Τον ρόλο του… Big Brother σε 15.000 κωδικούς προϊόντων επιδιώκει να προσδώσει στην πλατφόρμα του Παρατηρητηρίου Αγοράς e-katanalotis το υπουργείο Ανάπτυξης. Στόχος είναι μέσα από την αναβάθμιση αυτή να καταστεί το e-katanalotis βασικό εργαλείο ενδυνάμωσης του καταναλωτή, καθώς θα μπορεί μέσα από αυτό να κάνει άμεσα έρευνα και σύγκριση τιμών στο σύνολο σχεδόν των κωδικών ενός σούπερ μάρκετ. Τούτο εκτιμάται ότι μπορεί αφενός να βοηθήσει τον καταναλωτή να κάνει τις πιο συμφέρουσες για αυτόν αγορές και αφετέρου να τονώσει τον ανταγωνισμό.
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Καθημερινής», το υπουργείο Ανάπτυξης σχεδιάζει να φέρει προς ψήφιση στη Βουλή νομοθετική διάταξη σύμφωνα με την οποία σε κάθε προϊόν που υπάρχει στα ηλεκτρονικά σούπερ μάρκετ (τόσο στα αμιγώς ηλεκτρονικά σούπερ μάρκετ όσο και στα ηλεκτρονικά καταστήματα των λοιπών αλυσίδων) θα πρέπει να εμφανίζεται – καταχωρίζεται και ο γραμμοκώδικας (barcode) κάθε προϊόντος σε μορφή που να είναι αναγνώσιμη και όχι απλώς ως φωτογραφία της συσκευασίας που εμφανίζεται σήμερα. Με αυτόν τον τρόπο οι υπηρεσίες του υπουργείου θα μπορούν να κάνουν εύκολα τακτικές τιμοληψίες ακόμη και στο σύνολο των προϊόντων και να καταχωρίζονται τα στοιχεία στην πλατφόρμα e-katanalotis. Ετσι δεν θα χρειάζεται να αποστέλλουν συνεχώς τους τιμοκαταλόγους των τελικών τιμών τα σούπερ μάρκετ, όπως υποχρεούνται να κάνουν τώρα.
Μετά την αναβάθμιση της εφαρμογής, θα ακολουθήσει διαφημιστική εκστρατεία έτσι ώστε να τη χρησιμοποιούν τουλάχιστον ένα εκατομμύριο καταναλωτές. Τη σχετική εφαρμογή σήμερα εμφανίζεται να την έχουν «κατεβάσει» περί τους 100.000 χρήστες, ενώ η βαθμολογία της είναι πολύ χαμηλή, μόλις 2,6 (με άριστα το 5), καθώς δεν είναι εύχρηστη, περιλαμβάνει λίγους κωδικούς προϊόντων και δεν ενημερώνεται συχνά.
Αν και η σχετική πλατφόρμα μετράει πάνω από 14 χρόνια ζωής, καθώς ξεκίνησε να λειτουργεί ως Παρατηρητήριο Τιμών (e-prices) τον Δεκέμβριο του 2009, με αρμόδια υπουργό τότε τη Λούκα Κατσέλη, στην πραγματικότητα δεν επιτέλεσε ποτέ τον ρόλο της ως εύχρηστου και αξιόπιστου εργαλείου για τον καταναλωτή. Ξεκίνησε με την προοπτική να παρουσιάζει τις τιμές από περίπου 1.000 προϊόντα από 1.182 σημεία πώλησης σε Αθήνα και άλλες 24 πόλεις της Ελλάδας, κάτι που δεν συνεχίστηκε. Ο αρχικός σχεδιασμός προέβλεπε ότι στη βάση δεδομένων θα γινόταν καταχώριση στοιχείων από τιμολήπτες του υπουργείου με ασύρματες συσκευές (PDA), για να αλλάξει στη συνέχεια και να δέχεται στοιχεία από τις αλυσίδες σούπερ μάρκετ που ήθελαν να συνεργαστούν. Οι αλυσίδες έστελναν στοιχεία δύο φορές τον μήνα, αυτά αφορούσαν τελικά μόνο καταστήματα από την Περιφέρεια Αττικής, περιελάμβαναν μόνο τα τυποποιημένα προϊόντα, ενώ δεν εμφανίζονταν τα προϊόντα που βρίσκονταν σε προσφορά. Για μεγάλο διάστημα, μάλιστα, το Παρατηρητήριο Τιμών είχε πάψει να λειτουργεί, με στόχο, όπως έλεγαν τότε οι αρμόδιοι παράγοντες (το 2017-2018), την αναβάθμισή του.
Παράλληλα σχεδιάζεται και η πιο ενεργή συμμετοχή των καταναλωτικών οργανώσεων στον έλεγχο της αγοράς.
Το 2020 εγκαινιάστηκε από τον τότε υπουργό Ανάπτυξης Αδωνι Γεωργιάδη η νέα ψηφιακή πλατφόρμα e-katanalotis, ο διάδοχος δηλαδή του e-prices.gr, που προέβλεπε την αποστολή στοιχείων από τα σούπερ μάρκετ για βασικές κατηγορίες προϊόντων, ενώ εμφανιζόταν και η μέση τιμή πώλησης. Η εφαρμογή χρησιμοποιήθηκε και στην περίοδο του lockdown, όταν εφαρμοζόταν το περίφημο click away, για το κλείσιμο ραντεβού των καταναλωτών με την εμπορική επιχείρηση από την οποία θα παραλάμβαναν προϊόντα που είχαν αγοράσει.
Τα προϊόντα που εμφανίζονται πλέον στην πλατφόρμα είναι πολύ λίγα, ενώ εδώ και πολύ καιρό δεν εμφανίζεται η μέση τιμή πώλησης. Αξίζει να σημειωθεί ότι στην πλατφόρμα εμφανίζονται πολύ πιο πλήρη τα στοιχεία για το «καλάθι του νοικοκυριού», καθώς και οι τιμές των πρατηρίων καυσίμων.
Καταναλωτική συνείδηση
Στην κατεύθυνση της ενίσχυσης της καταναλωτικής συνείδησης, το υπουργείο Ανάπτυξης σχεδιάζει και την πιο ενεργή συμμετοχή των καταναλωτικών οργανώσεων στον έλεγχο της αγοράς.
Προς αυτή την κατεύθυνση, οι καταναλωτικές οργανώσεις θα χρηματοδοτηθούν, υπό την προϋπόθεση βεβαίως ότι θα έχει προηγηθεί μία ακόμη «εκκαθάριση» του σχετικού μητρώου από καταναλωτικές οργανώσεις «σφραγίδες». Η χρηματοδότηση θα προέλθει από μέρος των προστίμων που έχει επιβάλει το υπουργείο Ανάπτυξης για αθέμιτη κερδοφορία κ.ά. Σύμφωνα με το Μητρώο Ενώσεων και Καταναλωτών, η τελευταία επικαιροποίηση του οποίου έγινε στις 20 Ιουλίου 2022, εμφανίζεται να υπάρχουν 22 καταναλωτικές οργανώσεις. Αρμόδιοι παράγοντες, πάντως, επισημαίνουν ότι οι πραγματικά ενεργές είναι πολύ λιγότερες.