Λύση για τη διασφάλιση της επάρκειας της Κρήτης σε ηλεκτρική ενέργεια δρομολογεί ο ΑΔΜΗΕ, μετά την απόφαση της ΔΕΗ να αποσύρει παλαιές μονάδες που παρουσιάζουν συχνές βλάβες και δεν είναι αποδοτικές.
Με την απόσυρση δημιουργείται ένα κενό ισχύος 190 MW για το 2024 και το 2025, χρονιά που αναμένεται να τεθεί σε εμπορική λειτουργία η μεγάλη διασύνδεση του νησιού με την Αττική, αφού οι αδειοδοτικές καθυστερήσεις μετέφεραν την ολοκλήρωση του έργου για το τέλος του 2024, έναντι του τέλους του 2023 που προέβλεπε το αρχικό χρονοδιάγραμμα.
Ο ΑΔΜΗΕ, στον οποίο έχει περιέλθει η διαχείριση του συστήματος της Κρήτης μετά τη λειτουργία της μικρής διασύνδεσης με την Πελοπόννησο, αναμένει την επίσημη απόφαση της ΡΑΑΕΥ για την εγκατάσταση της νέας ισχύος για να προχωρήσει στην επιλογή των εταιρειών που θα την εγκαταστήσουν. Αν και το θεσμικό πλαίσιο προβλέπει ανοιχτή διεθνή διαγωνιστική διαδικασία, ο διαχειριστής προκειμένου να αποφύγει αβεβαιότητες που μπορεί να προκύψουν και να ξεμείνει το νησί από ρεύμα μέσα στο καλοκαίρι, προσανατολίζεται σε μιας μορφής κλειστού διαγωνισμού στον οποίο θα συμμετέχουν εταιρείες που διαθέτουν άδεια παραγωγής για την Κρήτη.
Αυτές, πέραν της ΔΕΗ, είναι η ΤΕΡΝΑ και η Motor Oil, στις οποίες θα απευθύνει πρόσκληση για να πάρει προσφορές. Η ΤΕΡΝΑ μάλιστα φέρεται να επαναφέρει πρόταση που είχε υποβάλει από το 2018 στον ΑΔΜΗΕ για τη μεταφορά από τη Βοιωτία στην Κρήτη των τριών μικρών αεριοστροβιλικών μονάδων συνολικής ισχύος 147 ΜW (Hρων Ι). Η επιλογή θα γίνει με κριτήριο το κόστος και τον χρόνο διαθεσιμότητας των μονάδων, με τη ΔΕΗ να διαθέτει στρατηγικό πλεονέκτημα, αφού διαθέτει τις υποδομές για να εγκαταστήσει νέα ισχύ.
Με τον κλειστό πρώτο αυτό διαγωνισμό θα διασφαλιστεί η επάρκεια του νησιού σε ρεύμα για τη διετία 2024-2025. Θα ακολουθήσουν νέοι διαγωνισμοί για εφεδρείες εκτάκτων αναγκών, που κρίνονται απαραίτητες από τις αρμόδιες αρχές σε περίπτωση κάποιας βλάβης της υποθαλάσσιας διασύνδεσης. Οι ανάγκες για εφεδρείες εκτάκτων αναγκών έχουν υπολογιστεί από τον ΑΔΜΗΕ στα 500 ΜW, με αιχμή του συστήματος του νησιού στα 800 ΜW. Oι διαγωνισμοί αυτοί θα είναι ανοιχτοί σε όλες τις τεχνολογίες παραγωγής ρεύματος και η επιλογή θα γίνεται με κριτήρια οικονομικά και περιβαλλοντικά.
Στο τραπέζι διαγωνισμός στον οποίο θα συμμετέχουν εταιρείες που διαθέτουν άδεια παραγωγής για την Κρήτη.
Αντίστοιχες λύσεις αναμένεται να δρομολογήσει και ο ΔΕΔΔΗΕ ως διαχειριστής των μη διασυνδεδεμένων νησιών, καθώς η ΔΕΗ έχει συμπεριλάβει στον προγραμματισμό της την απόσυρση 32 μονάδων από το τέλος του 2023 έως το 2027.
Συνολικά ο προγραμματισμός της ΔΕΗ περιλαμβάνει την απόσυρση 41 μονάδων έως το 2027, εκ των οποίων οι 9 στην Κρήτη και τις Κυκλάδες και οι 32 στα μη διασυνδεδεμένα νησιά. Για τα νησιά του ΒΑ Αιγαίου και τα Δωδεκάνησα το σενάριο που εξετάζεται είναι να δοθεί πιθανότατα με νομοθετική ρύθμιση στη ΔΕΗ η δυνατότητα αναβάθμισης των υφιστάμενων μονάδων, ώστε να διασφαλιστεί η λειτουργία τους μέχρι τη διασύνδεσή τους με το ηπειρωτικό σύστημα, που προβλέπεται για το 2029. Για τα υπόλοιπα μικρά νησιά που δεν προβλέπεται διασύνδεση θα γίνουν διαγωνισμοί για την εγκατάσταση νέας ισχύος από τις διαθέσιμες τεχνολογίες.
Στα σενάρια που έχει παρουσιάσει η ΔΕΗ στις αρμόδιες αρχές για το κόστος αντικατάστασης της ισχύος από τις 41 μονάδες που θα αποσυρθούν σταδιακά, κυμαίνεται μεταξύ 350 εκατ. ευρώ και 500 εκατ. ευρώ, ανάλογα εάν πρόκειται για αγορά η ενοικίαση μονάδων.
