Σχεδόν 10.000 εταιρείες ξένης ιδιοκτησίας αποχώρησαν από τη Ρωσία το 2022 και τους πρώτους 10 μήνες του 2023, όπως αναφέρεται σε σχετικό δημοσίευμα της οικονομικής ιστοσελίδας businessinsider.com. Εντούτοις, ο αριθμός των εταιρειών στη Ρωσία με συνιδιοκτήτες από την Κίνα και τις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες έχει αυξηθεί κατακόρυφα. Κι αυτό διότι η Μόσχα έχει θέσει σήμερα στο στόχαστρό της τις προς Aνατολάς αγορές, αφότου της επιβλήθηκαν σαρωτικές κυρώσεις από τις κυβερνήσεις της Δύσης για την εισβολή στην Ουκρανία. Κι από τότε, πριν από δύο χρόνια, οι δυτικοί όμιλοι εγκαταλείπουν μαζικά τη Ρωσία, αν και νέες εταιρείες από εναλλακτικές αγορές παίρνουν τη θέση τους. Συνολικά, με τα υπάρχοντα στοιχεία 9.600 εταιρείες με ξένη προέλευση έφυγαν από τη Ρωσία το 2022 εν συνόλω, καθώς και τους πρώτους 10 μήνες του 2023. Αυτά ανέφερε την Πέμπτη η ρωσική οικονομική εφημερίδα της Vedomosti, επικαλούμενη ανασκόπηση επίσημων στοιχείων από την υπηρεσία επαγγελματικής πληροφόρησης SPARK-Interfax. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, ο αριθμός των νέων εταιρειών στη Ρωσία με συνιδρυτές από πρώην σοβιετικές δημοκρατίες αλλά και την Κίνα εκτινάχθηκε στα ύψη, και πάλι σύμφωνα με τη Vedomosti.
Εταιρείες με συνιδρυτές από πρώην σοβιετικές δημοκρατίες, συμπεριλαμβανομένης της Λευκορωσίας, της Κιργιζίας και του Καζακστάν, αντιπροσώπευαν το 59% όλων των νέων εταιρειών που δραστηριοποιήθηκαν στη Ρωσία πέρυσι, όπως υπογραμμίζει η εφημερίδα. Εταιρείες με συνιδρυτές από την Τουρκία και την Ινδία αντιπροσώπευαν το 3% και το 2% των καταχωρίσεων νέων εταιρειών σε αυτό το χρονικό διάστημα, αντίστοιχα. Αναφορικά με τη συμμετοχή της Κίνας, οι εταιρείες με συνιδρυτές από την εν λόγω χώρα αντιπροσώπευαν το 25% –ήτοι 1.500 τον αριθμό– επί των νέων εταιρειών στη Ρωσία τους πρώτους 10 μήνες του 2023. Πάντως, δεν φαίνεται ότι οι νεοεισερχόμενοι αναπληρώνουν πλήρως τον αριθμό αυτών που έχουν αποχωρήσει. Αθροιστικά μιλώντας, 116.400 νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου με συμμετοχή ξένων εταίρων ήταν εγγεγραμμένα στη Ρωσία στα τέλη του 2023, όπερ ισοδυναμεί με μείωση κατά περισσότερο από το 1/3 από το ανώτατο όριο των 185.000 μονάδων ξένων συμφερόντων, που καταγράφηκε το 2017, σύμφωνα με την εφημερίδα Vedomosti. Από πλευράς του ο Μιχαήλ Νικολάγιεφ, επικεφαλής του ρωσικού οίκου αξιολόγησης ACRA, δήλωσε στη Vedomosti πως αν και οι δυτικές κυρώσεις έπληξαν το πλήθος των ξένης ιδιοκτησίας επιχειρήσεων στη χώρα, το γεγονός ότι οι αλυσίδες εμπορίου και οι εφοδιαστικές άλλαξαν προσανατολισμό και στράφηκαν προς Aνατολάς, βοήθησε στην ενίσχυση της καταχώρισης νέων εταιρειών από εναλλακτικές αγορές, όπως αναφέρει η Moscow Times.
Η Μόσχα έχει θέσει στο στόχαστρό της τις προς Aνατολάς αγορές, αφότου της επιβλήθηκαν οι κυρώσεις από τις κυβερνήσεις της Δύσης.
Πέραν των ανωτέρω τάσεων, υπάρχουν και ρωσικοί όμιλοι στο εξωτερικό, οι οποίοι έχουν επίσης μεταφέρει τα περιουσιακά τους στοιχεία στη βάση τους λόγω των πιέσεων από τις δυτικές κυρώσεις, καθώς και των παροτρύνσεων από το καθεστώς του προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν. Παρά τις εντάσεις μεταξύ Ρωσίας και Δύσης για τον πόλεμο στην Ουκρανία, περίπου το 3% των εταιρειών που ενεγράφησαν στα μητρώα των επιμελητηρίων της Ρωσίας πέρυσι ήταν από χώρες τις οποίες το Κρεμλίνο θεωρεί «μη φίλιες» – αυτό σημαίνει ότι έχουν επιβάλει κυρώσεις στη Ρωσία για την εισβολή στην Ουκρανία, όπως αναφέρει η υπηρεσία επαγγελματικής πληροφόρησης SPARK-Interfax. Ούτως ή άλλως, αυτό εξακολουθεί να σηματοδοτεί μια τεράστια μείωση από το 14% των νέων εταιρειών που ενεγράφησαν το 2021. Η ανασκόπηση από το SPARK-Interfax έρχεται σχεδόν δύο χρόνια μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η οποία είχε ως αποτέλεσμα να δεσμευθούν πρόωρα πολλές διεθνείς εταιρείες για έξοδο από την αγορά, όπως αναφέρει το δημοσίευμα του businessinsider.com.
Βέβαια, η Ρωσία κάθε άλλο παρά διευκολύνει την αποχώρηση των δυτικών ομίλων από τα εδάφη της. Εχει θέσει μία σειρά από μεγάλα εμπόδια στη διαδικασία, όπως το ότι απαιτεί από τις εταιρείες να πληρώσουν δωρεές στο κράτος και να πουλήσουν τα περιουσιακά τους στοιχεία με μεγάλη έκπτωση, προτού φύγουν από τη χώρα. Οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε στρατηγικά σημαντικούς τομείς –όπως η ενέργεια και οι πρώτες ύλες– χρειάζονται επίσης την υπογραφή του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν πριν από την οποιαδήποτε πώληση περιουσιακών στοιχείων. Συνολικά, αυτό που συνέβη είναι πάμπολλες μη εκπληρωθείσες υποσχέσεις από τις δυτικές χώρες. Μόλις περίπου 350 διεθνείς εταιρείες ολοκλήρωσαν την έξοδό τους από τη Ρωσία, όπως δείχνει σχετικός δείκτης ιχνηλάτησης της εν λόγω διαδικασίας από τη Σχολή Οικονομικών Επιστημών του Κιέβου. Αλλες 1.606 διεθνείς εταιρείες συνεχίζουν τη λειτουργία τους κατά τα ειωθότα, ενώ άλλες 1.741 ξένης ιδιοκτησίας, επίσης, βρίσκονται σε διάφορα στάδια παύσης των επενδύσεων ή της λειτουργίας τους στη Ρωσία.