Στην επιβολή συμπληρωματικού φόρου με συντελεστή 15% στις πολυεθνικές επιχειρήσεις και στις θυγατρικές τους που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, με ετήσια έσοδα που υπερβαίνουν τα 750 εκατ. ευρώ, προχωράει η κυβέρνηση.
Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κ. Χατζηδάκης παρουσίασε το νέο πλαίσιο στο υπουργικό συμβούλιο και τις προσεχείς ημέρες αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή προς ψήφιση. Ουσιαστικά πρόκειται για την εφαρμογή, σε ενωσιακό επίπεδο, του σκέλους της ελάχιστης φορολόγησης, που είναι γνωστό ως πυλώνας ΙΙ, της διεθνούς φορολογικής μεταρρύθμισης του ΟΟΣΑ. Συνολικά, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Οργανισμού, η ετήσια απώλεια εσόδων, για τις φορολογικές αρχές, από τις πρακτικές των πολυεθνικών ανέρχεται σε τουλάχιστον 150 δισ. δολάρια ή περίπου το 6% των εσόδων των κρατών, από φορολογία εισοδήματος εταιρειών, παγκοσμίως.
Στην Ελλάδα, με στοιχεία του 2022, υπάρχουν 19 ελληνικοί επιχειρηματικοί όμιλοι και 900-950 θυγατρικές ξένων ομίλων που ξεπερνούν σε ενοποιημένο τζίρο τα 750 εκατ. ευρώ.
Με το σχέδιο νόμου επιχειρείται να μπει ένα τέλος στις φορολογικές πρακτικές των πολυεθνικών επιχειρήσεων, που τους επιτρέπει σήμερα να μετατοπίζουν τα κέρδη τους σε χώρες με μηδενική ή πολύ χαμηλή φορολογία. Δημιουργείται ένα σύνολο διεθνών φορολογικών κανόνων για να διασφαλίσει ότι οι εν λόγω επιχειρήσεις θα καταβάλλουν φόρους οπουδήποτε και αν δραστηριοποιούνται.
Η εφαρμογή αυτού του συντελεστή μπορεί να οδηγήσει σε επιπλέον συμπληρωματικό φόρο έως της τάξεως του 15% επί των κερδών, εφόσον αυτές οι επιχειρήσεις κατέβαλαν σε φόρους ποσοστό μικρότερο αυτού.
Το νέο φορολογικό πλαίσιο έχει υιοθετηθεί από 132 χώρες και εφαρμόζεται υποχρεωτικά από 1/1/2024 από τα κράτη-μέλη της Ε.Ε.
Εχει υιοθετηθεί μέχρι σήμερα από 132 χώρες και εφαρμόζεται υποχρεωτικά από 1/1/2024 από τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. Ως εκ τούτου, τόσο οι πολυεθνικοί όμιλοι επιχειρήσεων όσο και οι ημεδαποί όμιλοι μεγάλης κλίμακας με ετήσιο κύκλο εργασιών πάνω από 750 εκατ. ευρώ θα πρέπει υποχρεωτικά να φορολογούνται με ελάχιστο πραγματικό φορολογικό συντελεστή που δεν μπορεί να υπολείπεται του 15%.
Τι θα προβλέπει το σχέδιο νόμου και ποιους αφορά:
• Τους ημεδαπούς επιχειρηματικούς ομίλους που ξεπερνούν σε ενοποιημένο τζίρο τα 750 εκατ. ευρώ.
• Τις ελληνικές θυγατρικές («συνιστώσες οντότητες») πολυεθνικών ομίλων που ξεπερνούν, σε ενοποιημένο επίπεδο, τα παραπάνω όρια.
Η προσπάθεια του ΟΟΣΑ και των κρατών-μελών του αντιμετωπίζει τα τελευταία χρόνια την επιπλέον πρόκληση μιας παγκόσμιας οικονομίας, όπου προϊόντα και υπηρεσίες διακινούνται και παρέχονται ψηφιακά. Με τον τρόπο αυτό, πολυεθνικές επιχειρήσεις και όμιλοι μπορούν να δραστηριοποιούνται σε πολλές χώρες χωρίς φυσική παρουσία και ανεξαρτήτως του κράτους όπου έχουν την καταστατική τους έδρα, θέτοντας εύλογο ερώτημα για το πού προκύπτουν τα έσοδα και τα κέρδη τους και ποια ή ποιες φορολογικές αρχές νομιμοποιούνται να τα φορολογήσουν.
Ποιοι εξαιρούνται
Από την εφαρμογή του ελάχιστου συντελεστή στη χώρα μας και διεθνώς, εξαιρούνται:
• Οι διεθνείς οργανισμοί.
• Οι μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί.
• Τα συνταξιοδοτικά ταμεία.
Η εναρμόνιση με την ενωσιακή νομοθεσία αποτελεί μια διεθνή υποχρέωση της χώρας. Εντάσσεται, όπως τονίζουν από το οικονομικό επιτελείο, και στη συνολικότερη στρατηγική της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση τόσο της φοροδιαφυγής όσο και της φοροαποφυγής. Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης, ανέφερε σχετικά ότι: «Η χώρα μας ενσωματώνει στο εθνικό της δίκαιο την ευρωπαϊκή οδηγία που εισάγει ένα συμπληρωματικό φόρο έως 15% σε εκείνες τις πολυεθνικές επιχειρήσεις και τους μεγάλους ομίλους που πληρώνουν χαμηλότερους φόρους για λόγους αθέμιτου φορολογικού ανταγωνισμού. Η στήριξη της επιχειρηματικότητας είναι σταθερή πολιτική της κυβέρνησης, όπως και η προσπάθεια για την προσέλκυση επενδύσεων. Πρέπει, όμως, να διακριθεί από την προσπάθεια φοροαποφυγής. Η χρήση αθέμιτων πρακτικών είναι αυτό που επιδιώκεται να αντιμετωπιστεί από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Και η Ελλάδα ενσωματώνει αυτή την οδηγία όχι μόνο για λόγους θεσμικής υποχρέωσης, αλλά και για λόγους φορολογικής δικαιοσύνης».
Οι υποχρεώσεις
Η μητρική ή θυγατρική εταιρεία ομίλου που εμπίπτει στον πυλώνα ΙΙ και είναι εγκατεστημένη στην Ελλάδα υποχρεούται:
• Να υποβάλλει δήλωση πληροφοριών συμπληρωματικού φόρου (ΔΠΣΦ) το αργότερο εντός 15 μηνών από τη λήξη του φορολογικού έτους αναφοράς.
• Να υποβάλλει δήλωση συμπληρωματικού φόρου συνιστωσών οντοτήτων μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα από αυτόν που υποβάλλεται η ΔΠΣΦ.
• Να καταβάλλει εφάπαξ τον συμπληρωματικό φόρο που προκύπτει μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα από την καταληκτική ημερομηνία υποβολής της δήλωσης του προηγούμενου βήματος.