Σταθερά θετικές παραμένουν οι προοπτικές ανάπτυξης και επένδυσης στην ελληνική αγορά ακινήτων, παρά τη σημαντική επιδείνωση του διεθνούς κλίματος στον κλάδο. Σύμφωνα με την τελευταία ετήσια έρευνα Emerging Trends in Real Estate, που πραγματοποιεί η PwC για λογαριασμό του Urban Land Institute (ULI), η αγορά της Αθήνας διατηρεί τη θέση της στην παγκόσμια κατάταξη (23η μεταξύ 30 αγορών), με βάση τις εκτιμήσεις των επαγγελματιών του κλάδου για τις προοπτικές της το 2024. Λαμβάνοντας υπόψη ότι τα τελευταία χρόνια η βαθμολογία κάθε αγοράς στην τελική κατάταξη καθορίζεται και με βάση το μέγεθός της, η θέση της Αθήνας κρίνεται ως ικανοποιητική.
Στέλεχος του κλάδου των ακινήτων, που συμμετείχε στη φετινή έρευνα, τονίζει ότι «η ελληνική αγορά αναπτύσσεται με ταχύτερο ρυθμό από την υπόλοιπη Ευρώπη, καλύπτοντας το χαμένο έδαφος μετά μια παρατεταμένη περίοδο οικονομικής κρίσης». Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν και ειδικοί που διατυπώνουν τον προβληματισμό τους για τις ακραίες κλιματικές συνθήκες που έπληξαν την Αθήνα το 2023 (πυρκαγιές, καύσωνας κτλ.).
Οπως αναφέρει στην «Κ» ο κ. Τάσος Κοτζαναστάσης, εκτελεστικό μέλος της παγκόσμιας διοικούσας επιτροπής του ULI, «η ελληνική αγορά έχει παραμείνει σταθερή αναφορικά με τις προοπτικές της για το 2024. Ωστόσο, καλό θα ήταν να μην έχουμε ιδιαίτερες προσδοκίες τουλάχιστον για το προσεχές 12μηνο, καθώς η ρευστότητα είναι πολύ χαμηλή, κάτι που αποτυπώνεται και στον χαμηλότερο όγκο συναλλαγών που καταγράφεται».
Ασφαλώς, παρά το μικρό της μέγεθος, η ελληνική αγορά επηρεάζεται και από την αρνητική διεθνή συγκυρία. Σύμφωνα με τη φετινή έρευνα της PwC, η αύξηση των επιτοκίων, η κατακόρυφη αύξηση του κατασκευαστικού κόστους, ο υψηλός πληθωρισμός και η τεράστια πρόκληση της προσαρμογής της αγοράς ακινήτων στις απαιτήσεις που απορρέουν από τις πολιτικές ESG για το περιβαλλοντικό και κοινωνικό αποτύπωμα, αποτελούν τις μεγαλύτερες προκλήσεις. «Η επόμενη χρονιά θεωρείται ιδιαίτερα δύσκολη, καθώς εκτός των προκλήσεων της προσαρμογής σε ένα περιβάλλον υψηλών επιτοκίων και του υψηλού κόστους κατασκευής, πλέον έχει προστεθεί και ο γεωπολιτικός παράγοντας», σημειώνει ο κ. Κοτζαναστάσης.
Στο πλαίσιο αυτό, οι τομείς –σε πανευρωπαϊκό επίπεδο– που αναμένεται να συγκεντρώσουν το μεγαλύτερο επενδυτικό ενδιαφέρον δεν είναι οι «παραδοσιακοί», δηλαδή τα κτίρια γραφείων, ή τα εμπορικά κέντρα/καταστήματα. Αντιθέτως, η μεγαλύτερη ζήτηση εντοπίζεται σε κατηγορίες, όπως οι κατοικίες, οι φοιτητικές κατοικίες, τα κέντρα υποβοηθούμενης διαβίβασης και περίθαλψης/φιλοξενίας ηλικιωμένων, αλλά και τα logistics, που εξακολουθούν να διατηρούν τη δυναμική τους, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Πάντως, παρότι οι προοπτικές για το 2024 κρίνονται συνολικά αρνητικές, είναι θετικό ότι δεν υπάρχει η υπερπροσφορά ακινήτων που υπήρχε π.χ. κατά την οικονομική κρίση που έπληξε την παγκόσμια οικονομία την περίοδο 2008-2009. Αυτό σημαίνει ότι τα ακίνητα που θα διατεθούν στην αγορά, λόγω οικονομικών πιέσεων των ιδιοκτητών τους (distressed), θα είναι περιορισμένα. Από την άλλη πλευρά, αρνητικός παράγοντας για την ολοκλήρωση περισσότερων συναλλαγών είναι το γεγονός ότι οι τιμές πώλησης δεν έχουν ακόμα προσαρμοστεί προς τα κάτω, κάτι που αναμένουν όλοι οι ειδικοί του κλάδου.