Προσγειώθηκε στο 2,1% ο ρυθμός ανάπτυξης του πρώτου τριμήνου, σύμφωνα με τα χθεσινά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, με τους οικονομολόγους να μιλούν για εικόνα επιβράδυνσης, χωρίς ωστόσο να αλλάζουν ακόμη τις προβλέψεις τους για το σύνολο του έτους. Προβλέψεις οι οποίες κυμαίνονται μεταξύ 2% και 3%.
Μετά τον ρυθμό ανάπτυξης περίπου 6% το 2022 (4,8% το τέταρτο τρίμηνο του 2022), η υποχώρηση ήταν αναμενόμενη, αφού η σύγκριση γίνεται από υψηλή βάση. Ομως, ορισμένοι αναλυτές επισημαίνουν ότι η πτώση ήταν λίγο μεγαλύτερη από τις προσδοκίες. Η κυβέρνηση προβλέπει στο Πρόγραμμα Σταθερότητας, πριν από περίπου 1,5 μήνα, ρυθμό ανάπτυξης 2,3% για το σύνολο του έτους, αλλά στελέχη της είχαν επισημάνει τελευταίως ότι ανέμεναν υψηλότερο ρυθμό, κοντά στο 3%. Ο ΟΟΣΑ, στη χθεσινή του πρόβλεψη στο πλαίσιο του Economic Outlook ανέφερε ότι το ΑΕΠ θα αυξηθεί φέτος κατά 2,2% και το 2024 ο ρυθμός θα πέσει στο 1,9%. Με το 2,1% η Ελλάδα βρίσκεται αρκετά πάνω από τον μέσο όρο της Ε.Ε. και της Ευρωζώνης, που ήταν 1,3%, σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία της Eurostat (σήμερα αναμένονται τα οριστικά). Υψηλότερους ρυθμούς σημείωσαν η Ισπανία (3,8%), η Ιρλανδία (2,6%) και η Πορτογαλία (2,5%).
Σε τριμηνιαία βάση, εξάλλου, το ΑΕΠ στην Ελλάδα σημείωσε το α΄ τρίμηνο μείωση κατά 0,1% για πρώτη φορά μετά το β΄ τρίμηνο του 2020, τη χρονιά της πανδημίας, ενώ στην Ευρωζώνη σημειώθηκε αύξηση 0,1% – αν και δύο χώρες, η Ιρλανδία και η Αυστρία, είχαν αρνητικό πρόσημο, σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία. Τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ δείχνουν ότι βασικός αρνητικός συντελεστής στη μεταβολή του ΑΕΠ του α΄ τριμήνου σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους ήταν ο ακαθάριστος σχηματισμός κεφαλαίου που μειώθηκε για πρώτη φορά κατά 0,7%, ύστερα από εντυπωσιακές όσο και δυσεξήγητες αυξήσεις τα προηγούμενα τρίμηνα. Πίσω από αυτή την εξέλιξη βρίσκονται τα αποθέματα, ένα μέγεθος που καταγράφει, μεταξύ άλλων, τις διαφορές μεταξύ υπολογισμών του ΑΕΠ σε όρους εισοδημάτων και δαπάνης.
Για το σύνολο του έτους οι εκτιμήσεις στο Πρόγραμμα Σταθερότητας και διεθνών οργανισμών τοποθετούν την αύξηση του ΑΕΠ μεταξύ 2% και 3%.
Οι επενδύσεις, όπως αποτυπώνονται στον ακαθάριστο σχηματισμό παγίου κεφαλαίου, αυξήθηκαν κατά 8,2%. Η καταναλωτική δαπάνη παρέμεινε ισχυρή, αυξανόμενη κατά 2,3% (αυτή των νοικοκυριών κατά 2,9%). Οι καθαρές εξαγωγές είχαν θετική συνεισφορά, αφού οι εξαγωγές αυξήθηκαν με ρυθμό 8,9%, ενώ οι εισαγωγές με 5,6% και είχαν πτώση σε τριμηνιαία βάση.
«Η ιδιωτική κατανάλωση συνέχισε να αυξάνεται σε τριμηνιαία βάση, παρότι σε ήδη υψηλό επίπεδο, γεγονός που πρέπει να συσχετιστεί με το αρνητικό ποσοστό αποταμίευσης», σχολιάζει ο Τάσος Αναστασάτος, επικεφαλής οικονομολόγος της Eurobank σε σχετικό σημείωμά του. «Δεδομένου ότι ο δείκτης όγκου λιανικού εμπορίου συρρικνώθηκε το πρώτο τρίμηνο 2023, καθώς και της επιβράδυνσης των εισαγωγών, η αύξηση της κατανάλωσης φαίνεται πως αφορούσε εγχωρίως παραγόμενες υπηρεσίες, π.χ. στην εστίαση, προς τις οποίες πιθανώς σημειώθηκε μετατόπιση έναντι των αγαθών. Επιβράδυνση σημειώνεται και στις επενδύσεις παγίων».
Ο ίδιος προσθέτει ότι υπό το πρίσμα της προσέγγισης της παραγωγής, οι συγκεντρωτικοί κλάδοι που κατέγραψαν την υψηλότερη αύξηση σε όρους πραγματικής ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας ήταν: 1. Τέχνες, διασκέδαση και ψυχαγωγία, επισκευές ειδών νοικοκυριού και άλλες υπηρεσίες (12% σε ετήσια βάση). 2. Κατασκευές (19,9% σε ετήσια βάση) και 3. Επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες (17,2% σε ετήσια βάση). Η Eurobank διατηρεί αμετάβλητη την πρόβλεψή της για ρυθμό ανάπτυξης 2% φέτος.
Η ανάπτυξη κατά 2,1% είναι συμβατή με τις προσδοκίες της Εθνικής Τράπεζας, υποδεικνύοντας έναν ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 2,5%-3%, αναφέρει εξάλλου σε σημείωμά του ο επικεφαλής οικονομολόγος της Νίκος Μαγγίνας. Ο ίδιος σημειώνει ότι η επιβράδυνση σε τριμηνιαία βάση αντανακλά την εξαιρετικά υψηλή συνεισφορά των αποθεμάτων το προηγούμενο τρίμηνο, ενώ σε ετήσια βάση είναι αποτέλεσμα της υψηλής βάσης του α΄ τριμήνου του 2023, λόγω της άρσης τότε των περιοριστικών μέτρων κατά της COVID-19.