Στο δεκάλεπτο διάλειμμα της πρόβας, οι ηθοποιοί της παράστασης έμοιαζαν με αθλητές εξουθενωμένους και σε υπερδιέγερση, ύστερα από έντονη προπόνηση. Ενας είχε ξαπλώσει πάνω στα καθίσματα, άλλος συνέχιζε να περπατάει περιμετρικά στη σκηνή επαναλαμβάνοντας τον ρόλο του: «…Πολλοί πιστεύουν πως υπάρχει εκεί έξω μια κατώτερη τάξη… που περιμένει την ώρα της επανάστασης. Το μόνο που περιμένει είναι οι έξι αριθμοί του Λόττο κάθε Σάββατο βράδυ».
Το «Gagarin way» του 44χρονου Σκωτσέζου συγγραφέα Gregory Burke εξουθενώνει. «Εχουν “καεί” και οι φωνές τους μετά τη 14ωρη πρόβα», μου ψιθυρίζει ο σκηνοθέτης Αλέξανδρος Αβρανάς ενώ κινείται αλλάζοντας θέσεις στην αίθουσα, κάνοντας διορθώσεις ή επιβραβεύοντας τους τέσσερις πρωταγωνιστές του.
Βράδυ της περασμένης Δευτέρας στο θέατρο «Βασιλάκου», η παράσταση ήταν στην τελική ευθεία της. Η πρεμιέρα προγραμματισμένη για προχθές, Παρασκευή, δεν άφηνε κανένα περιθώριο χαλάρωσης. Ούτως η άλλως το έργο παραπέμπει στην ωμή βία των ταινιών του Ταραντίνο μέσα σε μια ατμόσφαιρα λούμπεν πολιτικής αντιπαράθεσης. Δύο εργάτες (ο Εντι και ο Γκάρι) μιας μεγάλης εταιρείας αποφασίζουν να επαναστατήσουν κατά του συστήματος οργανώνοντας ένα τρομοκρατικό χτύπημα. Πιστεύουν ότι με αυτόν τον τρόπο θα «ξυπνήσουν» τον κόσμο. Ομως, όπως αποδεικνύεται, ο ένας από αυτούς είναι κοινός δολοφόνος που ουδόλως ενδιαφέρεται για την επανάσταση. Θύματα, δύο άλλοι άντρες: ο νεαρός σεκιούριτι (Τομ) και ο, ώριμος σε ηλικία, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας (Φρανκ).
Το κείμενο κυνικό, σκληρό, αδυσώπητο μερικές φορές, περιστρέφεται γύρω από το τέλος των πολιτικών ιδεολογιών, τη βία και την απάθεια. Ο νεαρός Τομ, πολιτικός επιστήμονας που εργάζεται ως σεκιούριτι, αφηγείται: «Εχω πιάσει την κουβέντα μ’ αυτούς τους παππούδες και ξαφνικά παίρνω το σοβαρό μου και τους ρωτάω: “Πιστεύετε ότι η ριζοσπαστικότητα των ανθρακωρύχων προέρχεται από το γεγονός ότι ήσασταν αναγκασμένοι να δουλεύετε υπογείως και συνεπώς ήσασταν περαιτέρω αποξενωμένοι λόγω της καταπιεστικής φύσης του σκοταδιού;” Ολοι με κοίταζαν σαν καθυστερημένο… και ένας παππούς μού λέει “όχι αγόρι μου, πρέπει να κατέβεις κάτω από τη γη για να βγάλεις άνθρακα”. Ντράπηκα. Ενας άλλος τύπος μού είπε ότι τον είχαν βάλει σε μαύρη λίστα… και τον ρωτάω: “Σας θυματοποίησαν λόγω των πολιτικών σας πεποιθήσεων;” Μου απαντάει “όχι, κοπάνησα μ’ ένα φτυάρι τον εργοδηγό, γιατί μου πηδούσε τη γυναίκα”».
Ενταση και ενέργεια
Το έργο εξελίσσεται νύχτα σε μια αποθήκη ηλεκτρονικών, μέρος ενός εργοστασίου. Υπάρχει μια πόρτα με ένα μικρό παράθυρο και στοίβες από κούτες πάνω σε φωριαμούς που κρύβουν τους τοίχους. Ο Αλέξανδρος Αβρανάς (της κινηματογραφικής «Miss Violence» και του Ασημένιου Λέοντα του Φεστιβάλ Βενετίας) μοιάζει να θρέφεται από την ένταση. Σκηνοθετεί αδρά, στιβαρά, προσπαθεί να βρει τη χρυσή τομή ανάμεσα στην κόπωση των ηθοποιών και την ενέργεια που δεν πρέπει να χαθεί: «Οι ρόλοι χρειάζονται την προσωπική τους αγανάκτηση, οργή και αλήθεια. Αν δεν τη φέρουν, ξεφουσκώνει το έργο, αποδυναμώνεται», σχολιάζει.
Στο «Gagarin way» (όνομα ενός δρόμου ― αναφορά στον κοσμοναύτη Γιούρι Γκαγκάριν) ο Φρανκ, που εκπροσωπεί το κατεστημένο, «είναι ο πιο συγκροτημένος και ειλικρινής χαρακτήρας», παραδέχεται ο 37χρονος σκηνοθέτης. Προσθέτει όμως ότι η ελληνική εκδοχή του κατεστημένου «δεν είναι παρά ένα συνονθύλευμα λαϊκισμού και πεζότητας». «Το πολιτικό θέατρο έχει πάντα την πρόθεση της παρέμβασης. Ισως να μην μπορεί να αλλάξει τα πράγματα. Μπορεί όμως να προσπαθήσει να δείξει πώς πραγματικά έχει η κατάσταση και, αν τα καταφέρει, να αφυπνίσει τη συνείδηση έστω κι ενός μόνο θεατή», σημειώνει ο Αλ. Αβρανάς.
Στο δεκάλεπτο διάλειμμα της πρόβας, οι ηθοποιοί της παράστασης έμοιαζαν με αθλητές εξουθενωμένους και σε υπερδιέγερση, ύστερα από έντονη προπόνηση. Ενας είχε ξαπλώσει πάνω στα καθίσματα, άλλος συνέχιζε να περπατάει περιμετρικά στη σκηνή επαναλαμβάνοντας τον ρόλο του: «…Πολλοί πιστεύουν πως υπάρχει εκεί έξω μια κατώτερη τάξη… που περιμένει την ώρα της επανάστασης. Το μόνο που περιμένει είναι οι έξι αριθμοί του Λόττο κάθε Σάββατο βράδυ».
Το «Gagarin way» του 44χρονου Σκωτσέζου συγγραφέα Gregory Burke εξουθενώνει. «Εχουν “καεί” και οι φωνές τους μετά τη 14ωρη πρόβα», μου ψιθυρίζει ο σκηνοθέτης Αλέξανδρος Αβρανάς ενώ κινείται αλλάζοντας θέσεις στην αίθουσα, κάνοντας διορθώσεις ή επιβραβεύοντας τους τέσσερις πρωταγωνιστές του.
Βράδυ της περασμένης Δευτέρας στο θέατρο «Βασιλάκου», η παράσταση ήταν στην τελική ευθεία της. Η πρεμιέρα προγραμματισμένη για προχθές, Παρασκευή, δεν άφηνε κανένα περιθώριο χαλάρωσης. Ούτως η άλλως το έργο παραπέμπει στην ωμή βία των ταινιών του Ταραντίνο μέσα σε μια ατμόσφαιρα λούμπεν πολιτικής αντιπαράθεσης. Δύο εργάτες (ο Εντι και ο Γκάρι) μιας μεγάλης εταιρείας αποφασίζουν να επαναστατήσουν κατά του συστήματος οργανώνοντας ένα τρομοκρατικό χτύπημα. Πιστεύουν ότι με αυτόν τον τρόπο θα «ξυπνήσουν» τον κόσμο. Ομως, όπως αποδεικνύεται, ο ένας από αυτούς είναι κοινός δολοφόνος που ουδόλως ενδιαφέρεται για την επανάσταση. Θύματα, δύο άλλοι άντρες: ο νεαρός σεκιούριτι (Τομ) και ο, ώριμος σε ηλικία, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας (Φρανκ).
Το κείμενο κυνικό, σκληρό, αδυσώπητο μερικές φορές, περιστρέφεται γύρω από το τέλος των πολιτικών ιδεολογιών, τη βία και την απάθεια. Ο νεαρός Τομ, πολιτικός επιστήμονας που εργάζεται ως σεκιούριτι, αφηγείται: «Εχω πιάσει την κουβέντα μ’ αυτούς τους παππούδες και ξαφνικά παίρνω το σοβαρό μου και τους ρωτάω: “Πιστεύετε ότι η ριζοσπαστικότητα των ανθρακωρύχων προέρχεται από το γεγονός ότι ήσασταν αναγκασμένοι να δουλεύετε υπογείως και συνεπώς ήσασταν περαιτέρω αποξενωμένοι λόγω της καταπιεστικής φύσης του σκοταδιού;” Ολοι με κοίταζαν σαν καθυστερημένο… και ένας παππούς μού λέει “όχι αγόρι μου, πρέπει να κατέβεις κάτω από τη γη για να βγάλεις άνθρακα”. Ντράπηκα. Ενας άλλος τύπος μού είπε ότι τον είχαν βάλει σε μαύρη λίστα… και τον ρωτάω: “Σας θυματοποίησαν λόγω των πολιτικών σας πεποιθήσεων;” Μου απαντάει “όχι, κοπάνησα μ’ ένα φτυάρι τον εργοδηγό, γιατί μου πηδούσε τη γυναίκα”».
Ενταση και ενέργεια
Το έργο εξελίσσεται νύχτα σε μια αποθήκη ηλεκτρονικών, μέρος ενός εργοστασίου. Υπάρχει μια πόρτα με ένα μικρό παράθυρο και στοίβες από κούτες πάνω σε φωριαμούς που κρύβουν τους τοίχους. Ο Αλέξανδρος Αβρανάς (της κινηματογραφικής «Miss Violence» και του Ασημένιου Λέοντα του Φεστιβάλ Βενετίας) μοιάζει να θρέφεται από την ένταση. Σκηνοθετεί αδρά, στιβαρά, προσπαθεί να βρει τη χρυσή τομή ανάμεσα στην κόπωση των ηθοποιών και την ενέργεια που δεν πρέπει να χαθεί: «Οι ρόλοι χρειάζονται την προσωπική τους αγανάκτηση, οργή και αλήθεια. Αν δεν τη φέρουν, ξεφουσκώνει το έργο, αποδυναμώνεται», σχολιάζει.
Στο «Gagarin way» (όνομα ενός δρόμου ― αναφορά στον κοσμοναύτη Γιούρι Γκαγκάριν) ο Φρανκ, που εκπροσωπεί το κατεστημένο, «είναι ο πιο συγκροτημένος και ειλικρινής χαρακτήρας», παραδέχεται ο 37χρονος σκηνοθέτης. Προσθέτει όμως ότι η ελληνική εκδοχή του κατεστημένου «δεν είναι παρά ένα συνονθύλευμα λαϊκισμού και πεζότητας». «Το πολιτικό θέατρο έχει πάντα την πρόθεση της παρέμβασης. Ισως να μην μπορεί να αλλάξει τα πράγματα. Μπορεί όμως να προσπαθήσει να δείξει πώς πραγματικά έχει η κατάσταση και, αν τα καταφέρει, να αφυπνίσει τη συνείδηση έστω κι ενός μόνο θεατή», σημειώνει ο Αλ. Αβρανάς.
Κοιτάξτε γύρω σας
Ο μονόλογος του Φρανκ, λίγο πριν όλα τελειώσουν ή, ίσως, το αντίθετο: τη στιγμή που όλα μόλις αρχίζουν: «Αυτός… (δείχνει τον Τομ) ο μαλάκας νομίζει πως ο καπιταλισμός εξημερώνεται… (Γελάει. Παύση) Δεν καταλαβαίνουν την αδυναμία τους. (Παύση.) (Στον Γκάρι) Δεν καταλαβαίνουν… και σεις δεν μπορείτε να κάνετε τίποτα γι’ αυτό. Θέλετε κάποιον που είναι εύκολο να τον σκοτώσετε; Θέλετε να πω ότι εκμεταλλεύτηκα και έκλεψα αθώους; Οτι είχα κι εγώ το μερίδιό μου στον πόνο των άλλων; Οτι κατέστρεψα το περιβάλλον; Σύμφωνοι. Τα έκανα. Θέλετε αλαζονεία; Απληστία; Ηλιθιότητα; Κοιτάξτε γύρω σας. Δεν χρειάζεται να υπερασπιστείς κάτι όταν σε περικυκλώνει. (Στον Γκάρι) Γι’ αυτό έχετε χάσει. Δεν χρειάζεται να υπερασπιστώ τίποτα. Και θα σου πω και κάτι άλλο, φίλε… κι αυτό το ξέρω σίγουρα. Δεν είσαι η γαμηστερή απειλή που νομίζεις… δεν είσαι καν εναλλακτική λύση. Εγώ δεν θα λείψω σε κανέναν. Εζησα πενήντα πέντε χρόνια. Τέλειωσα. Γύρισα όλο τον κόσμο. Τα είδα τα αεροδρόμιά μου. Τελείωνε. Αρκετά ανέχτηκα αυτή τη μαλακία».