Με μέσο ετήσιο ρυθμό 13,4% αυξήθηκαν οι τιμές πώλησης κατοικιών στο σύνολο της χώρας, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ). Πρόκειται για ρυθμό ακόμη ταχύτερο σε σύγκριση με το 2022, όταν είχαν αυξηθεί κατά 11,9%.
Οπως προκύπτει από τους δείκτες τιμών της ΤτΕ, από τις αρχές του 2018 και μέχρι το τέλος του 2023, οι μέσες τιμές πώλησης κατοικιών σε πανελλαδικό επίπεδο έχουν αυξηθεί κατά 60%.
Ωστόσο, κατά το ίδιο διάστημα, στην Αττική, η αύξηση αγγίζει το 79%, έχοντας επιστρέψει πλέον στο προηγούμενο υψηλό, που είχε καταγραφεί κατά την περίοδο 2007-2008. Μάλιστα, όπως αναφέρουν φορείς της αγοράς ακινήτων, σε αρκετές περιοχές υψηλής ζήτησης, οι τιμές πώλησης είναι πλέον υψηλότερες από εκείνες της περιόδου πριν από την οικονομική κρίση.
Πρώτη η Θεσσαλονίκη
Τον τίτλο του «πρωταθλητή» των αυξήσεων για το 2023 κατέκτησε η Θεσσαλονίκη, όπου οι τιμές σημείωσαν αύξηση κατά 16,2%, από 12,7% το 2022. Αντίστοιχα, στην Αττική, η αύξηση το 2023 άγγιξε το 13,7% κατά μέσο όρο, διατηρώντας παρόμοιο ρυθμό ανόδου με το 2022, όταν οι τιμές είχαν αυξηθεί κατά 13,9% κατά μέσο όρο. Οσον αφορά τις άλλες μεγάλες πόλεις, η αύξηση το 2023 ανήλθε σε 14,5% (11% το 2022), ενώ στην υπόλοιπη χώρα, οι τιμές των κατοικιών ενισχύθηκαν με μέσο ετήσιο ρυθμό κατά 10,8% (8,2% το 2022).
Ενα από τα συμπεράσματα, πάντως, που προκύπτουν από τα στοιχεία της ΤτΕ είναι ότι ο ρυθμός αύξησης των τιμών έχει αρχίσει να αποκλιμακώνεται.
Συγκεκριμένα, κατά το τέταρτο τρίμηνο του έτους, οι τιμές στο σύνολο της χώρας αυξήθηκαν κατά 11,8%, έναντι αύξησης 12,1% το αμέσως προηγούμενο τρίμηνο, αλλά και 15,4% κατά το πρώτο τρίμηνο του 2023.
Ανάλογη εικόνα παρατηρείται και στις υπόλοιπες περιοχές, με την αύξηση στην Αττική κατά το τέταρτο τρίμηνο να διαμορφώνεται σε 10,8%, έναντι αύξησης κατά 12,3% το τρίτο τρίμηνο και 17,3% το πρώτο τρίμηνο του 2023. Η εικόνα αυτή αποτελεί ένδειξη ότι έχουν αρχίσει να παρατηρούνται οι πρώτες «αντιστάσεις», μεταξύ των ενδιαφερόμενων αγοραστών, πέραν των οποίων ενδεχομένως να υπάρξει μείωση του αγοραστικού ενδιαφέροντος.
Πάντως, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ, ο ρυθμός ανόδου των τιμών αποκλιμακώνεται σταδιακά.
Οσον αφορά τις τιμές των νεόδμητων κατοικιών, αυτές αυξήθηκαν κατά 11% το τέταρτο τρίμηνο και 12,4% συνολικά το 2023, ενώ ανάλογος ήταν και ο ρυθμός ανόδου των τιμών το 2022, με 12,5%. Οσον αφορά τα παλιότερα ακίνητα, κατέγραψαν αύξηση κατά 12,4% τους τελευταίους τρεις μήνες του έτους και 14,2% συνολικά το 2023, επίσης με σημάδια αποκλιμάκωσης του ρυθμού ανόδου. Αυτό που είναι όμως αναμφισβήτητο είναι ότι οι τιμές, ειδικά στην Αττική, έχουν αυξηθεί με «φρενήρη» ρυθμό κατά τη διάρκεια της τελευταίας εξαετίας.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του δικτύου ηλεκτρονικών αγγελιών ακινήτων Spitogatos, κατά το διάστημα αυτό, τις μεγαλύτερες αυξήσεις τιμών σημείωσαν οι κατοικίες στην Καλλιθέα με 145%, στο κέντρο του Πειραιά με 107,6%, στο Παγκράτι με 99,3%, στην Κυψέλη με 98,7%, αλλά και στη Νέα Φιλαδέλφεια με 90,1% Μεγάλες αυξήσεις παρατηρούνται και σε άλλες περιοχές, όπως π.χ. στο Αιγάλεω με 89,2%, το Περιστέρι με 78,6% και στου Παπάγου με 76,6%.
Ξένοι επενδυτές
Από την εικόνα αυτή φαίνεται πως οι περιοχές που είχαν χαμηλότερο «κατώφλι» ως προς το κόστος αγοράς κατοικίας, επομένως ήταν και πιο προσιτές στο ευρύ κοινό, σημείωσαν και τις μεγαλύτερες αυξήσεις. Κάποιες εξ αυτών δε, όπως π.χ. το Παγκράτι και η Καλλιθέα, ήταν και προορισμοί για επενδυτές από το εξωτερικό, που ενδιαφέρονταν να τοποθετηθούν στην αγορά των βραχυχρόνιων μισθώσεων ή/και να εξασφαλίσουν άδεια παραμονής μέσω του προγράμματος «Χρυσή βίζα».
Κατά τη διάρκεια του 2023, οι δύο βασικές πηγές τροφοδότησης των αυξήσεων στις τιμές πώλησης κατοικιών ήταν το πρόγραμμα «Σπίτι Μου», που “έτρεξε” από τον Απρίλιο μέχρι το φθινόπωρο, με μεγάλη απήχηση, όπως επίσης και οι ξένοι αγοραστές που ήθελαν να εξασφαλίσουν άδεια παραμονής, προτού διπλασιαστεί το ελάχιστο ύψος επένδυσης από τις 250.000 στις 500.000 ευρώ.
Η αλλαγή αυτή ξεκίνησε να ισχύει από την 1η Αυγούστου στο κέντρο της Αθήνας, στα βόρεια και τα νότια προάστια, στη Μύκονο, στη Σαντορίνη και στον Δήμο Θεσσαλονίκης, με αποτέλεσμα κατά τους μήνες που προηγήθηκαν να καταγραφούν δεκάδες χιλιάδες συναλλαγές, με «πρωταγωνιστές» τους ξένους αγοραστές από χώρες εκτός Ε.Ε., που ήθελαν να εξασφαλίσουν το σχετικό δικαίωμα.