Ενώ αντιμετωπίζει συντονισμένες αντιδράσεις από εξαγριωμένους αγρότες και βιομηχανίες, η Ε.Ε. εξέδωσε τον πλέον φιλόδοξο οδικό χάρτη, που ανησυχεί τις βιομηχανίες σχετικά με το υψηλό κόστος της πράσινης μετάβασης.
Ο επίτροπος για το Κλίμα, Βόπκε Χούκστρα, παρουσίασε χθες ένα στόχο για τη μείωση των εκπομπών καυσαερίων κατά 90% μέχρι το 2040 ως τον καλύτερο τρόπο για να επιτύχει η Ε.Ε. τον στόχο της Πράσινης Συμφωνίας, την ουδέτερη οικονομία μέχρι το 2050. Η σύσταση προκαλεί πολιτικές διαμάχες σε όλη τη Γηραιά Ηπειρο και αποτελεί το πρώτο βήμα προς τη θέσπιση των κανόνων της επόμενης δεκαετίας, που θα απαιτήσουν βιώσιμο τρόπο ζωής από τους καταναλωτές και περιορισμούς στις επιχειρήσεις και στη γεωργία.
Η ανακοίνωση έπεται των κινητοποιήσεων των αγροτών σε Γαλλία και Βέλγιο και ενέχει σημαντικό πολιτικό ρίσκο για την Ε.Ε. και για την ίδια την πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Σε μόλις τέσσερις μήνες θα διεξαχθούν οι ευρωεκλογές, ενώ τις επόμενες εβδομάδες θα υποβάλει την υποψηφιότητά της για μια δεύτερη θητεία η πρόεδρος της Κομισιόν.
Οι διαμαρτυρίες των αγροτών και η ανησυχία για τις αντιδράσεις των ψηφοφόρων έχουν ήδη οδηγήσει σε πιο χαμηλούς τόνους όσον αφορά τον οδικό χάρτη για το κλίμα. Ο στόχος όμως του 90% παρέμεινε στη θέση του. Ο νέος στόχος για τη μείωση των εκπομπών καυσαερίων προσφέρει επιχειρήματα στα πολιτικά κόμματα που εναντιώνονται στις πολιτικές για το κλίμα. Ο Πέτερ Βις, σύμβουλος στο ίδρυμα Rud Pedersen Public Affairs στις Βρυξέλλες, τονίζει πως «η Κομισιόν κωφεύει στην εντεινόμενη ανησυχία για το απαγορευτικό κόστος της Πράσινης Συμφωνίας και αυτό δεν θα κάνει τους Ευρωπαίους να αγαπήσουν την Ε.Ε.».
Ο νέος στόχος προβλέπει ευρύτερη κατάργηση των ορυκτών καυσίμων, ραγδαία στροφή στην ηλεκτροκίνηση των οδικών μεταφορών και των συστημάτων θέρμανσης, ενισχυμένη βιομηχανική πολιτική με χρηματοδοτικούς μηχανισμούς και σχέδιο για την προσέλκυση ιδιωτικών κεφαλαίων. Θα είναι δαπανηρή, και η Ε.Ε. εκτιμά πως θα χρειαστεί να επενδύει κάπου 1,5 τρισ. ευρώ ετησίως την περίοδο 2031-2040. Το στοίχημα για τους πολιτικούς θα είναι να διασφαλίσουν τη συναίνεση αγροτών και ψηφοφόρων στη μετάβαση. Ο οδικός χάρτης για το κλίμα δεν αναφέρει πώς θα επιτευχθεί η συναίνεσή τους. Δεν είναι τόσο λεπτομερής όσο μια πλήρης πρόταση νόμου που θα παρουσιαστεί όταν θα αναλάβει καθήκοντα η νέα Κομισιόν, μετά τις ευρωεκλογές τον Ιούνιο.
Προκειμένου να διασφαλίσει τη στήριξη του κόσμου στον στόχο για μείωση 90%, η Ε.Ε. θα έπρεπε να ενθαρρύνει περισσότερο τη διεθνή συνεργασία για το κλίμα, να βελτιώσει τις συνθήκες για τις επενδύσεις στη βιομηχανία και να προσφέρει κίνητρα σε αγρότες και πιο στοχευμένη ενίσχυση των πλέον ευάλωτων.