Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκταμίευσε χθες την τρίτη δόση κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης προς την Ελλάδα, συνολικού ύψους 3,64 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 1,69 δισ. ευρώ είναι επιχορηγήσεις και 1,95 δισ. ευρώ δάνεια.
Το αίτημα για τα δάνεια είχε υποβληθεί μόλις στις 22 Νοεμβρίου, ενώ αυτό για την επιχορήγηση εκκρεμούσε από τις 16 Μαΐου, εξαιτίας κυρίως ενός προαπαιτούμενου (οροσήμου) που δεν είχε ικανοποιηθεί. Συνολικά, σύμφωνα με την ανακοίνωση της Κομισιόν, για την εκταμίευση της δόσης αυτής ικανοποιήθηκαν 39 ορόσημα και 4 στόχοι. Η χθεσινή δόση έρχεται να προστεθεί στα 11,1 δισ. ευρώ που έχουν ήδη εκταμιευθεί, ανεβάζοντας το συνολικό ποσό των εκταμιεύσεων σε 14,74 δισ. ευρώ. Δεδομένου ότι ο νέος προϋπολογισμός του Ταμείου Ανάκαμψης για την Ελλάδα, μαζί με την προσθήκη του REPowerEU, ανέρχεται πλέον σε 35,95 δισ. ευρώ, οι μέχρι στιγμής εκταμιεύσεις αντιπροσωπεύουν ποσοστό 41%. To Ταμείο Ανάκαμψης έχει προθεσμία ολοκλήρωσης τον Αύγουστο του 2026, επομένως απομένουν δυόμισι χρόνια για να απορροφηθεί το υπόλοιπο 59% των πόρων, κάτι που θεωρείται πολύ φιλόδοξο. Δεδομένου όμως ότι άλλα κράτη έχουν καθυστερήσει περισσότερο, ελληνικές πηγές αναφέρουν ότι αναμένεται να ασκηθεί πίεση εκ μέρους τους για να δοθεί παράταση.
Οσον αφορά την πρόοδο του ελληνικού προγράμματος, παρότι συγκριτικά με άλλες χώρες οι επιδόσεις δείχνουν ικανοποιητικές, τον τελευταίο χρόνο έχουν σημειωθεί καθυστερήσεις που προβλημάτισαν. «Οι καθυστερήσεις που παρουσιάζονται το 2023 σχετικά με την εκταμίευση των πόρων πρέπει να εκλείψουν και επιβάλλεται να επιταχυνθεί η απορρόφηση, ώστε να καλυφθεί το επενδυτικό κενό της χώρας», προειδοποιούσε πριν από μία εβδομάδα το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή. Την ίδια ημέρα, η 3η μεταπρογραμματική έκθεση της Κομισιόν επισήμαινε ότι το Ταμείο Ανάκαμψης είναι «κλειδί» για την ανάπτυξη και τόνιζε: «Η αποτελεσματική και έγκαιρη εφαρμογή του Ταμείου Ανάκαμψης θα είναι κρίσιμη για την οικονομική ανάκαμψη». Καθώς η εκταμίευση των πόρων θα προϋποθέτει την πρόοδο σε όλο και περισσότερα έργα, οι δυσκολίες θα αυξάνονται, αναγνωρίζουν στο υπουργείο Οικονομικών.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει επισημάνει την ανεπάρκεια των τοπικών αρχών που αναλαμβάνουν αυτά τα έργα και έχει ζητήσει από την κυβέρνηση να τις στηρίξει προκειμένου να μη χαθούν πόροι. Στο υπουργείο Οικονομικών διαμηνύουν ότι έχουν συνείδηση του προβλήματος και ότι είναι στις προτεραιότητες της πολιτικής ηγεσίας του η αντιμετώπισή του το 2024. Μέχρι στιγμής είμαστε μία δόση (επιχορηγήσεων) πίσω σε σχέση με τον αρχικό προγραμματισμό.
Τα δάνεια παραμένουν το δυνατό χαρτί του πακέτου, καθώς οι επιχειρήσεις διψούν για χαμηλότοκα δάνεια, ενώ και οι τράπεζες –οι οποίες συγχρηματοδοτούν– τα προωθούν. Σύμφωνα με στοιχεία που δόθηκαν πρόσφατα στη δημοσιότητα από την Κομισιόν, τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης αντιπροσωπεύουν το 21,1% των συνολικών νέων επιχειρηματικών δανείων στην Ελλάδα (στην περίοδο από τον Ιούνιο του 2022 έως τον Σεπτέμβριο του 2023). Εως το τέλος Νοεμβρίου είχαν συμβασιοποιηθεί δάνεια 4 δισ. ευρώ.