Το κοκτέιλ κρίσεων που αντιμετώπισε η Κίνα μέσα στο 2023 και η αβεβαιότητα για την προθυμία και τη δυνατότητα του Πεκίνου να τονώσει την ανάπτυξη έχουν αποθαρρύνει τους ξένους επενδυτές, που εγκαταλείπουν συλλήβδην τη δεύτερη οικονομία του κόσμου. Και την ίδια στιγμή η πολιτική του προέδρου Σι Τζινπίνγκ εμπνέει στον κινεζικό λαό ανασφάλεια και απαισιοδοξία για το μέλλον.
Σύμφωνα με υπολογισμούς των Financial Times, οι εκροές κεφαλαίων από τους κινεζικούς τίτλους αγγίζουν το 90% όσων χρημάτων εισέρρευσαν στα χρηματιστήρια της Κίνας μέσα στο 2023. Από τα 33 δισ. δολ. στα οποία κορυφώθηκαν οι εισροές τον Αύγουστο, σήμερα το ξένο κεφάλαιο στη δεύτερη οικονομία του κόσμου έχει μειωθεί κατά 87% και έχει περιοριστεί σε περίπου 4,2 δισ. δολ. Οι ξένοι επενδυτές άρχισαν να τρέπονται σε άτακτη φυγή τον Αύγουστο, όταν η στάση πληρωμών μιας από τις μεγαλύτερες κατασκευαστικές της χώρας, της Country Garden, έφερε στην επιφάνεια τη σοβαρότητα της κρίσης ρευστότητας που έπληττε την αγορά ακινήτων.
Οικονομικοί αναλυτές και παράγοντες της αγοράς υπογραμμίζουν πως η έλλειψη εμπιστοσύνης προς την κινεζική οικονομία αφορά όχι μόνον τους ξένους και εγχώριους επενδυτές, αλλά και τους επιχειρηματίες και τους καταναλωτές. Αντανακλάται, έτσι, στην πτωτική πορεία που σημειώνουν οι κινεζικές μετοχές παρά τα πρόσφατα καλά οικονομικά στοιχεία, παρά τη βελτίωση στις σχέσεις με την Ουάσιγκτον και παρά τη στήριξη που παρείχε τελευταία η κεντρική τράπεζα στο χρηματοπιστωτικό σύστημα της χώρας.
Αναλυτές υπογραμμίζουν πως η έλλειψη εμπιστοσύνης προς την κινεζική οικονομία αντανακλάται στην πτωτική πορεία που σημειώνουν οι κινεζικοί τίτλοι.
Μιλώντας στους FT η Αλίσια Γκαρσία Ερέρο, κορυφαία οικονομολόγος της Natixis, υπογραμμίζει πως «δεν υπάρχει πραγματικός λόγος για την πτώση των μετοχών, αλλά μόνον η απογοήτευση των επενδυτών, που δεν βλέπουν την επιστροφή της Κίνας σε ανοδική πορεία». Η κινεζική οικονομία αναμενόταν να ανακάμψει δυναμικά το 2023 και να ανακτήσει τον ρόλο της ως μοχλού ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας. Οπως όμως επισημαίνει, μεταξύ πολλών άλλων, το ΔΝΤ, το 2023 η Κίνα έχει αποτελέσει τροχοπέδη στην παγκόσμια οικονομία. Και ενώ τείνει να κλείσει το έτος με ανάπτυξη 5%, το ποσοστό αυτό είναι μικρό σε σύγκριση με τους ρυθμούς άνω του 6% που σημείωνε προ πανδημίας. Ολα δείχνουν άλλωστε πως και το 2024 θα είναι δύσκολη χρονιά για την κινεζική οικονομία, που εισέρχεται σε μια περίοδο δεκαετιών στασιμότητας. Μιλώντας στο CNN ο Ντέρεκ Σισόρς, συνεργάτης του Αμερικανικού Επιχειρηματικού Ινστιτούτου, υπογραμμίζει πως «το πρόβλημα για την οικονομία της Κίνας το 2024 δεν θα είναι η αύξηση του ΑΕΠ της, αλλά το γεγονός ότι εφεξής αναμένεται να κινείται μονίμως σε καθοδική πορεία».
Ο ίδιος προειδοποιεί πως αν το Πεκίνο δεν προχωρήσει σε καίριες μεταρρυθμίσεις, τότε η χώρα θα καθηλωθεί σε αυτό που αποκαλείται «παγίδα μεσαίου εισοδήματος» και αφορά την ταχύτητα με την οποία βγαίνουν οι αναδυόμενες οικονομίες από τη φτώχεια, αλλά στη συνέχεια παγιδεύονται σε μια στασιμότητα και δεν κατορθώνουν να εξελιχθούν σε χώρες υψηλού εισοδήματος. Υπεύθυνη, κατά τη γνώμη πολλών Κινέζων και ιδιαιτέρως όσων γνώρισαν ως ενήλικοι την περίοδο των μεταρρυθμίσεων και της προσέγγισης στον έξω κόσμο, είναι η πολιτική του προέδρου Σι Τζινπίνγκ.
Οπως επισημαίνει σχετικό ρεπορτάζ της Wall Street Journal, μετά 40 χρόνια ανάπτυξης και ευκαιριών, στη διάρκεια των οποίων φαινόταν μη αντιστρέψιμη η πορεία της Κίνας προς την άνοδο και τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου, τώρα ο Κινέζος πρόεδρος επαναφέρει όλο και περισσότερα στοιχεία από την πολιτική του ιστορικού ηγέτη της Κίνας Μάο Τσετούνγκ, με αποτέλεσμα να προϊδεάζει τον κινεζικό λαό για ένα αβέβαιο μέλλον. Το χειρότερο όλων είναι πως η Κίνα φαίνεται να απομακρύνεται όλο και περισσότερο από τη Δύση και να περιχαρακώνεται ξανά τόσο από διπλωματικής όσο και από οικονομικής απόψεως.
Μοναδική λευκή κηλίδα στη σκοτεινή εικόνα της κινεζικής οικονομίας, και ειδικότερα όσον αφορά τη στάση των ξένων επενδυτών, σχετίζεται με Αμερικανούς επενδυτές. Παρά τη γενικότερη επιφυλακτικότητά τους προς την Κίνα, οι αμερικανικές αλυσίδες γρήγορου φαγητού εξακολουθούν να επεκτείνονται στη δεύτερη οικονομία του κόσμου. Οπως τονίζουν οικονομολόγοι του Associated Press, προφανώς εκτιμούν πως μια αγορά 1,4 δισ. ατόμων είναι πολύ σημαντική για να την αγνοήσουν. Ετσι, τον Νοέμβριο η αλυσίδα KFC άνοιξε ένα ακόμη ρεστοράν στην Κίνα, όπου αριθμεί πλέον 10.000 εστιατόρια, η McDonald’s σχεδιάζει να ανοίξει 3.500 νέα εστιατόρια μέσα στα επόμενα τέσσερα χρόνια και η Starbucks επένδυσε φέτος 220 εκατ. δολ. σε εγκαταστάσεις παραγωγής και διανομής στην ανατολική Κίνα.