Λόγια που καθημερινά ακούμε στον περίγυρό μας, όπως «ψάχνω τον υδραυλικό επί μέρες για να μου περάσει νέους σωλήνες στο μπάνιο», «χρειάζομαι ηλεκτρολόγο για να μου αλλάξει τον πίνακα στο παλιό σπίτι», «μήπως ξέρεις κάποιον πλακά γιατί δεν βρίσκω κανέναν διαθέσιμο μέχρι τον άλλο μήνα;», αποκαλύπτουν την πραγματικότητα που καλείται να διαχειριστεί όποιος ιδιώτης έχει αποπειραθεί να ανακαινίσει το σπίτι του τα τελευταία χρόνια. Η έλλειψη επαγγελματιών, η μη τήρηση του αρχικού προϋπολογισμού, οι μεγάλες καθυστερήσεις και το γεγονός ότι πρέπει κανείς να αναζητεί ξεχωριστό επαγγελματία για κάθε επιμέρους επισκευή, καθιστά την ανακαίνιση ενός σπιτιού μια διαδικασία που απαιτεί –εκτός από πολλά χρήματα– χρόνο, υπομονή και γνώσεις.
Πολύ συχνά οι ιδιοκτήτες απογοητεύονται και επιλέγουν να μην ασχοληθούν καν με ένα τέτοιο εγχείρημα, ιδίως αν μένουν σε άλλη πόλη ή είναι κάποιας ηλικίας και δεν έχουν τις αντοχές ή την όρεξη να ασχοληθούν, με αποτέλεσμα να απαξιώνεται ένα σημαντικό ποσοστό κατοικιών. Σε πρόσφατη ανάλυσή της η Εθνική Τράπεζα υπολόγισε ότι κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, περίπου 250.000 κατοικίες υποβαθμίστηκαν τόσο, λόγω της απουσίας κεφαλαίων για τη συντήρηση και τις επισκευές τους, ώστε πλέον είναι μη κατοικήσιμες κι έχουν εξέλθει από την αγορά.
Σύμφωνα με την ψηφιακή πλατφόρμα ακινήτων Protio, το 65% των διαμερισμάτων που διατίθεται σήμερα προς ενοικίαση δεν έχει ανακαινιστεί ποτέ. Υπενθυμίζεται ότι το 89% του συνόλου των ακινήτων της χώρας είναι ηλικίας μεγαλύτερης των 25 ετών, καθώς από το 2000 και μετά έχει κατασκευαστεί μόλις το 11% του συνολικού οικιστικού αποθέματος, απόρροια και της οικονομικής κρίσης που μεσολάβησε.
Οπως αναφέρει ο διευθύνων σύμβουλος της πλατφόρμας, Αντώνης Φιοράκης, «μόνο κατά το 2023 συνεργαστήκαμε με πάνω από 15.000 ιδιοκτήτες ακινήτων για την αξιολόγηση των κατοικιών τους και την εύρεση του βέλτιστου τρόπου αξιοποίησής τους (π.χ. μέσω της πώλησης ή της ενοικίασης). Από αυτούς, το 50% μας προσέγγισε για την εύρεση λύσης για κατοικίες που είναι κλειστές επί σειράν ετών». Το γεγονός αυτό ώθησε την Protio στο να προχωρήσει στο λανσάρισμα μιας νέας υπηρεσίας, η οποία αφορά τις ανακαινίσεις και ενεργειακές αναβαθμίσεις των ακινήτων.
Το 65% των διαμερισμάτων που διατίθεται σήμερα προς ενοικίαση δεν έχει ανακαινιστεί ποτέ.
«Συνεργαζόμαστε με τους απαραίτητους επαγγελματίες από κάθε επιμέρους κλάδο, ώστε να μπορούμε να διαμορφώσουμε τις απαιτούμενες προτάσεις ανακαίνισης, πλήρως κοστολογημένες και με δύο βασικά πλεονεκτήματα για τον ιδιοκτήτη. Κατ’ αρχάς, δεσμευόμαστε για ολοκλήρωση του κάθε έργου εντός 70 ημερών, με ρήτρες σε περίπτωση που ξεπεραστεί ο χρόνος αυτός. Επίσης, η τιμή την οποία συμφωνούμε είναι κλειδωμένη και δεν μπορεί να τροποποιηθεί, ακόμη κι αν τελικά το κόστος είναι μεγαλύτερο από τον αρχικό προϋπολογισμό», αναφέρει ο κ. Φιοράκης.
Οσον αφορά τη ρήτρα σε περίπτωση καθυστέρησης, αυτή υπολογίζεται ως ποσοστό επί της ημερήσιας αξίας του έργου. Ειδικότερα, για κάθε μέρα καθυστέρησης ο ανάδοχος θα πρέπει να πληρώσει πρόστιμο που αντιστοιχεί με το 1/3 της μέσης τιμής του έργου σε ημερήσια βάση και μέχρι 45 ημέρες καθυστέρησης. Αν, για παράδειγμα, ένα έργο κοστίζει 42.000 ευρώ με μέσο ημερήσιο κόστος 600 ευρώ, ο ιδιοκτήτης θα λάβει αποζημίωση 200 ευρώ για κάθε επιπλέον ημέρα καθυστέρησης. Παράλληλα, η Protio αναλαμβάνει και τη διαδικασία συμμετοχής (εφόσον υπάρχουν οι προϋποθέσεις και το σχετικό ενδιαφέρον) στο νέο πρόγραμμα της ΔΥΠΑ για την επιδότηση της ανακαίνισης κλειστών διαμερισμάτων, με την προϋπόθεση στη συνέχεια αυτά να εκμισθωθούν για τουλάχιστον τρία χρόνια.
Μια ακόμη ανερχόμενη τάση στην αγορά κατοικίας αφορά την αυξανόμενη προθυμία όλο και περισσότερων ιδιοκτητών να εκμισθώσουν τα ακίνητά τους σε εταιρείες, οι οποίες με τη σειρά τους τα υπενοικιάζουν σε πελάτες τους, ώστε να καλύψουν συγκεκριμένες ανάγκες (π.χ. στελέχη ξένων ομίλων, φοιτητές κτλ.). Οπως αναφέρουν φορείς του κλάδου, η αρνητική εμπειρία πολλών ιδιοκτητών από ενοικιαστές που είχαν στο παρελθόν, τροφοδοτεί την τάση αυτή.
Απλήρωτα ενοίκια, κοινόχρηστα και μεγάλες ζημιές και φθορές στα διαμερίσματα είναι τα συνηθέστερα «παράπονα» των ιδιοκτητών, πολλοί εκ των οποίων έχουν επιλέξει να κρατούν τα ακίνητά τους κλειστά για τον λόγο αυτό. Στο πλαίσιο αυτό, η επιλογή της συνεργασίας με μια εταιρεία αρχίζει να μοιάζει δελεαστική σε αρκετούς, μιας και αποφεύγουν όλα τα παραπάνω και παράλληλα, η Blueground αναλαμβάνει και τυχόν επισκευές, ή φθορές που μπορεί να προκύψουν, χωρίς να χρειάζεται η προσωπική ενασχόληση του ιδιοκτήτη, που όμως συνεχίζει να επιβαρύνεται με τα σχετικά κόστη.
Μία από τις εταιρείες που λειτουργεί με τον τρόπο αυτό είναι η Blueground. Σύμφωνα με τον Γιώργο Κλειβοκιώτη, επικεφαλής του τμήματος μάρκετινγκ της εταιρείας, «σήμερα έχουμε 1.374 διαμερίσματα υπό διαχείριση μόνο στην Αττική και βλέπουμε ότι υπάρχει ιδιαίτερα αυξημένο ενδιαφέρον από ιδιοκτήτες να συνεργαστούν μαζί μας». Σύμφωνα με τον ίδιο, άνθρωποι μεγαλύτερης ηλικίας ή που μένουν σε άλλη πόλη, προτιμούν τη συνεργασία με την Blueground. Ασφαλώς, για να καταστεί το ακίνητο επιλέξιμο θα πρέπει να πληροί και κάποια κριτήρια. Ακίνητα που δεν έχουν ανακαινιστεί ποτέ, έχουν σημαντικές φθορές και βρίσκονται σε περιοχές χαμηλής ζήτησης, δεν πρόκειται ποτέ να αποτελέσουν αντικείμενο αξιοποίησης από μια εταιρεία ή πλατφόρμα, καθώς δεν υπάρχει το απαιτούμενο κοινό.