Τέσσερα στοιχεία αναδύονται αυτόνομα, συγκινητικά και δελεαστικά, καθώς ακούς ξανά και ξανά την «Αισθηματική Ηλικία» του Δημήτρη Μαραμή. Εχεις μπροστά σου έναν νέο κύκλο τραγουδιών (ένα τόξο, μία πλήρωση, έναν αυθύπαρκτο κόσμο). Ακούς μελοποιημένη ποίηση, τόσο ωραία ενορχηστρωμένη με τα όργανα ευδιάκριτα, τα κρουστά, τα έγχορδα, τα πνευστά. Χαίρεσαι έναν νέο ερμηνευτή, τον Θοδωρή Βουτσικάκη, ήθος, παρουσιαστικό, φωνή. Και τέλος, έχεις τη γεύση της ικανοποίησης και της εκτίμησης μπροστά στη συνέπεια, την επιμονή, το διαρκές άνοιγμα του συνθέτη Δημήτρη Μαραμή.
Με όλα αυτά, διατηρώ την «Αισθηματική Ηλικία», αυτή τη νέα δισκογραφική έκδοση, σαν ένα σύμβολο για την αιμοδοσία του ελληνικού τραγουδιού. Από ανθρώπους που είναι αφιερωμένοι στη μουσική με τον τρόπο του χειρώνακτα τεχνίτη και του εμμονικού τελειοθήρα, σαν τον Δημήτρη Μαραμή, έχουμε πάρει κατά καιρούς τα δείγματα, όσα χρόνια τώρα αφηγείται συνθετικά το μουσικό του όραμα. Η τελευταία του κίνηση, να μας παραδώσει την «Αισθηματική Ηλικία» με σπαράγματα από προηγούμενες δουλειές του, συνταιριασμένα διαφορετικά, σαν να μεταλαμβάνει νερό με τις χούφτες από ένα ορμητικό ρυάκι, είναι ταυτόχρονα και μια πρόταση ήθους και αισθητικής για το ελληνικό τραγούδι. Πρώτη ύλη η ποίηση, τέσσερις ποιητές διαφορετικοί, ο Ναπολέων Λαπαθιώτης, ο Νίκος-Αλέξης Ασλάνογλου, ο Σωτήρης Τριβιζάς και ο Μιχάλης Γκανάς, ενωμένοι υπογείως με λαγούμια αδιόρατων νημάτων. Με στίχους για την απώλεια, το ίχνος, τον χρόνο, την αγάπη.
Η συνάντηση του Δημήτρη Μαραμή με τον ερμηνευτή Θοδωρή Βουτσικάκη ήταν η αρχή για μια νέα αρχιτεκτονική των τραγουδιών, που υπήρχαν σε συρτάρια ή σε δίσκους, που είχαν τραγουδηθεί σε συναυλίες από άλλους άξιους ερμηνευτές, αλλά που τώρα ζητούσαν επαναπατρισμό, ένωση και δέσιμο, συνταίριασμα δημιουργικό, σαν γαλήνιο ξέσπασμα για να πουν εξαρχής κάτι καινούργιο.
Ετσι, γεννήθηκε η «Αισθηματική Ηλικία» με τραγούδια όχι πολλά, μόνο εννέα, που μαζί με τέσσερα σύντομα ορχηστρικά κομμάτια (πρελούδιο, δύο ιντερμέδια και επίλογο) συνθέτουν έναν κόσμο. Δεν χρειάζεται να πει κανείς πολλά. Η φωνή του Θοδωρή Βουτσικάκη έχει τέτοιο μέταλλο που δημιουργεί τη ζητούμενη (και απαραίτητη) ηλεκτρική εκκένωση ώστε να αλλάξει η θερμοκρασία. Η εντυπωσιακή στιλπνότητα της φωνής του δεν θα ήταν από μόνη της τόσο αξιοσημείωτη αν δεν είχε το επίχρισμα ενός αφανούς ραγίσματος και ενός καλά κρυμμένου πένθους. Αυτή η ένωση, του διαυγούς με το καπνισμένο, δημιουργεί τη βελούδινη αίσθηση που και αυτή διασώζεται από τον συναισθηματισμό και υπερίπταται πάνω από ρυτιδιασμένη θάλασσα.
Ο Δημήτρης Μαραμής, πέρα από ένας συνθέτης που αντλεί από μια βαθιά δεξαμενή ερεθισμάτων, επιρροών και πρωτογενούς κοιτάσματος, είναι και ένας πιανίστας που δίνεται ψυχή τε και σώματι. Αν τον δείτε να παίζει live, θα είναι δύσκολο να μη γατζώσετε έστω και λίγο τον συλλογισμό σας πάνω σε αυτόν τον άνθρωπο που γίνεται ένα με το πιάνο του.
Ομάδα υψηλού επιπέδου
Στην «Αισθηματική Ηλικία» είναι υψηλού επιπέδου όλη η ομάδα. Μου άρεσε η ερμηνεία του βιολονίστα Κωνσταντίνου Παυλάκου. Ιδιοσυγκρασιακή, ιδιαίτερη, τολμηρή, με έλεγχο. Το φλάουτο του Ζαχαρία Ταρπάγκου στην «Ωραία Κοιμωμένη» (σε στίχους Σωτήρη Τριβιζά), ένα ωραίο τραγούδι που νιώθεις να σαλεύει και να ανασαίνει γεμάτο σύμβολα και σήματα, όπου εκεί συνομιλεί με το αισθαντικό βιολί του Λαέρτη Κοκολάνη. Το σαξόφωνο του Χάρη Καπετανάκη στο «Οπου ν’ αγγίξεις το κορμί» (σε στίχους Μιχάλη Γκανά) που έχει κάτι από βελούδινη, νυχτερινή τζαζ. Αξιοι αναφοράς όλοι, η Στέλλα Τέμπρελη (τσέλο), ο Αγαμέμνων Μάρδας (κοντραμπάσο), ο Χρήστος Κυπαρίσης (τσέλο), ο Αλέξανδρος Μποτίνης (τσέλο), ο Αντώνης Σκαμνάκης (κοντραμπάσο), ο Γρηγόρης Σημαδόπουλος (πιάνο).
Ολοι αυτοί οι μουσικοί μαζί με τον συνθέτη και τον ερμηνευτή αφήνουν ένα βαρύ ίχνος. Το νιώθεις σαν ένα λεκέ υγρασίας καθώς αρχίζεις την ακρόαση με τα πολύ μελωδικά, βέλος στην καρδιά, τρία πρώτα κομμάτια. Το «Ερημικό» (στίχοι Νίκος-Αλέξης Ασλάνογλου) με εκπληκτικό διάλογο βιολιού και πιάνου και απόηχο δεκαετίας του ’80. Το αγαπημένο «Φθινόπωρο σ’ αγάπησα» (Ν. Λαπαθιώτης), που φέρνει νάματα από ιταλικό τραγούδι του ’60. Τους «Μπερντέδες» (Ν. Λαπαθιώτης) με το βιολί να γλυκαίνει το οργιώδες πιάνο. Την «Πεντάμορφη και το Τέρας» (Σ. Τριβιζάς) με το άνοιγμα που αιχμαλωτίζει. Την «Ωραία Κοιμωμένη» (Σ. Τριβιζάς) που είναι σαν ανθρώπινο ηχείο μεσαιωνικού θραύσματος. Τη «Νεράιδα» (Σ. Τριβιζάς) που φέρνει στον νου νεκρές βικτωριανές κόρες των Προ-ραφαηλιτών με το πιάνο να κροταλίζει σαν ποταμόπλοιο. Και τα «Τρία Ονειρα», την «Παραλογή», το «Εβρεχε χθες», το «Οπου ν’ αγγίξεις το κορμί» σε στίχους Μιχάλη Γκανά, να ενορχηστρώνουν έναν επίλογο βαθύτατα αισθαντικό.
Υπάρχει η αίσθηση ενός κύκλου ζωής, αρχαίας και αυριανής, μαζί. Βιωμένης και φαντασιωμένης.