Τρεις εξαιρέσεις με κοινωνικό πρόσημο θα περιλαμβάνει η τροπολογία του υπουργείου Εργασίας με την οποία αναμένεται να κλείσει η μακρά περίοδος κατά την οποία χιλιάδες μη μισθωτοί, ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι και αγρότες ανανέωναν την ασφαλιστική τους ικανότητα, αποκτώντας έτσι δικαίωμα σε ιατροφαρμακευτική κάλυψη από τον ΕΟΠΥΥ, ακόμη κι αν είχαν χρέη προς τον ΕΦΚΑ.
Η απαιτούμενη τροπολογία που θα προβλέπει την «επιστροφή στην κανονικότητα», όπως χαρακτηριστικά δήλωσε η αρμόδια υπουργός Εργασίας Δόμνα Μιχαηλίδου, αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή το επόμενο διάστημα και θα προβλέπει ότι προκειμένου να αποκτήσουν δικαίωμα πρόσβασης στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη (παρόχους υγείας, φαρμακεία, συμβεβλημένους γιατρούς με τον ΕΟΠΥΥ κ.τ.λ.) οι μη μισθωτοί θα απαιτείται η συμπλήρωση τουλάχιστον δύο μηνών ασφάλισης κατά το προηγούμενο ημερολογιακό έτος ή κατά το τελευταίο δωδεκάμηνο πριν από την ημερομηνία προσέλευσης ή επέλευσης του ασφαλιστικού κινδύνου, και εφόσον έχουν καταβληθεί οι απαιτούμενες ασφαλιστικές εισφορές.
Κατ’ εξαίρεση θα διατηρούν την ασφαλιστική τους ικανότητα, παρότι υπάρχουν χρέη προς τον ΕΦΚΑ από τον ασφαλισμένο μη μισθωτό, τα ανήλικα τέκνα του. Πρόκειται για μια εισήγηση της υπουργού Εργασίας Δόμνας Μιχαηλίδου, η οποία έγινε δεκτή καθώς στόχος της προωθούμενης ρύθμισης είναι η εύρεση μιας χρυσής τομής ώστε αφενός να προστατευθούν οι πλέον ευάλωτοι, όπως είναι τα παιδιά, και αφετέρου να τηρηθεί η αρχή της ανταποδοτικότητας για όλους όσοι είναι συνεπείς στις υποχρεώσεις τους. Σε αυτό το πλαίσιο θα διατηρήσουν την ασφαλιστική τους ικανότητα, παρά την ύπαρξη οφειλών, και οι μη μισθωτοί – άτομα με αναπηρία αλλά και οι ασφαλισμένοι που επλήγησαν από θεομηνίες (πυρκαγιές, πλημμύρες κ.λπ.).
Εως τις 29 Φεβρουαρίου μπορούν να αποπληρώσουν τις οφειλές τους ή να υπαχθούν στην πάγια ρύθμιση των έως 24 δόσεων.
Να σημειωθεί ότι η «επιστροφή στην κανονικότητα» αντιπροσωπεύει το σύνολο των εμπλεκόμενων κυβερνητικών στελεχών, καθώς είναι κυρίαρχη η πεποίθηση ότι στη μετά COVID εποχή έχουν εκλείψει οι λόγοι που δικαιολογούσαν διευκολύνσεις στους οφειλέτες και παρατάσεις της ισχύος της ασφαλιστικής ικανότητας χωρίς την πλήρωση των προβλεπόμενων προϋποθέσεων, όπως ισχύει για τους υπόλοιπους ασφαλισμένους.
Συνεπώς, η ισχύς της ασφαλιστικής ικανότητας θα εκπνεύσει στις 29 Φεβρουαρίου και από την 1η Μαρτίου χιλιάδες μη μισθωτοί με χρέη προς τον ΕΦΚΑ και το ΚΕΑΟ θα έχουν δικαίωμα πρόσβασης μόνο στις δημόσιες δομές υγείας ως ανασφάλιστοι, δεν θα δικαιούνται όμως εξετάσεις ή φάρμακα δωρεάν ή με συμμετοχή όταν επισκέπτονται ιδιώτη γιατρό, συμβεβλημένο με τον ΕΟΠΥΥ.
Μετά την πανδημία του κορωνοϊού και το «πάγωμα» των εισφορών για μεγάλο διάστημα, τα δύο προηγούμενα έτη, προς διευκόλυνση των οφειλετών, δόθηκε η δυνατότητα της μερικής καταβολής εισφορών προκειμένου να υπάρξει κάλυψη για παροχές υγείας σε είδος. Ετσι, οι μη μισθωτοί με χρέη μπορούσαν να πληρώσουν το ποσό που αντιστοιχούσε στις ετήσιες εισφορές για το 2022, μόνο του κλάδου υγείας, της ασφαλιστικής κλάσης που είχαν επιλέξει προκειμένου να εξασφαλίσουν ασφαλιστική ικανότητα. Αυτή η ασφαλιστική ικανότητα λήγει στις 29 Φεβρουαρίου 2024.
Βέβαια, οι οφειλέτες που σήμερα ξεπερνούν τις 733.000 (έναντι 1,4 εκατ. ασφαλισμένων) μπορούν ακόμη και σήμερα να διακανονίσουν τις ασφαλιστικές οφειλές τους καταβάλλοντας είτε άπαξ είτε μέσω της πάγιας ρύθμισης των έως 24 δόσεων που ισχύει στον ΕΦΚΑ το ποσό που απαιτείται, προκειμένου στη συνέχεια να λάβουν την ασφαλιστική ικανότητα για τους ίδιους και τα έμμεσα ασφαλισμένα μέλη, καθώς εκτός από τα παιδιά ασφαλίζονται σε πολλές περιπτώσεις και οι σύζυγοι αυτών.
Βάσει των πλέον πρόσφατων διαθέσιμων στοιχείων, άλλωστε, 169.347 οφειλέτες έχουν χρέη ύψους έως 500 ευρώ. Από 501 έως 1.000 ευρώ οφείλουν 51.313 μη μισθωτοί, ενώ άλλοι 35.450 οφείλουν από 1.001 έως 1.500 ευρώ. Συνολικά, έως 5.000 ευρώ έχουν 375.409 μη μισθωτοί ασφαλισμένοι στον ΕΦΚΑ, ήτοι περισσότεροι από τους μισούς (51,2%). Πάνω από 5.000 ευρώ και έως 15.000 ευρώ έχουν 227.363 άτομα, ενώ υπάρχουν και 130.531 που έχουν οφειλές οι οποίες ξεπερνούν τις 15.000 ευρώ. Πέρυσι, τις εισφορές υγείας έσπευσαν να πληρώσουν περίπου 400.000 και έμειναν «ανασφάλιστοι» άλλοι περίπου 400.000 μη μισθωτοί.