Ο πληθωρισμός, η δυναμική της κατανάλωσης και η αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών οδήγησαν στην υπεραπόδοση των φορολογικών εσόδων το 2022, αναφέρει το Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων της Alpha Bank, που δημοσιεύθηκε χθες.
Οι αναλυτές της τράπεζας, με επικεφαλής οικονομολόγο τον Παναγιώτη Καπόπουλο, αναφέρουν ότι αυτή η υπεραπόδοση οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη μεγαλύτερη αύξηση των εσόδων από έμμεσους φόρους, που με τη σειρά της αποδίδεται στους εξής παράγοντες:
• Πρώτον, στις ισχυρές πληθωριστικές πιέσεις, που ώθησαν προς τα πάνω τις τιμές των καταναλωτικών προϊόντων και άρα την καταναλωτική δαπάνη. Ως αποτέλεσμα, τα έσοδα από τους έμμεσους φόρους αυξήθηκαν χωρίς να μεταβληθεί ο φορολογικός συντελεστής.
• Δεύτερον, στην αύξηση του όγκου της ιδιωτικής κατανάλωσης, λόγω των ισχυρών επιδράσεων βάσης που σημειώθηκαν κατά τη διάρκεια των δύο πρώτων ετών της πανδημίας και των περιοριστικών μέτρων. Ειδικότερα, η ιδιωτική κατανάλωση σε σταθερές τιμές (δηλαδή χωρίς την επίδραση του πληθωρισμού) παρέμεινε ανθεκτική και το 2022 καταγράφοντας άνοδο κατά 7,8% και συμβάλλοντας σε μεγάλο βαθμό στη μεγέθυνση της οικονομικής δραστηριότητας, σημειώνει το δελτίο.
• Τρίτον, στην αυξανόμενη χρήση καρτών στις συναλλαγές (οι οποίες αυξήθηκαν σε 1,74 δισ. συναλλαγές το 2022 από 1,49 δισ. το 2021) και την εξοικείωση του κοινού με τη χρήση των ψηφιακών μέσων πληρωμής, που οδήγησαν στον περιορισμό του φαινομένου της φοροδιαφυγής από τους έμμεσους φόρους, διευρύνοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τη φορολογική βάση και συμβάλλοντας στην επίτευξη υψηλότερων εσόδων για το 2022.
Οι αναλυτές σημειώνουν ότι αυτή η εξέλιξη αποτυπώνεται και στην άνοδο του λόγου των έμμεσων φορολογικών εσόδων προς τα συνολικά φορολογικά έσοδα, ο οποίος αυξήθηκε από 53% το 2013 σε 66% το 2022, το οποίο είναι το υψηλότερο ποσοστό που έχει καταγραφεί την τελευταία δεκαετία.
Αυτή η δυναμική φαίνεται να συνεχίζεται και κατά το τρέχον έτος, σημειώνει το δελτίο, καθώς οι έμμεσοι φόροι έχουν φθάσει στο 64% του συνόλου, ενώ οι πληθωριστικές πιέσεις αναμένεται να παραμείνουν, αλλά σε ηπιότερο βαθμό σε σχέση με το 2022. Η καταναλωτική δαπάνη εκτιμάται ότι θα επιβραδυνθεί σε 1,2%.
Σύμφωνα με την ανάλυση του δελτίου, το 2022 τα έσοδα της Γενικής Κυβέρνησης αυξήθηκαν σημαντικά, κατά 16,4%, και προσέγγισαν τα 98 δισ. ευρώ έναντι 79 δισ. ευρώ κατά μέσον όρο από το 2013 έως και το 2021. Η άνοδος των κρατικών εσόδων οφείλεται στην αύξηση, πρωτίστως, των έμμεσων φόρων το περασμένο έτος κατά 7,9 δισ. ευρώ ή 26,5%, και, δευτερευόντως, των άμεσων φόρων (αύξηση 2,1 δισ. ευρώ) και των ασφαλιστικών εισφορών (αύξηση 1,6 δισ. ευρώ). Από την άλλη πλευρά, οι δαπάνες της Γενικής Κυβέρνησης αυξήθηκαν ηπιότερα, κατά 4,4 δισ. ευρώ (+5,1%), με την κατηγορία δαπανών που κατέγραψε την υψηλότερη αύξηση να είναι οι επιδοτήσεις (3,5 δισ. ευρώ ή 68,6%).
Τους τέσσερις πρώτους μήνες του 2023 τα έσοδα συνέχισαν να αυξάνονται με έντονο ρυθμό, καθώς διαμορφώθηκαν σε 31,3 δισ. ευρώ έναντι 28,4 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2022.