Τις βεβαιώσεις αποδοχών για τα εισοδήματα του 2020 (οι οποίες πρέπει να αποσταλούν μέχρι τα τέλη Μαρτίου) αναμένουν στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, προκειμένου να διαπιστώσουν εάν και σε ποιο βαθμό οι φορολογούμενοι κινδυνεύουν να φορολογηθούν επί των τεκμηρίων, δηλαδή επί πλασματικών εισοδημάτων.
Μετά την ανάλυση των δεδομένων, το οικονομικό επιτελείο θα λάβει και τις οριστικές αποφάσεις και συγκεκριμένα εάν θα ανασταλούν τα τεκμήρια διαβίωσης για τους πληγέντες του προηγούμενου έτους, ή εάν θα προσμετρηθεί η αποζημίωση ειδικού σκοπού για την κάλυψη των τεκμηρίων των μισθωτών υπαλλήλων και οι επιστρεπτέες προκαταβολές για τους ελεύθερους επαγγελματίες.
Ειδικότερα, το οικονομικό επιτελείο εξετάζει τρία σενάρια:
1. Την απαλλαγή από τα τεκμήρια διαβίωσης των φορολογουμένων που έχουν πληγεί από την κρίση της πανδημίας. Ειδικότερα, η απενεργοποίηση των τεκμηρίων θα αφορά εργαζομένους οι οποίοι ήταν σε αναστολή εργασίας το 2020, επαγγελματίες των οποίων ο τζίρος μειώθηκε σημαντικά καθώς και ατομικές επιχειρήσεις. Το μέτρο αυτό θεωρείται αναγκαίο καθώς υπάρχει κίνδυνος για εκατοντάδες χιλιάδες φορολογουμένους που υπέστησαν το 2020 μεγάλες μειώσεις στα εισοδήματά τους, λόγω της πανδημίας και των δύο lockdowns, να μην μπορούν να καλύψουν τα τεκμήρια και να κληθούν να πληρώσουν φόρους για πλασματικά εισοδήματα. Η ανωτέρω αναστολή θα εξαιρεί τους φορολογουμένους που δεν έχουν πληγεί από την κρίση, όπως για παράδειγμα οι δημόσιοι υπάλληλοι, οι συνταξιούχοι και όσοι εργαζόμενοι του ιδιωτικού τομέα δεν τέθηκαν σε αναστολή εργασίας.
2. Τον συνυπολογισμό στα εισοδήματα της αποζημίωσης ειδικού σκοπού 534 ευρώ για τους υπαλλήλους που ήταν σε αναστολή σύμβασης. Αν και τα εισοδήματα αυτά δεν φορολογούνται, εξετάζεται να προσμετρηθούν μόνο για την κάλυψη των τεκμηρίων. Για τους ελεύθερους επαγγελματίες αντίστοιχα εξετάζεται ο συνυπολογισμός των επιστρεπτέων προκαταβολών στο εισόδημά τους, που επίσης δεν φορολογούνται, με σκοπό την κάλυψη των τεκμηρίων.
3. Την απενεργοποίηση των τεκμηρίων μόνο για κατοικίες και αυτοκίνητα για όσους έχουν πληγεί, ενώ δεν αποκλείεται, ενόψει μάλιστα της οριστικής τους κατάργησης, όπως είχε προαναγγείλει η κυβέρνηση το 2019, το μέτρο να «παγώσει» για όλους τους φορολογουμένους. Είναι ενδεικτικό ότι το 2019 πιάστηκαν στα τεκμήρια 1,9 εκατ. φορολογούμενοι, οι οποίοι φορολογήθηκαν για μεγαλύτερα εισοδήματα, ύψους 6,7 δισ. ευρώ. Ο φόρος, ωστόσο, που πλήρωσαν δεν ξεπέρασε τα 140-150 εκατ. ευρώ. Τα τεκμήρια είναι η μεγαλύτερη παγίδα πρόσθετων φόρων για τα νοικοκυριά.
Για παράδειγμα, απειλούν χιλιάδες φορολογουμένους που προχωρούν στην αγορά ενός καινούργιου ή μεταχειρισμένου αυτοκινήτου. Και αυτό γιατί στο τεκμήριο διαβίωσης, το οποίο προσδιορίζεται ανάλογα με τα κυβικά εκατοστά και την παλαιότητα του αυτοκινήτου, έρχεται να προστεθεί και το ποσό που διέθεσε ο φορολογούμενος για να αποκτήσει το Ι.Χ., το οποίο αποτελεί τεκμήριο απόκτησης περιουσιακού στοιχείου, ανεβάζοντας το συνολικό ύψος του τεκμαρτού εισοδήματος. Εάν μάλιστα το αυτοκίνητο είναι μεγάλου κυβισμού, 1.929 κ.ε. και άνω, τότε ο ιδιοκτήτης του καλείται να πληρώσει και φόρο πολυτελούς διαβίωσης.
Σημειώνεται ότι αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης αποτελούν οι κατοικίες, τα αυτοκίνητα, τα δίδακτρα που πληρώνονται σε ιδιωτικά σχολεία και εκπαιδευτήρια, η δαπάνη για οικιακές βοηθούς, οδηγούς αυτοκινήτων, δασκάλους και λοιπό προσωπικό, τα σκάφη αναψυχής, οι πισίνες, ενώ υπάρχει και η ελάχιστη ετήσια αντικειμενική δαπάνη του φορολογουμένου, που ανέρχεται σε 3.000 ευρώ για τον άγαμο και σε 5.000 ευρώ για τους συζύγους που υποβάλλουν κοινή φορολογική δήλωση.