Εκανε τη μεγάλη έκπληξη την περίοδο της καραντίνας, προσελκύοντας τους τηλεθεατές ξανά στη δημόσια τηλεόραση. «Τα Καλύτερά Μας Χρόνια», η σειρά μυθοπλασίας που προβλήθηκε στην ΕΡΤ από τον Οκτώβριο του 2020 μέχρι τον Ιούνιο του 2023, έγινε αμέσως ένα προϊόν που αφορούσε όλες τις εν ζωή γενιές αυτής της χώρας.
Κι αυτό επειδή έφερε κάτι πρωτότυπο στη μικρή οθόνη, συνδυάζοντας το χιούμορ με την ιστορία της Ελλάδας και σε πολλές περιπτώσεις τη νοσταλγία για παλαιότερες εποχές. Αποτύπωσε πιστά τις αναταραχές της χώρας μας πριν την πτώση της χούντας, τη δεκαετία του 1970 και μέχρι τα μέσα του 1980, με έντονο κοινωνικοπολιτικό σχόλιο.
Αθήνα, 1969. Ο Στέλιος Αντωνόπουλος (Μελέτης Ηλίας) με την οικογένειά του ζουν στη γειτονιά του Γκύζη. Η ιστορία ακολουθεί την καθημερινότητα του Στέλιου, της Μαίρης (Κατερίνα Παπουτσάκη), των παιδιών τους, των κοντινών συγγενών και των ανθρώπων της μικρής κοινότητας με φόντο γεγονότα που σημάδεψαν εκείνα τα χρόνια. Οπως ήταν η δικτατορία και η περίοδος της Μεταπολίτευσης από τα μέσα της δεκαετίας του 1970 έως το 1979. Ο τρίτος κύκλος επεισοδίων διαδραματίζεται στα τέλη του 1970 και προχωρά με τις αλλαγές που ήρθαν την επόμενη δεκαετία στην πολιτική, τις τάσεις στη μόδα, την τηλεόραση, τη μουσική, το σινεμά, την κοινωνία ολόκληρη. Σε αυτό – μεταξύ άλλων – συνέβαλαν ο σχεδιαστής παραγωγής Δημήτρης Κατσίκης, ο διευθυντής φωτογραφίας Βασίλης Κασβίκης και η ενδυματολόγος Μαρία Κοντοδήμα.
Με επιρροές από την Ισπανία
Το τηλεοπτικό πρότζεκτ, μια δημιουργία των σεναριογράφων Κατερίνας Μπέη, Νίκου Απειρανθίτη, Δώρας Μασκλαβάνου και της παραγωγού Ναταλίας Δούκα, βασίστηκε στην επιτυχημένη και μακροβιότερη ισπανική σειρά «Cuéntame Cómo Pasó», η οποία διασκευάστηκε ώστε να παρουσιαστεί και σε άλλες χώρες.
Το συγκινητικό φινάλε προβλήθηκε λίγα εικοσιτετράωρα νωρίτερα με τους θαυμαστές της σειράς να αποχαιρετούν τους αγαπημένους τους τηλεοπτικούς χαρακτήρες μέσα από αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Πηγαίνοντας πίσω, η ιδέα της Ναταλίας Δούκα για τη δημιουργία αυτής της ιστορίας ήρθε το 2007. «Ανακάλυψα την ισπανική σειρά στις Κάννες. Εκτοτε, η πρόταση για μεταφορά είχε κατατεθεί πολλές φορές στη δημόσια και ιδιωτική τηλεόραση. Αυτό ως προς την ιδέα και όχι το σενάριο. Αλλά κάθε πράγμα έχει την ώρα του, τη στιγμή του», λέει η ίδια στην «Κ».
Τη σκηνοθεσία της ελληνικής μεταφοράς, μέρος της ταυτότητας της εταιρείας διανομής Tanweer, ανέλαβαν στην πρώτη σεζόν η Ολγα Μαλέα, στη δεύτερη ο Νίκος Κρητικός και στην τρίτη ο Σπύρος Ρασιδάκης. Το εγχείρημα, πέτυχε.
Πριν όμως την ένταξη του πρότζεκτ στο πρόγραμμα της δημόσιας τηλεόρασης και τα σπίτια των τηλεθεατών, η ανάπτυξη της παραγωγής αυτής πραγματοποιήθηκε υπό δύσκολες συνθήκες. «Οι πρώτες συναντήσεις με την παραγωγό μας Ναταλία Δούκα, έγιναν τον Φεβρουάριο του 2020, λίγο πριν το πρώτο λοκντάουν», αναφέρει η σεναριογράφος Κατερίνα Μπέη. Τον Μάρτιο, όταν ολόκληρη η χώρα μπήκε σε καραντίνα, οι συζητήσεις όσον αφορά τη δομή αλλά και η συγγραφή των πρώτων σεναρίων έγινε από απόσταση. «Το στήσιμο έγινε μέσω Zoom ή Skype. Το γεγονός ότι είχαμε δουλειά, ήταν για όλους μας μια ηλιαχτίδα, μια διέξοδος από αυτή τη δυστοπία».
Τα γυρίσματα ξεκίνησαν το καλοκαίρι του 2020. «Είχε μεγάλη σημασία να προσπαθήσουμε να παρουσιάσουμε ένα εντελώς ελληνικό σενάριο, από ένα σημείο κι έπειτα η ιστορία δεν είχε σχέση με την ξένη σειρά. Για παράδειγμα, προσθέσαμε επιπλέον χαρακτήρες. Στόχος ήταν να “χτίσουμε” μια μεγάλη γειτονιά σαν προσομοίωση οικογένειας: να περιλαμβάνει τα πάντα και να μπορούμε να δημιουργήσουμε πιο ολοκληρωμένους ήρωες», λέει η κ. Μπέη.
Τα αντικείμενα της θείας και το ψήσιμο της πίτας
Η Ολγα Μαλέα εντάχθηκε στην ομάδα αφού είχαν αποφασιστεί κάποια βασικά χαρακτηριστικά: το πρωταγωνιστικό ζεύγος, ο χώρος και τα πρώτα σενάρια. Εδωσε στη σειρά μια αισθητική ταυτότητα. «Ηταν μεγάλη η χαρά μου όταν στους παραγωγούς και σεναριογράφους άρεσε η αισθητική πρόταση και η προσπάθεια που κάναμε, εκτός από την πλοκή και τους πρωταγωνιστές, να απεικονιστεί με λεπτομέρεια η εποχή», τονίζει η σκηνοθέτις. Δηλαδή, ο τρόπος που στρωνόταν το τραπέζι, τα φαγητά, τα φλιτζανάκια του καφέ, τα παιχνίδια που έπαιζαν τα παιδιά. «Εγώ όπως και αλλά και μέλη του συνεργείου συμβάλλαμε με πολλές προσωπικές μνήμες στην εκτέλεση του έργου. Επίσης, η συμμετοχή των ηθοποιών και συντελεστών ήταν σημαντική καθώς έφερναν όλοι αντικείμενα από το σπίτι της θείας, της γιαγιάς τους τα οποία χρησιμοποιούσαμε στο γύρισμα. Το κλίμα ήταν πολύ καλό», λέει η γυναίκα πίσω από εγχειρήματα όπως τα «Λουκουμάδες με μέλι», «Πρώτη Φορά Νονός», «Στοργή».
Τη ρωτάω ποιες στιγμές από τα γυρίσματα της έρχονται πρώτα στο μυαλό. «Είναι πολλές. Τους πρωταγωνιστές τους τρελαίναμε: έκαναν δύο σκηνές το πρωί, δύο το μεσημέρι, δύο το απόγευμα. Γιατί δίναμε προτεραιότητα στα παιδιά που πήγαιναν στο σχολείο ή στους μεγαλύτερους – ηλικιακά – ηθοποιούς. Προτεραιότητα είχαν και οι γκεστ σταρ γιατί δεν θέλαμε να τους έχουμε πολλές ώρες στο πλατό. Οι πρωταγωνιστές ήταν τόσο υπομονετικοί. Η πρώτη σεζόν διήρκησε 210 μέρες, ούτε μια φορά δεν παραπονέθηκαν», απαντά. Αναμφισβήτητα, ο χαρακτήρας που «έκλεψε» καρδιές από τα πρώτα κιόλας λεπτά ήταν ο Μανώλης Γκίνης που υποδύθηκε τον μικρό Αγγελο. Το ταλέντο και η αθωότητα του χαρακτήρα που ενσάρκωσε, συγκίνησε τους τηλεθεατές. Και φυσικά, το μεγάλο στοίχημα των συντελεστών ήταν η επιλογή του ηθοποιού που θα γινόταν ο Μανώλης σε μεγαλύτερη ηλικία. Ευτυχώς, έγινε εξίσου αγαπητός.
Μια δεύτερη ανάμνηση είναι το φαγητό. «Εκείνη την εποχή δεν υπήρχε η ευκαιρία του έτοιμου φαγητού, όλα γίνονταν στο σπίτι. Στο γύρισμα, ανοίγαμε φύλλο για τη σκηνή, μετά ψήναμε την πίτα και την τρώγαμε», λέει η σκηνοθέτις γελώντας.
Οι περιπέτειες της οικογένειας των Αντωνόπουλων αποτέλεσαν για πολλούς θεατές κομμάτι της ζωής τους. Κι αυτό φάνηκε και στα νούμερα τηλεθέασης. «Η επιτυχία ήταν εμπορική με την έννοια ότι κάποια στιγμή έφερε διψήφιο αριθμό και καλλιτεχνική επειδή γράφτηκαν πολύ θετικές κριτικές», εξηγεί η κ. Μαλέα.
Η έρευνα και οι προκλήσεις
Για το ιστορικό υπόβαθρο της αφήγησης, η δημιουργική ομάδα πέρασε πολλές μέρες ερευνώντας την επικαιρότητα των δεκαετιών του 1960, 1970 και 1980. Ολο αυτό έγινε και με τη βοήθεια του δημοσιογράφου Σταύρου Μιχελή. «Ξαναμάθαμε ιστορία. Μας έστελνε ο Σταύρος έναν κατάλογο με τα πολιτιστικά που συνέβησαν, είχαμε εξασφαλίσει και το αρχείο της Ελευθεροτυπίας οπότε διαβάζαμε τους τίτλους της εποχής καθημερινά και ό,τι μας φαινόταν θολό, μας το “ξεμπέρδευε” ο Σταύρος», λέει η κ. Μπέη. Αυτή ήταν εξάλλου και η κεντρική ιδέα της σειράς: Ζούμε την Ιστορία μέσα από μια οικογένεια και μια γειτονιά.
Οσο για τις προκλήσεις, η σεναριογράφος αναφέρει ότι «όταν αρρωσταίναμε με κορωνοϊό ο ένας μετά τον άλλον, γυρνούσα στο σπίτι και φοβόμουν να ανοίξω το λαπτοπ, να δω ποιες σκηνές θα πρέπει να ξαναγράψω, ποιοι ήταν οι απόντες. Υπήρχαν σκηνές για τις οποίες έπρεπε να γράψω δύο και τρεις εκδοχές επειδή περιμέναμε τα μοριακά τεστ».
Πιθανόν να μπορούσαμε να παρακολουθήσουμε την καθημερινότητα των Αντωνόπουλων για πολλά χρόνια ακόμη, όπως συνέβη με την αντίστοιχη ισπανική. Αλλά όπως λέει η κ. Δούκα: «Είναι τόσο απαιτητική από τη φύση της που χρειάζεται χρόνο στη μελέτη, την έρευνα. Ισως στο μέλλον να προχωρήσουμε με μια κινηματογραφική εκδοχή».