Σε μία από τις διαχρονικά δομικές αδυναμίες της ελληνικής αγοράς εργασίας, την υψηλή διαρθρωτική ανεργία, φαίνεται πως προσκρούουν οι όποιες προσπάθειες περιορισμού του ποσοστού ανεργίας κάτω από το ψυχολογικό όριο του 10%.
Τα σημάδια δείχνουν πως φθάνουμε στον σκληρό πυρήνα της δομικής – διαρθρωτικής ανεργίας.
Αυτό αποτυπώνεται και από τις χαμηλές προσδοκίες που διατηρούν οι Ελληνες εργοδότες, σύμφωνα με την τελευταία έρευνα προθέσεων για προσλήψεις του ομίλου ManpowerGroup, καθώς φαίνεται πως προετοιμάζονται για ένα δυνητικά ασταθές τρίμηνο. Ετσι, κατά το διάστημα Απριλίου – Ιουνίου 2024 αναμένεται ένα μέτριο κλίμα προσλήψεων, με αποτέλεσμα οι συνολικές προοπτικές απασχόλησης να διαμορφώνονται στο 6%, μειωμένες κατά 6% από το προηγούμενο τρίμηνο και κατά 2% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο πέρυσι. Συγκεκριμένα, από τους 525 Ελληνες εργοδότες, το 30% των εργοδοτών αναμένει αύξηση των προσλήψεων, το 19% μείωση, ενώ το 47% δεν αναφέρει καμία αλλαγή.
Τα σημάδια πως φθάνουμε στον σκληρό πυρήνα της δομικής – διαρθρωτικής ανεργίας φάνηκαν και από τα πρόσφατα αναθεωρημένα στοιχεία της ανεργίας από την ΕΛΣΤΑΤ, που δείχνουν ότι ούτε κατά τους τελευταίους μήνες του 2023 ούτε όμως και τους πρώτους μήνες του 2024 είχαμε τελικά ανεργία σε ποσοστό κάτω του 10%. Αντιθέτως, τον Ιανουάριο έκλεισε στο 10,4%, όπως και το τελευταίο τρίμηνο του 2023, με αποτέλεσμα το συνολικό ποσοστό ανεργίας για το προηγούμενο έτος να «κλειδώσει» στο 11%. Ηδη, οργανισμοί και φορείς εκτιμούν ότι η βελτίωση θα συνεχιστεί μεν, με σαφώς ηπιότερους ρυθμούς δε, συμβαδίζοντας με την εξέλιξη της οικονομικής δραστηριότητας. Ετσι, για παράδειγμα η ΤτΕ εκτιμά πως το 2024 η συνολική απασχόληση θα αυξηθεί κατά 1,5%, με το ποσοστό ανεργίας να υποχωρεί περαιτέρω στο 10,2%.
Αυτή την επιβράδυνση του ρυθμού αύξησης καταγράφει και η Manpower, που επισημαίνει ότι ο κλάδος της πληροφορικής είναι αυτός που σε επίπεδο προθέσεων προσλήψεων εμφανίζεται με τη μεγαλύτερη αύξηση, σημειώνοντας άνοδο κατά 32% από το προηγούμενο τρίμηνο και κατά 37% από το β΄ τρίμηνο του 2023. Στην πραγματικότητα, το β΄ τρίμηνο του 2024 αποτυπώνονται οι υψηλότερες προοπτικές απασχόλησης που έχουν καταγραφεί στην πληροφορική από το α΄ τρίμηνο του 2022, με τη χώρα μας να κατέχει την πρώτη θέση παγκοσμίως όσον αφορά την τριμηνιαία αύξηση του κλάδου της πληροφορικής, ξεπερνώντας τη μέση τριμηνιαία αύξηση στον τομέα αυτό κατά 33%.
Οι υπηρεσίες επικοινωνίας ακολουθούν με τις προθέσεις προσλήψεων να φτάνουν στο 25%, ο κλάδος της υγείας και των βιοεπιστημών είναι στο 17%, χρηματοοικονομικά και κτηματομεσιτικά έπονται με 12%, ενώ μηδενικές προοπτικές προσλήψεων αποτυπώνονται στον κλάδο της ενέργειας και των υπηρεσιών κοινής ωφελείας. Οι ειδικοί πάντως που παρακολουθούν τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της απασχόλησης στη χώρα μας επισημαίνουν στην «Κ» ότι απαιτείται η μετάβαση της οικονομίας προς ένα νέο αναπτυξιακό υπόδειγμα προσανατολισμένο προς την παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών υψηλής προστιθέμενης αξίας που είναι διεθνώς εμπορεύσιμα. Παράλληλα ξεκαθαρίζουν ότι απαιτείται ακόμη μεγαλύτερη προσπάθεια για την επίτευξη και επίσπευση αυτού του μετασχηματισμού, μέσω της μεγαλύτερης προσέλκυσης άμεσων ξένων επενδύσεων, της επιτάχυνσης υλοποίησης του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και της (επαν)εισροής ανθρώπινου κεφαλαίου υψηλής εξειδίκευσης (brain gain).
Υψηλή ζήτηση σε υγεία και πληροφορική
Οπως επισημαίνει ο διευθύνων σύμβουλος της ManpowerGroup, Χαράλαμπος Καζαντζίδης, η αβεβαιότητα σε παγκόσμια κλίμακα εξαιτίας της τεταμένης γεωπολιτικής κατάστασης σε Ουκρανία και Μέση Ανατολή και των σημαντικών εκλογικών αναμετρήσεων που έχουν οριστεί για φέτος, διαμορφώνουν κλίμα επιφυλακτικότητας σε παγκόσμιο επίπεδο, η οποία αντικατοπτρίζεται στην επιβράδυνση των προσλήψεων.
Στην Ελλάδα, παρά τις προκλήσεις, σύμφωνα με τον κ. Καζαντζίδη, η ψηφιακή μετάβαση σε όλους τους τομείς της οικονομίας και η ανάπτυξη της τεχνολογίας φαίνεται πως δημιουργούν σημαντική ζήτηση για ειδικούς σε πληροφορική, λογισμικό, ασφάλεια δεδομένων και άλλους σχετικούς τομείς.
Παράλληλα η ανάπτυξη των τηλεπικοινωνιών, των δικτύων και της ψηφιακής επικοινωνίας δημιουργεί ανάγκη για εξειδικευμένους επαγγελματίες, όπως μηχανικούς δικτύων και ειδικούς σε τεχνολογίες επικοινωνίας.
Τέλος, η αύξηση της ευαισθητοποίησης για την υγεία, δημιουργεί μεγαλύτερη ζήτηση για επαγγελματίες στον τομέα της υγείας και των βιοεπιστημών. «Αυτοί οι τομείς αποτελούν κορυφαίες προτεραιότητες λόγω της αυξανόμενης ανάγκης για εξειδικευμένους επαγγελματίες και των ευκαιριών ανάπτυξης που προσφέρουν στη σύγχρονη οικονομία», καταλήγει.
«Παγωμένη» η Β. Ελλάδα
Σε επίπεδο περιοχών (αριστερό γράφημα), αυτή της υπόλοιπης Ελλάδας αναμένει τις ισχυρότερες προθέσεις προσλήψεων το δεύτερο τρίμηνο του 2024 (29%).
Πρόκειται μάλιστα για τη μόνη περιφέρεια που αναφέρει αύξηση από το προηγούμενο τρίμηνο και από πέρυσι, κατά 17 και 35 μονάδες αντίστοιχα.
Ακολουθεί η ευρύτερη Περιφέρεια Αττικής (14%), ενώ η χειρότερη εικόνα εμφανίζεται στη Βόρεια Ελλάδα όπου οι Ελληνες εργοδότες δεν προβλέπουν καμία αλλαγή.