Με διψήφιο ρυθμό «τρέχουν» οι χρεοκοπίες εταιρειών στις πιο ανεπτυγμένες οικονομίες διεθνώς, αφενός, ως αποτέλεσμα της ραγδαίας αύξησης του κόστους δανεισμού, αφετέρου, λόγω της απόσυρσης των μέτρων στήριξης που εφαρμόστηκαν στην πανδημία.
Ενδεικτικά, έπειτα από μία δεκαετία πτώσης, οι εταιρικές χρεοκοπίες στις ΗΠΑ αυξήθηκαν κατά 30% την περίοδο Οκτωβρίου 2022 – Σεπτεμβρίου 2023 σε σχέση με το ίδιο διάστημα ένα χρόνο νωρίτερα. Στη Γερμανία, οι χρεοκοπίες αυξήθηκαν κατά 25% το εννεάμηνο του 2023 έναντι της ίδιας περιόδου πέρυσι. Σύμφωνα μάλιστα με τη στατιστική υπηρεσία της χώρας, από τον Ιούνιο παρατηρούνται σταθερά διψήφια ποσοστά χρεοκοπιών σε σύγκριση με το 2022.
Στη Γαλλία, την Ολλανδία και την Ιαπωνία, οι χρεοκοπίες αυξήθηκαν κατά τουλάχιστον 30% σε ετήσια βάση τον Οκτώβριο. Σύμφωνα μάλιστα με τον ΟΟΣΑ, ο ρυθμός των χρεοκοπιών σε ορισμένες χώρες ξεπέρασε τα επίπεδα της κρίσης του 2008-09. Αντίστοιχα, οι χρεοκοπίες το εννεάμηνο του 2023 σε Αγγλία και Ουαλλία έφτασαν στο υψηλότερο επίπεδο από το 2009.
Σε ολόκληρο το ευρωπαϊκό μπλοκ, οι εταιρικές χρεοκοπίες αυξήθηκαν κατά 13% σε ετήσια βάση το εννεάμηνο του 2023, φτάνοντας το υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων οκτώ ετών.
Οπως δήλωσε στους Financial Times ο Nιλ Σέρινγκ, επικεφαλής οικονομολόγος στην Capital Economics, πρόκειται για αποτέλεσμα του υψηλότερου κόστους δανεισμού, αλλά και της κατάρρευσης των λεγόμενων εταιρειών-ζόμπι, οι οποίες επιβίωσαν μέχρι τώρα χάρη στην κρατική στήριξη που διοχετεύθηκε κατά την πανδημία. Επίσης, έπαιξαν σημαντικό ρόλο και οι υψηλοί λογαριασμοί ρεύματος, ιδίως στους ενεργοβόρους τομείς. Σύμφωνα με αναλυτές, παρατηρήθηκαν υψηλά ποσοστά χρεοκοπιών, μεταξύ άλλων στους κλάδους των μεταφορών, της φιλοξενίας και του λιανεμπορίου.
Σύμφωνα με υπολογισμούς του ΔΝΤ, η στήριξη για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις ξεπέρασε τα 10 τρισ. δολάρια το 2020 και το πρώτο τετράμηνο του 2021. Οσες εταιρείες κατάφεραν εν μέσω πανδημίας να εξισορροπήσουν τους ισολογισμούς τους χάρη στα μέτρα αυτά, τώρα αντιμετωπίζουν νέες προκλήσεις, όσο αποσύρεται η οικονομική ενίσχυση.
Αιτία, η αύξηση του κόστους δανεισμού και η απόσυρση μέτρων στήριξης που εφαρμόστηκαν στην πανδημία.
Ο Σέρινγκ μάλιστα προειδοποίησε πως θα καταρρεύσουν περαιτέρω επιχειρήσεις μέσα στο 2024, καθώς πολλές θα κληθούν να αναχρηματοδοτήσουν το χρέος τους με υψηλότατο κόστος, όπως αναφέρουν οι Financial Times.
Σύμφωνα με τον οίκο Moody’s, ο ρυθμός των χρεοκοπιών σε εταιρείες χαμηλής επενδυτικής διαβάθμισης θα συνεχίσει να αυξάνεται το νέο έτος. Το δωδεκάμηνο μέχρι τον Οκτώβριο υπολογίζεται ότι έφτασε στο 4,5%, ξεπερνώντας τον ιστορικό μέσο όρο του 4,1%. Ο επικεφαλής ερευνών της Moody’s Analytics, Ντέιβιντ Χάμιλτον, εξήγησε ότι τα χρήματα είτε θα είναι σημαντικά ακριβότερα συγκριτικά με το παρελθόν είτε θα είναι πολύ δυσκολότερο να τα βρει κανείς.
Αντίστοιχα, η Allianz αναμένει ότι ο παγκόσμιος ρυθμός ανάπτυξης των χρεοκοπιών θα φτάσει στο 10% το 2024, αφότου άγγιξε το 6% το 2023. «Παρατηρούμε την άνοδο στις εταιρικές χρεοκοπίες σε σχεδόν όλες τις χώρες του κόσμου», δήλωσε ο Mαξίμ Λεμέρλ, επικεφαλής αναλυτής ερευνών σχετικά με τις χρεοκοπίες στην Allianz Research.
Σε κάθε περίπτωση, οι χρεοκοπίες αναμένεται να επιβαρύνουν τη διεθνή οικονομική δραστηριότητα και την ανάπτυξη της αγοράς εργασίας τα επόμενα χρόνια. Ακόμη μεγαλύτερη ανησυχία είναι ότι η ταχεία σύσφιγξη της νομισματικής πολιτικής διεθνώς θα οδηγήσει σε κατάρρευση όχι μόνο εταιρείες-ζόμπι, αλλά και φιλόδοξες μικρομεσαίες επιχειρήσεις ή startups, σχολίασε η Σουζάνα Στρίτερ, αναλύτρια στην εταιρεία Hargreaves Lansdown.
Βέβαια, οι επιχορηγήσεις για το κόστος ενέργειας και άλλα μέτρα που συνεχίζουν να εφαρμόζονται θα συντηρήσουν πολλές επιχειρήσεις. Παράλληλα, ορισμένες έχουν σχηματίσει τεράστια κεφαλαιακά «μαξιλάρια» και έχουν διασφαλίσει καλές συμφωνίες εξυπηρέτησης χρέους όσο τα επιτόκια ήταν χαμηλά.
Ετσι, ο αριθμός των χρεοκοπιών αναμένεται να είναι χαμηλότερος σε σχέση με άλλες περιόδους αναταραχής στις επιχειρήσεις. Επιπλέον, θετικές είναι οι προβλέψεις για ανάπτυξη της διεθνούς οικονομίας τα επόμενα χρόνια, ενώ δημιουργεί αισιοδοξία και το γεγονός ότι η ανεργία βρίσκεται σε ιστορικό χαμηλό στις περισσότερες μεγάλες οικονομίες.