Αυστηρό αλλά και αναμενόμενο χαρακτηρίζουν οι τράπεζες το δυσμενές μακροοικονομικό σενάριο βάσει του οποίου θα «στρεσαριστούν» τα κεφάλαια των τεσσάρων συστημικών τραπεζών την τριετία 2023-2025, στο πλαίσιο της άσκησης προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων (stress test) που πραγματοποιεί η ΕΚΤ και συντονίζει η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (European Banking Authority – EBA). Η αυστηρότητα έγκειται στη σημαντική ύφεση που η ΕΚΤ προβλέπει για την ελληνική οικονομία το 2023 και το 2024, που διαμορφώνεται στο -1,9% και -4,5% αντίστοιχα, και στη χαμηλή ανάπτυξη 0,9% το 2025, με παράλληλη μείωση των τιμών στα οικιστικά και επαγγελματικά ακίνητα και διατήρηση του πληθωρισμού σε υψηλά επίπεδα. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των τραπεζών, πρόκειται για ένα απομακρυσμένο σενάριο που δεν θεωρείται ρεαλιστικό και πιθανό να επαληθευθεί, παρά μόνον υπό ακραίες και απρόβλεπτες συνθήκες. Οπως ανακοίνωσε η ΕΚΤ, τα αποτελέσματα του stress test θα χρησιμοποιηθούν «για να αξιολογηθεί ο αντίκτυπος των δυσμενών διαταραχών στην ανθεκτικότητα των τραπεζών υπό αντίξοες μακροοικονομικές συνθήκες» και θα δημοσιοποιηθούν τον Ιούλιο. Με βάση τα αποτελέσματα, θα υπολογιστεί το πρόσθετο κεφαλαιακό «μαξιλάρι» που θα πρέπει να διαθέτουν όλες οι τράπεζες στο πλαίσιο και του Πυλώνα 2 (P2G), αλλά σύμφωνα με τις εκτιμήσεις δεν αναμένεται να επιφέρουν πρόσθετες κεφαλαιακές απαιτήσεις για τις ελληνικές τράπεζες. Σήμερα, το πρόσθετο κεφαλαιακό «μαξιλάρι» διαμορφώνεται στο 1,5%-1,75% ανάλογα με την τράπεζα και με δεδομένο ότι οι τράπεζες έχουν βελτιώσει κατά πολύ την εικόνα τους σε σχέση με τα υψηλά επίπεδα μη εξυπηρετούμενων δανείων του παρελθόντος, αλλά και με δεδομένη την άνοδο των επιτοκίων που βελτιώνει την κερδοφορία τους, ζητούμενο είναι η συγκράτηση αν όχι η μείωση του κεφαλαιακού αποθέματος στα ίδια επίπεδα, προκειμένου να τεκμηριωθεί και ο στόχος για τη διανομή μερίσματος στους μετόχους.
Το σενάριο για την Ελλάδα
Οπως προκύπτει από τα μακροοικονομικά σενάρια που δημοσίευσε η ΕΚΤ, το δυσμενές σενάριο που έχει υιοθετηθεί για την Ελλάδα είναι κατά πολύ ηπιότερο από τα αντίστοιχα σενάρια που προβλέπονται για τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, βάσει των οποίων το σύνολο των οικονομιών θα πέσει σε βαθιά ύφεση με τη μεγαλύτερη ύφεση να εντοπίζεται στη Γερμανία (-5,2% το 2023 και σωρευτικά -6,4%). Στο σύνολο της Ευρωζώνης η πιθανολογούμενη ύφεση με βάση το δυσμενές σενάριο υπολογίζεται στο -3,4% για το 2023 και στο -4,1% το 2024 και στη συνέχεια ανάπτυξη 1,6% το 2025. Αντίθετα το βασικό σενάριο προβλέπει για την Ελλάδα σταθερή ανάπτυξη 1,5% το 2023 έναντι ασθενικής ανάπτυξης 0,5% στην Ευρωζώνη.
Οι παραδοχές του τεστ
Τα αποτελέσματα θα ορίσουν το πρόσθετο κεφαλαιακό «μαξιλάρι» που θα πρέπει να διαθέτουν όλες οι τράπεζες.
Συγκεκριμένα, οι παραδοχές για την Ελλάδα είναι οι εξής:
Πραγματικό ΑΕΠ: Το βασικό σενάριο προβλέπει ανάπτυξη 1,5% το 2023, 3% το 2024 και 2,8% του ΑΕΠ το 2025. Στο δυσμενές σενάριο, η άσκηση περιλαμβάνει ύφεση 1,9% φέτος, 4,5% το 2024 και ανάκαμψη 0,9% το 2025 (σωρευτικά -5,5% στην 3ετία).
Ανεργία: Το ποσοστό ορίζεται στο 11,5% φέτος, στο 10,4% το 2024 και στο 9,4% το 2025 στο βασικό σενάριο. Στο δυσμενές, από το 12,7% φέτος, ανεβαίνει στο 16,1% το 2024 και στο 17,3% το 2025. Πληθωρισμός: Στο βασικό σενάριο αποκλιμακώνεται στο 5,8% φέτος, στο 3,6% το 2024 και στο 2,5% το 2025. Με βάση το δυσμενές σενάριο, ο πληθωρισμός παραμένει υψηλός στο 8,3% φέτος και αποκλιμακώνεται στο 4,6% το 2024 και στο 3,2% το 2025. Τιμές οικιστικών ακινήτων: Το βασικό σενάριο προβλέπει αύξηση τιμών σε βάθος τριετίας (4,7% φέτος, 3,4% το 2024 και 3% την επόμενη χρονιά). Με βάση το δυσμενές, οι τιμές υποχωρούν -2,1% φέτος, -7% το 2024 και αυξάνονται στο 2,9% το 2025.
Τιμές εμπορικών ακινήτων: Ανοδο κατά 3,2% φέτος, 3,1% το 2024 και 3% το 2025 προβλέπει το βασικό σενάριο. Στο δυσμενές, η πτώση το 2023 φτάνει το -9,2%, υποχωρούν εκ νέου κατά -6,1% το 2024 και συνεχίζουν να πέφτουν κατά -2,2% το 2025.
Μακροπρόθεσμα επιτόκια: Η βασική εκτίμηση είναι για μέσο επιτόκιο 4,18% φέτος, 4,14% το 2024 και 4,13% το 2025. Στο δυσμενές, ο πήχυς ανεβαίνει στο 8,28% φέτος, στο 6,89% το 2024 και στο 6,43% το 2025.