Σημαντική μείωση του δείκτη χρέους, ενίσχυση της ανθεκτικότητας της οικονομίας και βελτίωση στους δείκτες διακυβέρνησης της Ελλάδας είναι τα τρία βασικά βήματα που πρέπει να γίνουν ώστε να επιστρέψει η χώρα στην πλήρη κανονικότητα και την αξιολόγηση στην κατηγορία «Α», που ήταν πριν από την κρίση χρέους, συγκλίνοντας έτσι και προς τη μέση αξιολόγηση των οικονομιών της Ευρωζώνης, σύμφωνα με ανάλυση της Τράπεζας της Ελλάδος.
Τουλάχιστον μία 10ετία
Αλλωστε η Ελλάδα μόλις ανέκτησε τη χαμηλή βαθμολογία επενδυτικής βαθμίδας «ΒΒΒ-» και ακόμη απέχει αρκετά σκαλοπάτια από το «Α+» που είχε πριν από περίπου 15 χρόνια, το 2007-2008. Οπως έχει επισημάνει η «Κ», με βάση το πώς κινούνται χρονικά οι οίκοι αξιολόγησης, για να επιτευχθεί αυτό θα χρειαστούν τουλάχιστον 10 χρόνια.
Στην ενδιάμεση έκθεση για τη νομισματική πολιτική, η ΤτΕ σημειώνει ότι οι αναβαθμίσεις της ελληνικής οικονομίας στην επενδυτική κατηγορία έχουν έρθει έπειτα από μια μακρά πορεία συνετής δημοσιονομικής πολιτικής και οικονομικής ανάκαμψης, καθώς και χάρη στις καλύτερες των αναμενομένων μακροοικονομικές και δημοσιονομικές επιδόσεις.
Ειδικότερα, η βελτίωση των θεσμικών παραμέτρων, κυρίως η χρονική απομάκρυνση από την αναδιάρθρωση του δημοσίου χρέους, έχει προσθέσει 1,25 βαθμίδα, ενώ η βελτίωση των μακροοικονομικών μεγεθών και των δημοσίων οικονομικών έχει προσθέσει περίπου 1 επιπλέον βαθμίδα στη βαθμολογία.
Η σταδιακή αποπληρωμή των χρεών προς τους επίσημους φορείς (ΔΝΤ και GLF) έχει περιορίσει την αρνητική συμβολή της κατηγορίας των εξωτερικών παραμέτρων κατά περίπου 1 βαθμίδα.
Συνολικά, οι εξελίξεις σ’ αυτές τις παραμέτρους των πιστοληπτικών αξιολογήσεων εξηγούν αναβαθμίσεις που υπερβαίνουν τις 3 βαθμίδες την περίοδο από το 2017 έως το 2023.
Ο στόχος είναι, όπως τονίζει η ΤτΕ, να συγκλίνει η κρατική πιστοληπτική αξιολόγηση της Ελλάδας προς τη μέση αντίστοιχη αξιολόγηση των οικονομιών της Ευρωζώνης (δηλαδή «Α+»), τη βαθμολογία που είχε η χώρα μας πριν από την κρίση χρέους. Αναγκαία συνθήκη είναι η πραγματοποίηση των αναμενόμενων μακροοικονομικών και δημοσιονομικών επιδόσεων, ιδίως ως προς τη μείωση του δημοσίου χρέους και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας της ελληνικής οικονομίας, καθώς και η σύγκλιση των δεικτών των θεσμικών παραμέτρων της ελληνικής οικονομίας προς το μέσο επίπεδο των αντίστοιχων δεικτών της Ευρωζώνης.
Πιο αναλυτικά, η συνέχιση της συνετής δημοσιονομικής πολιτικής και η ενίσχυση των ρυθμών μεγέθυνσης της οικονομίας θα συμβάλουν στη μείωση του δείκτη δημοσίου χρέους. Ενδεικτικά, μια μείωση του χρέους ίση με 30 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ (δηλ. από 159% του ΑΕΠ που αναμένεται στο τέλος του 2023, σε 129% του ΑΕΠ) θα επέφερε βελτίωση στην αξιολόγηση κατά περίπου 1 βαθμίδα. Σύμφωνα με τους οίκους (π.χ. S&P), αυτό θα μπορέσει να επιτευχθεί έως το τέλος του 2026.
Επίσης, η μείωση της μεταβλητότητας του ΑΕΠ θα επιφέρει αναβάθμιση ίση περίπου με 1,5 βαθμίδα. Ειδικά ως προς το σκέλος της ανθεκτικότητας, θεωρείται πολύ σημαντική η συμβολή των χρηματοδοτικών ροών μέσω του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Κατά συνέπεια, εφόσον μειωθεί το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ και ενισχυθεί η ανθεκτικότητα της οικονομίας, η κρατική πιστοληπτική αξιολόγηση της Ελλάδας θα «ανέβει» τουλάχιστον δύο σκαλοπάτια, στο «ΒΒΒ+».
Οι θεσμικές παράμετροι
Για να κατακτηθεί, ωστόσο, το «Α+» απαιτούνται επιπρόσθετες βελτιώσεις σε παραμέτρους όπως οι θεσμικές παράμετροι των πιστοληπτικών αξιολογήσεων, οι οποίες έχουν πολύ σημαντική συμβολή στις πιστοληπτικές αξιολογήσεις, λόγω διάχυσης της ωφέλειας στην οικονομική δραστηριότητα.
Από τις θεσμικές παραμέτρους η πλέον σημαντική είναι η βελτίωση της κατάταξης της οικονομίας στους δείκτες διακυβέρνησης της Παγκόσμιας Τράπεζας. Η σύγκλιση και μόνο της κατάταξης στους δείκτες διακυβέρνησης προς τη μέση κατάταξη των οικονομιών της Ευρωζώνης θα προσέθετε επιπλέον 1,5 βαθμίδα. Μεγάλο περιθώριο για βελτίωση, όπως επισημαίνει η ΤτΕ, εντοπίζεται στους δείκτες «πολιτική σταθερότητα και απουσία βίας», «κράτος δικαίου» και «έλεγχος της διαφθοράς», ωθώντας τη βαθμολογία της Ελλάδας άνω του «Α».