθε οργάνου, το Broken Blue ωστόσο ακούγεται περισσότερο σαν ένας live δίσκος, σαν να καταγράφεται μια συναυλία. Το ίδιο το παίξιμο είναι ιδιαίτερα περιπετειώδες, πληθωρικό και με έντονη ενέργεια, τα κομμάτια έχουν μεγάλη διάρκεια, ηχογραφήσαμε όλοι στον ίδιο χώρο και αυτό προκαλεί απευθείας περισσότερο την αίσθηση ενός ενιαίου ήχου του γκρουπ, όλα αυτά αποπνέουν περισσότερο την ενέργεια και την αίσθηση μιας συναυλίας παρά μιας ελεγχόμενης και συχνά “εξωραϊσμένης” καταγραφής της μουσικής».
«Η μοντέρνα τζαζ είναι μια προσέγγιση που αναζητά όλο και περισσότερη ελευθερία», μου λέει το έτερο –και νεότερο– μέλος της μπάντας, ο Αρίωνας Γυφτάκης. Δεν έχω παρά να προσυπογράψω. Μετά την ακρόαση του «Broken Blue» νιώθω μια μάλλον δικαιολογημένη πια αίσθηση φρεσκάδας και ελευθερίας. Αφήνω το πόδι απ’ το γκάζι και κυλάω ανανεωμένος στις περιπετειώδεις διαδρομές που ανοίγονται μπροστά μου.