Με την «Εντα Γκάμπλερ», την οποία έγραψε το 1890, ο Νορβηγός Ερρίκος Ιψεν αρχίζει να κάνει στροφή από έναν τρόπο δραματικής γραφής σαφώς κοινωνικό, μοραλιστικό ή επικεντρωμένο σε προβλήματα, προς μια γραφή με περισσότερα ψυχολογικά στοιχεία και με περισσότερους οραματισμούς και συμβολισμούς.
Από το 1890, οπότε γράφτηκε η «Εντα Γκάμπλερ», τίποτα δεν έχει αλλάξει στην ανθρώπινη φύση και στις κοινωνίες. Αξονας περιστροφής του έργου είναι ο εγκλεισμός, ο εγκλωβισμός των προσώπων σε μια συνθήκη, σε ένα σχήμα, και κυρίως η αδυναμία τους να αποδράσουν. Το ίδιο πραγματεύεται ο Ιψεν και στη «Νόρα», μόνο που εκεί η ηρωίδα βρίσκει τη δύναμη να αποδράσει. Στην «Εντα Γκάμπλερ» όλα τα πρόσωπα του έργου είναι εγωκεντρικά, εμμονικά, συνάπτουν σχέσεις επιφανειακές και ιδιοτελείς και στηρίζουν την ύπαρξή τους στην «κλοπή» και στην ψευδαίσθηση της αποδοχής και της επιτυχίας. Οι μόνες αλήθειες είναι ο μεγάλος ανεκπλήρωτος έρωτας και η εγκυμοσύνη της Γκάμπλερ, που η ίδια, ως προβληματική προσωπικότητα, αδυνατεί να τις ζήσει. «Γιατί, με την έννοια που δίνει η Εντα Γκάμπλερ στην ελευθερία, δεν μπορούσε παρά στη ζωή της να είναι αιχμάλωτη», όπως λέει η Ελένη Κούστα, που ενσαρκώνει την Εντα στην παράσταση που κάνει σήμερα πρεμιέρα στο θέατρο «Τζένη Καρέζη» για 15 παραστάσεις, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Κανέλλου, μετάφραση Ράνιας Σταματοπούλου, σκηνικά Γιώργου Κωνσταντίνου, κοστούμια Μαρίας Ταυλαρίου και μουσική Γιώργου Ανδρέου. Στη σκηνή, μαζί με την Ελένη Κούστα, η Μαρία Λιαπίκου, η Αντέλα Μέρμηγκα, ο Δημήτρης Αγοράς, η Βίκυ Χατζοπούλου, ο Τάκης Σακελλαρίου και ο Αλμπέρτο Φάις. Εξι άνθρωποι κυκλώνουν την Εντα Γκάμπλερ, διεκδικούν λυσσαλέα ένα κομμάτι «ευτυχίας», αφαιρώντας της σταδιακά το οξυγόνο. Σε τι μπορεί να ελπίσει κανείς;
Η δύναμη των θεατρανθρώπων να λειτουργήσουν σε συνθήκες επαγγελματισμού πραγματικά δοκιμάζεται στην εποχή μας, καθώς ουκ ολίγες παραστάσεις πραγματοποιούνται «σε συνθήκες εθελοντισμού», όπως λέει στην «Κ» ο Δημήτρης Κανέλλος. Αλλωστε, πολλοί ηθοποιοί (τείνουν να είναι η πλειοψηφία πλέον) κάνουν και δουλειές πλην του θεάτρου για να επιβιώσουν οικονομικά. «Αυτή την εποχή η ανάγκη για τέχνη γιγαντώνεται. Εμείς, υπό πάρα πολύ δύσκολες συνθήκες, κάνουμε θέατρο, άγνωστο για πόσο ακόμα», προσθέτει ο Δημήτρης. Δίπλα του η Ελένη Κούστα, «στον πανικό πριν από την πρεμιέρα», όπως περιγράφει.
Αριστούχος της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου και απόφοιτος του τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πατρών, η Ελένη Κούστα δοκιμάζει τις δυνάμεις της σε έναν ακόμη σημαντικό ρόλο σκανδιναβικής κοπής. Τον χειμώνα που μας πέρασε ήταν «Η πιο δυνατή» του Αυγούστου Στρίντμπεργκ. Σειρά έχει η Εντα.