Περίπου 40 εκατ. ευρώ ως αποζημιώσεις διεκδικούν από το Δημόσιο οι έξι παραχωρησιούχοι των αυτοκινητοδρόμων, επειδή δεν εφάρμοσαν από τις αρχές του έτους την τιμαριθμική αύξηση στα διόδια. Οι παραχωρησιούχοι κατηγορούν το υπουργείο για «δήμευση» σημαντικού μέρους των εσόδων τους αλλά και για επιλεκτική συμπεριφορά, καθώς δεν υπήρξαν ανάλογες πιέσεις σε άλλες παραχωρήσεις («φωτογραφίζοντας» αεροδρόμια και λιμάνια). Παρ’ όλα αυτά ο διάλογος έχει και πάλι ξεκινήσει και μάλιστα το υπουργείο Υποδομών αναμένει μέσα στις επόμενες ημέρες την κατάθεση των προτάσεων των παραχωρησιούχων για τον τρόπο αναπροσαρμογής των διοδίων.
Τη νέα «κόντρα» ανάμεσα στις δύο πλευρές προκάλεσε ανακοίνωση του υπουργείου Υποδομών στις 8 Αυγούστου, με την οποία το υπουργείο δημοσιοποίησε την πρόθεση των παραχωρησιούχων (Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου, Νέα Οδός, Κεντρική Οδός, Γέφυρα, Μορέας και Ολυμπία Οδός) να προχωρήσουν σε αύξηση 12% στις τιμές των διοδίων και τους κατηγόρησε για αναξιοπιστία. Οπως αποκαλύπτει σήμερα η «Κ», μία ημέρα αργότερα το υπουργείο απέκλεισε και εγγράφως οποιαδήποτε αύξηση στα διόδια. «Κατά τη διάρκεια των συναντήσεών μας ο υπουργός προέβη σε ιδιαίτερα δημιουργικές προτάσεις και μάλιστα για τη διασφάλιση της εφικτότητας και της βιωσιμότητάς τους ανέπτυξε πρωτοβουλίες των οποίων λάβατε γνώση», αναφέρει η επιστολή προς τους έξι παραχωρησιούχους, που υπογράφει ο υφυπουργός Υποδομών, Νίκος Ταχιάος. «Η πλευρά μας παραμένει αμετακίνητη στη θέση πως πρέπει να υπάρξει ένας λογικός επιμερισμός του προκύπτοντος βάρους μεταξύ χρηστών (σ.σ. οδηγών), παραχωρησιούχων και Δημοσίου. (…) Επιβάρυνση των χρηστών για το τρέχον έτος δεν είναι αποδεκτή σε οποιοδήποτε σενάριο, ιδιαίτερα όταν αυτή θα επιτείνει τις πληθωριστικές πιέσεις». Αυτή η τοποθέτηση, βέβαια, του κ. Ταχιάου ερμηνεύεται από τους παραχωρησιούχους ως… έγγραφη εντολή να μην εφαρμοστούν οι ετήσιες τιμαριθμικές αυξήσεις στα διόδια (το υπουργείο υποστηρίζει εξαρχής ότι ουδέποτε δόθηκε τέτοια εντολή εγγράφως, καθώς αυτή θα γεννούσε αιτήματα αποζημίωσης).
Οι παραχωρησιούχοι απάντησαν «οργανωμένα» στις 21 Αυγούστου, με επιστολή τους προς τον υπουργό Χρήστο Σταϊκούρα. «Οι μοναδικές προτάσεις του υπουργείου κατέληγαν ουσιαστικά στη μη εφαρμογή των κυρωμένων με νόμους συμβάσεων παραχώρησης, δηλαδή στην καταστρατήγησή τους. Καταστρατήγηση η οποία εξομοιώνεται ουσιαστικά με δήμευση σημαντικού μέρους των εσόδων των παραχωρήσεων. Οπως είναι ευνόητο, οι εταιρείες παραχώρησης δεν θα μπορούσαν να συμφωνήσουν σε οιαδήποτε τέτοια λύση. Αλλωστε από καμία άλλη επιχείρηση που δραστηριοποιείται στον κλάδο των μεταφορών (αεροδρόμια, λιμάνια, καύσιμα κ.ά.) ζητήθηκε από το υπουργείο να απορροφήσει την έξωθεν επιβαλλόμενη σημαντική αύξηση του κόστους», αναφέρουν οι παραχωρησιούχοι, κατηγορώντας το υπουργείο για διακριτική μεταχείριση (των υπολοίπων). Οι παραχωρησιούχοι ζήτησαν από το υπουργείο να ανακαλέσει τους χαρακτηρισμούς περί «αναξιοπιστίας», χαρακτηρίζοντάς τους «αβάσιμους και άδικους».
Οι παραχωρησιούχοι προχώρησαν στην κατάθεση αιτημάτων αποζημίωσης για διαφυγόντα έσοδα από τα διόδια για όλο το 2023, ύψους 40 εκατ. ευρώ.
Στη συνέχεια οι παραχωρησιούχοι προχώρησαν στην κατάθεση αιτημάτων αποζημίωσης για διαφυγόντα έσοδα από τα διόδια για όλο το 2023, ύψους 40 εκατ. ευρώ (σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Υποδομών). Οι παραχωρησιούχοι υποστηρίζουν ότι «στις 8.12.2022 η πολιτική ηγεσία του υπουργείου με δημόσια ανακοίνωση εξήγγειλε ότι “η κυβέρνηση δεν θα επιτρέψει αύξηση διοδίων” (μονομερής αντισυμβατική ενέργεια)», ενώ στη συνάντηση εργασίας που πραγματοποιήθηκε την επόμενη ημέρα «μας επιβεβαιώθηκε με κάθε τρόπο ότι το υπουργείο δεν ήταν διατεθειμένο κατά το α΄ εξάμηνο του 2023 να δεχτεί καμία αναπροσαρμογή διοδίων και να συζητήσει οποιοδήποτε σενάριο συμβατό με τις συμβάσεις παραχώρησης». Πηγές των παραχωρησιούχων, πάντως, υποστηρίζουν ότι οι εταιρείες δήλωσαν στο υπουργείο ότι δεν θα διεκδικήσουν 40 εκατ. ευρώ, αλλά τα μισά, εφόσον υπάρξει συμφωνία και δέσμευση του υπουργείου ότι θα επιβληθούν από το νέο έτος αυξήσεις στα διόδια (με το ύψος τους να είναι υπό συζήτηση). Το υπουργείο είχε αντιπροτείνει μείωση του ΦΠΑ στα διόδια από 24% σε 13% για ένα έτος, υπολογίζοντας το δημοσιονομικό κόστος σε 69 εκατ. ευρώ, ζήτησε όμως από τους παραχωρησιούχους μειώσεις στις τιμές των διοδίων, κάτι που δεν έγινε δεκτό.
Παρά τις αιχμηρές επιστολές που αντάλλαξαν, οι δύο πλευρές τελικώς επανήλθαν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Σύμφωνα με υψηλόβαθμο στέλεχος του υπουργείου Υποδομών, το Δημόσιο αναμένει μέσα στις επόμενες ημέρες (ενδεχομένως και σήμερα) την κατάθεση νέας δέσμης προτάσεων, τις οποίες το υπουργείο θα αξιολογήσει.