«Η καρδιά μου κολυμπάει στο αίμα επειδή οι απόγονοι των αμαρτιών μου, στα μάτια του Θεού, με κάνουν τέρας». Με αυτούς του στίχους ξεκινάει η καντάτα του Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ, με την οποία άνοιξε χθες το Διεθνές Φεστιβάλ Μουσικής Μολύβου με τη φημισμένη Γερμανίδα σοπράνο Μάρλις Πέτερσεν. Η έναρξη με ένα εσωτερικό ταξίδι αναζήτησης μιας «εξιλέωσης» από τον Μπαχ δεν είναι τυχαία, όπως εξηγεί στην «Κ» η καλλιτεχνική συνδιευθύντρια της διοργάνωσης Κυβέλη Ντέρκεν, αλλά εντάσσεται στη γενικότερη θεματική του φετινού φεστιβάλ, τη συμβολική «Κάθαρση».
Η έννοια της κάθαρσης, όπως συναντάται στην «Ποιητική» του Αριστοτέλη, μπαίνει στο επίκεντρο του Φεστιβάλ Μολύβου και όλο το πρόγραμμα διαμορφώνεται γύρω από τη δομή της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας με σκοπό την εξερεύνηση της ιαματικής δύναμης που έχει η τέχνη. «Επιλέξαμε μια θεματική που συνδέεται με τη Λέσβο και την αρχαιότητα ως προς τη θεραπευτική δύναμη της μουσικής στα προσωπικά τραύματα, αλλά και συμβολικά διότι ως κοινωνία χρειαζόμαστε την κάθαρση, η οποία με τη σειρά της φέρνει ηρεμία και ένωση», τονίζει η κ. Ντέρκεν.
Ακολουθώντας λοιπόν τη δομή της τραγωδίας, η καντάτα του Μπαχ «Η καρδιά μου κολυμπάει στο αίμα» εντάσσεται στον «Πρόλογο» και ακολουθεί η «Πάροδος» σήμερα το μεσημέρι (17/8) και το ίδιο βράδυ το «Επεισόδιο» με έργα Σούμαν, Λίγκετι, Γκριγκ, Πουλένκ και το «Ενθύμιο από τη Φλωρεντία» του Τσαϊκόφσκι.
Κάθε μεμονωμένη συναυλία εμπεριέχει στοιχεία που οδηγούν στην «κάθαρση», εξηγεί η κ. Ντέρκεν. Για παράδειγμα, το «Στάσιμο», η συναυλία στις 18 Αυγούστου, περιλαμβάνει το περίφημο «Ογδοο Κουαρτέτο» του Ντίμτρι Σοστακόβιτς, ένα βαθιά μελαγχολικό και αυτοβιογραφικό κομμάτι που υποδηλώνει την καταπίεση του συνθέτη από το σοβιετικό καθεστώς. «Μετά το διάλειμμα η συναυλία κλείνει με το “Κουαρτέτο για το τέλος του χρόνου” του Ολιβιέ Μεσιάν, ένα κομμάτι που γράφτηκε ενώ ο συνθέτης ήταν αιχμάλωτος πολέμου στην Πολωνία αλλά παρά τις απάνθρωπες συνθήκες κατάφερε να μιλήσει για την πίστη στον Θεό και στην ανθρωπότητα», σημειώνει η κ. Ντέρκεν.
Οι συναυλίες συνολικά ακολουθούν μια κλιμακωτή εξέλιξη με κατάληξη την «Εξοδο» και την πολυπόθητη κάθαρση. Από τη θλίψη του Μπαχ οδηγούμαστε στην αισιοδοξία του Σούμπερτ με το πρόγραμμα της τελευταίας συναυλίας να περιέχει και έργα με αναφορές στην ελληνική μυθολογία, όπως το «Σύριγξ» του Ντεμπισί από τον μύθο του Πάνα και της Σύριγγας και το «Τραγούδι του Λίνου» του Ζολιβέ, για τον δάσκαλο μουσικής του Ορφέα και του Ηρακλή.
Διεθνές Φεστιβάλ Μολύβου, έως 19 Αυγούστου, Κάστρο Μολύβου, Λέσβος.