Σε θεσμικές και τεχνικές παρεμβάσεις με σκοπό τη «διάσωση» των δημοσίων έργων –κυρίως εκείνων μικρού αντικειμένου– που αντιμετωπίζουν προβλήματα από τις μεγάλες αυξήσεις στις τιμές των πρώτων υλών προχωρεί το υπουργείο Υποδομών. Οπως ανακοινώθηκε, το υπουργείο πρόκειται να δώσει παράταση έως 6 μήνες σε όσους εργολήπτες τη ζητήσουν και πριμ σε όσους ολοκληρώσουν τα έργα τους χωρίς τη χρήση παρατάσεων. Επίσης πρόκειται να πληρώσει το πραγματικό κόστος των τιμών ασφαλτικών, PVC και πολυαιθυλενίου και να προχωρήσει σε νέα αναθεώρηση των συντελεστών τιμών για μια σειρά από υλικά για το τελευταίο τρίμηνο του προηγούμενου έτους.
Μετά την πρώτη, μάλλον… επεισοδιακή συνάντηση της ηγεσίας του υπουργείου με εκπροσώπους του κατασκευαστικού κλάδου (βλ. «Κ» 23.3.2022), ακολούθησαν τρεις τεχνικές συζητήσεις ανάμεσα σε συμβούλους των δύο πλευρών και χθες η τελευταία συνάντηση, και πάλι ανάμεσα στην ηγεσία του υπουργείου και στους εργολήπτες. Οπως ανακοινώθηκε μετά το πέρας της συνάντησης, το υπουργείο προωθεί πέντε θεσμικές παρεμβάσεις για τη συνέχιση των έργων και μία τεχνικής φύσεως. Πιο συγκεκριμένα:
• Εκδοση συντελεστών αναθεώρησης για το δ΄ τρίμηνο του 2021 εντός Μαΐου. Ηδη το υπουργείο έχει αναθεωρήσει τους συντελεστές στα τέλη της προηγούμενης χρονιάς.
• Τιμολόγηση ασφάλτου, PVC και πολυαιθυλενίου με απολογιστικό τρόπο. Αυτό σημαίνει ότι οι εργολήπτες θα αποζημιωθούν με βάση τα τιμολόγιά τους, σε όποια τιμή και αν έχουν αγοραστεί τα εν λόγω υλικά.
• Θέσπιση πριμ ολοκλήρωσης έργων. Αφορά όσους ολοκληρώσουν τα έργα σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμά τους χωρίς τη χρήση παρατάσεων.
Οι κατασκευαστές θα αποζημιώνονται με βάση τα τιμολόγιά τους.
• Ενεργοποίηση «Επιτροπής διαπίστωσης τιμών δημοσίων έργων».
• Επιμήκυνση της προθεσμίας εκτέλεσης των έργων έως 6 μήνες.
«Με τις κινήσεις αυτές, το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών κινητροδοτεί τους αναδόχους να συνεχίσουν και να ολοκληρώσουν τα έργα, αφού το πριμ θα δίνεται μόνο σε ολοκληρωμένα και χωρίς καθυστερήσεις έργα. Παράλληλα, με τις πέντε παρεμβάσεις παρέχεται η αναγκαία ανάσα στην αγορά με την επιμήκυνση των έργων χωρίς τον κίνδυνο δικαστικών εμπλοκών», αναφέρει η ανακοίνωση του υπουργείου.
Οι σχετικές ρυθμίσεις πρόκειται να κατατεθούν στη Βουλή την επόμενη εβδομάδα. Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Υποδομών, το κόστος τους για το Δημόσιο δεν είναι δυνατόν σε αυτή τη φάση να υπολογιστεί, καθώς ο αριθμός των δημοσίων έργων που έχουν ανατεθεί από την αυτοδιοίκηση, φορείς του Δημοσίου και υπουργεία είναι πολύ μεγάλος. Ωστόσο, έχει εξασφαλιστεί η συναίνεση του υπουργείου Οικονομικών, σταθμίζοντας προφανώς το κόστος του «παγώματος» έργων ή της χρεοκοπίας μικρών εργοληπτικών εταιρειών την περίοδο ολοκλήρωσης του ΕΣΠΑ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η διαδικασία αναθεώρησης των συντελεστών προβλέπεται από τη νομοθεσία, όμως την περίοδο των μνημονίων σταμάτησε να γίνεται ως τακτική διαδικασία και μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο με απόφαση του εκάστοτε υπουργού. Οπως έχει πρόσφατα δηλώσει ο υπουργός Υποδομών Κώστας Καραμανλής, το πρόβλημα στις αυξομειώσεις των τιμών θα λύσει η δημιουργία ενός πληροφοριακού συστήματος προσδιορισμού κόστους των συντελεστών παραγωγής τεχνικών έργων, που θα περιλαμβάνει Παρατηρητήριο Τιμών, Σύστημα Αναλύσεων Τιμών και Προσδιορισμού Κόστους και Σύστημα Ενιαίων Τεχνικών Προδιαγραφών. Με τον τρόπο αυτό, ούτε το Δημόσιο θα αναλαμβάνει το επιχειρηματικό ρίσκο, αλλά ούτε και οι εργολήπτες θα είναι στο έλεος εξωγενών, συχνά απρόβλεπτων, παραγόντων.