Τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης θα εισαγάγουν νέα φορολογική νομοθεσία με την ονομασία «δεύτερος πυλώνας». Η εφαρμογή του πυλώνα ΙΙ αποσκοπεί στην επίτευξη ενός ελάχιστου επιπέδου φορολογικής επιβάρυνσης των πολυεθνικών ομίλων με βάση τα κέρδη τους παγκοσμίως. Οι υιοθετούμενοι κανονισμοί θα ισχύουν για τους ομίλους με κύκλο εργασιών άνω των 750 εκατ. ευρώ. Ο πραγματικός φορολογικός συντελεστής καθορίζεται ανά δικαιοδοσία, διαιρώντας τους φόρους που καταβάλλουν οι οντότητες σε κάθε χώρα με το συνολικό εισόδημά τους.
Εάν ο πραγματικός φορολογικός συντελεστής για τις οντότητες σε μια συγκεκριμένη χώρα είναι κάτω από το ελάχιστο 15%, τότε ενεργοποιούνται οι κανόνες του πυλώνα II και ο όμιλος πρέπει να καταβάλει συμπληρωματικό φόρο για να ανεβάσει τον συντελεστή του στο 15%. Αυτός ο συμπληρωματικός φόρος είναι γνωστός ως «κανόνας ενσωμάτωσης εισοδήματος». Αυτός ο επιπλέον φόρος ισχύει ανεξάρτητα από το αν η θυγατρική βρίσκεται σε χώρα που έχει υπογράψει τη διεθνή συμφωνία ΟΟΣΑ / G20 ή όχι. Η συμφωνία εξαιρεί από το πεδίο εφαρμογής τα εισοδήματα που αποκτώνται στη διεθνή ναυτιλία, καθώς ο συγκεκριμένος κλάδος υπόκειται σε ειδικούς φορολογικούς κανόνες.
• Με το σχέδιο που ανέπτυξε ο ΟΟΣΑ δημιουργείται ένα σύνολο διεθνών φορολογικών κανόνων για να διασφαλιστεί ότι οι εν λόγω επιχειρήσεις θα καταβάλουν δίκαιο μερίδιο φόρων οπουδήποτε κι αν δραστηριοποιούνται. Οι συζητήσεις στον ΟΟΣΑ επικεντρώθηκαν σε δύο ευρύτερα θέματα: τον πυλώνα Ι, σχετικά με τη μερική ανακατανομή του δικαιώματος φορολόγησης, και τον πυλώνα ΙΙ, σχετικά με το ελάχιστο επίπεδο φορολόγησης των κερδών των πολυεθνικών επιχειρήσεων. Παγκοσμίως, 138 χώρες έχουν ήδη συμφωνήσει να εφαρμόσουν τον δεύτερο πυλώνα στην εθνική τους νομοθεσία, ενώ εντός Ιανουαρίου κατατίθεται προς ψήφιση στη Βουλή και στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα, το σχέδιο νόμου αφορά τους ημεδαπούς επιχειρηματικούς ομίλους, που ξεπερνούν σε ενοποιημένο τζίρο τα 750 εκατ. ευρώ και τις ελληνικές θυγατρικές πολυεθνικών ομίλων που ξεπερνούν, σε ενοποιημένο επίπεδο, τα παραπάνω όρια.
• Ο νόμος 5073/2023 εισάγει μεταρρυθμίσεις στη δραστηριότητα της βραχυχρόνιας μίσθωσης ακινήτων. Οι βραχυπρόθεσμες μισθώσεις που πληρούν τις προϋποθέσεις θα πρέπει να έχουν μέγιστη διάρκεια 60 ημερών, σε αντίθεση με τη μέγιστη διάρκεια ενός έτους με βάση το προϊσχύον πλαίσιο. Το όριο των 60 ημερών θα αφορά κάθε μία βραχυχρόνια μίσθωση ατομικά, ως εκ τούτου, ενδεικτικά, οι φορολογούμενοι δικαιούνται να μισθώνουν τα ακίνητά τους καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, υπό την προϋπόθεση ότι η διάρκεια κάθε βραχυχρόνιας μίσθωσης δεν υπερβαίνει τις 60 ημέρες. Το νέο πλαίσιο εφαρμόζεται στις βραχυχρόνιες μισθώσεις ανεξάρτητα από το αν το ακίνητο είναι καταχωρισμένο σε ψηφιακή πλατφόρμα ή όχι και ανεξάρτητα από το αν η βραχυχρόνια μίσθωση συνάπτεται μέσω ψηφιακής πλατφόρμας. Στόχο αποτελεί η εξισορρόπηση των αντικρουόμενων συμφερόντων μεταξύ των ιδιοκτητών ακινήτων που επιθυμούν να εκμεταλλευτούν τα ακίνητά τους στο πλαίσιο της βραχυχρόνιας μίσθωσης και των φορέων της τουριστικής βιομηχανίας στο σύνολό της (ν. 5073/2023).
• Το εισόδημα που αποκτούν οι ιδιώτες από τη βραχυχρόνια μίσθωση μέχρι δύο ακινήτων χαρακτηρίζεται εισόδημα από ακίνητη περιουσία. Το παραπάνω ισχύει υπό την προϋπόθεση ότι δεν παρέχονται υπηρεσίες, εκτός από την προμήθεια κλινοσκεπασμάτων, όπως και υπό το προηγούμενο πλαίσιο. Το εισόδημα που αποκτούν οι ιδιώτες από βραχυχρόνιες μισθώσεις τριών ή περισσοτέρων ακινήτων κατατάσσεται πλέον ως εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα και όχι ως εισόδημα από ακίνητη περιουσία, όπως ίσχυε μέχρι τώρα. Ως εκ τούτου, ο φόρος εισοδήματος για τα φυσικά πρόσωπα επιβάλλεται πλέον με προοδευτική κλίμακα από 9% έως 44%, μετά την αφαίρεση των επιχειρηματικών δαπανών.
Επίσης, τα ενοίκια από βραχυχρόνιες μισθώσεις από επιχειρηματίες με τρία ή περισσότερα μισθωμένα ακίνητα και νομικά πρόσωπα υπόκεινται σε ΦΠΑ 13%. Από την άλλη πλευρά, τα ενοίκια που αποκτούν ιδιώτες οι οποίοι μοιράζονται μέχρι δύο ακίνητα σε δραστηριότητες βραχυχρόνιας μίσθωσης εξακολουθούν να αντιμετωπίζονται ως μισθώσεις κατοικιών και, ως εκ τούτου, παραμένουν εκτός του πεδίου εφαρμογής του ΦΠΑ. Για τις μισθώσεις που συνάπτονται μέσω ψηφιακών πλατφορμών οικονομίας διαμοιρασμού, η παράλειψη των φορολογουμένων να καταχωρίσουν τα ακίνητα στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Διαμονής οδηγεί σε πρόστιμα ίσα με το 50% του ακαθάριστου εισοδήματος που παράγεται εντός του έτους που σημειώθηκε η παράβαση, με ελάχιστο ποσό 5.000 ευρώ. Επανάληψη της ίδιας παράβασης εντός του έτους αυξάνει το πρόστιμο στο διπλάσιο.