To 1979 o Μασάρου Ιμπούκα θα έφερνε επανάσταση στη φορητή μουσική, κατασκευάζοντας για τη Sony (της οποίας ήταν συνιδρυτής) το walkman και χωρώντας έτσι σε κάθε τσέπη έναν ολόκληρο δίσκο. Kάτι πρωτόγνωρο για τα έως τότε δεδομένα που επέτρεψε στον καθένα, όπου και αν βρισκόταν, να μπορεί να ακούσει τη μουσική που θέλει και να αρχίσει να χτίζει έτσι μια ιδιωτική, και δημόσια συνάμα, εμπειρία ακρόασης. Η οποία φυσικά στη συνέχεια θα έπαιρνε τη μορφή του discman, του mp3, ώσπου θα γινόταν απλώς μια streaming εφαρμογή στο κινητό μας.
Η Gen Z, που γεννήθηκε πάνω – κάτω το 2000, δεν έχει καν στο συλλογικό της ασυνείδητο εικόνες ανθρώπων να περπατούν με walkman και οι κασέτες (που είναι ακόμα πιο παλιές, λανσαρίστηκαν το 1963) είναι ένα αντικείμενο που μέχρι πρόσφατα μάλλον είχαν αντικρίσει μόνο σε κάποια κούτα με σκονισμένα αντικείμενα των γονιών της. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει πως δεν μπορεί να είναι η γενιά που θα σημάνει την επιστροφή της κασέτας, όπως όλα έως τώρα δείχνουν.
H Gen Z έχει τα πρωτεία (και) στις κασέτες
Σύμφωνα με έρευνα της Key Production, που είναι η μεγαλύτερη εταιρεία κοπής βινυλίων στη Μεγάλη Βρετανία, η Gen Z «βάζει τα γυαλιά» σε όλες τις γενιές, μια και ακούει περισσότερη μουσική σε αναλογική μορφή από κάθε άλλη. Για την ακρίβεια, όσοι συμμετείχαν στην έρευνα και ανήκουν στο ηλικιακό γκρουπ 18-24 υποστήριξαν πως ακούνε μουσική από βινύλιο, CD ή κασέτα σε ποσοστό 59%. Το αντίστοιχο ποσοστό στα γκρουπ των 25-34, 35-44, 45-54 και 55-65 ετών δεν ξεπέρασε το 40-45%.
Οι συνολικές πωλήσεις της κασέτας έχουν αυξηθεί σημαντικά την τελευταία δεκαετία: σύμφωνα με στοιχεία της αμερικανικής Luminate Data LLC, το 2015 οι κασέτες που πουλήθηκαν ανέρχονταν στις 81.000, ενώ την περσινή χρονιά, οι πωλήσεις έφτασαν τις 436.400, όσες περίπου σημειώθηκαν δηλαδή και το 2022.
Μπορεί η στροφή προς την κασέτα να παραμένει ακόμη συγκρατημένη, σε σύγκριση με τα άλλα φυσικά φορμάτ που παραμένουν δημοφιλέστερα, πάντως τα μεγάλα ονόματα της μουσικής βιομηχανίας αναγνωρίζουν την τάση αυτή και την προωθούν: η Dua Lipa φρόντισε να ποζάρει με την κόκκινη κασέτα του τελευταίου άλμπουμ της «Radical Optimism». Είναι μόνο μια πτυχή της «αγάπης προς το αναλογικό» που έχει δείξει η Βρετανίδα ποπ σταρ, μια και εδώ και αρκετό καιρό τρέχει το δικό της κλαμπ βιβλίου, όπως πολλοί άλλοι σταρ της ψηφιακής εποχής που κάνουν το διάβασμα ξανά κουλ.
Πού έμαθε η Gen Z να αγαπάει το αναλογικό;
Η Gen Z είναι η μάλλον πρώτη γενιά που «νοσταλγεί» τόσο πολύ πράγματα που δεν έζησε – αυτό που ο Σάιμον Ρέινολντς, ένας από τους σημαντικότερους εν ζωή μουσικούς αναλυτές, έχει χαρακτηρίσει ως «φαντασματολογία» («hauntology»). Ας θυμηθούμε πώς το κομμάτι της Κέιτ Μπους «Running Up That Hill»… ξεπέρασε τον εαυτό του, όταν ακούστηκε στο «Stranger Things» και με τη βοήθεια της Gen Z έσπασε το ένα ρεκόρ μετά το άλλο, 40 χρόνια μετά την κυκλοφορία του. Ενα από τα πολλά παλαιότερα κομμάτια που η «γενιά του τώρα» έχει αγαπήσει τα τελευταία χρόνια και έχει γιγαντώσει κυρίως μέσα από το TikTok, το βασικό της «παράθυρο στον κόσμο».
Αρκεί να εστιάσουμε και πάλι στο «Stranger Things» και να θυμηθούμε πως στη σκηνή της σειράς που χάρισε μια δεύτερη ζωή στο «Running Up That Hill», η ηρωίδα Μαξ ακούει Κέιτ Μπους… από το walkman της (η σειρά εξάλλου διαδραματίζεται στα 80s). Δεν είναι η μόνη πρόσφατη «εμφάνιση» του φορητού player στην οθόνη. Στη σειρά ταινιών «Guardians of the Galaxy» της κραταιάς Marvel, o βασικός ήρωας Πίτερ Κουίλ έχει μαζί του ένα walkman που του έδωσε η μητέρα του. Το να το κουβαλάει πάντα και να ακούει από αυτό μουσική του παρελθόντος ήταν ο τρόπος που ο σκηνοθέτης Τζέιμς Γκαν επέλεξε για να τον κάνει να κρατάει τους δεσμούς του με τη Γη.
Δεν χωρά αμφιβολία πως έστειλε πολλούς στο κοντινότερό τους δισκάδικο: η πιο μοσχοπουλημένη κασέτα το 2023 στις ΗΠΑ ήταν αυτή του «Awesome Mixtape Vol. 1» από την πρώτη ταινία «Guardians of the Galaxy» (18.000 αντίτυπα), ενώ τα mixtapes για τη δεύτερη και την τρίτη ταινία της σειράς φιγούραραν στην 3η και 4η θέση των ευπώλητων με 16.000 και 13.000 πωλήσεις αντίστοιχα. Και αν υπάρχει ακόμη αμφιβολία για το αν η Gen Z έχει στραφεί στην κασέτα, η κορυφαία πεντάδα πωλήσεων την περσινή χρονιά έκλεισε με δύο δίσκους της Τέιλορ Σουίφτ, που(ειδικά) αυτή η γενιά πίνει νερό στο όνομά της.
Οπως όλα δείχνουν, τα αστεία με διάφορες εικόνες με κασέτες που «γυρνάνε» με μολύβια και υποθέτουν πως «αν δεν καταλαβαίνεις αυτή την εικόνα, είσαι πολύ μικρός», πλέον δεν αφορούν τη γενιά Ζ. Για να δούμε τι θα κάνει η γενιά Α.
