Μόνο ψηφιακά και με ηλεκτρονικά μηνύματα θα γίνεται πλέον η επικοινωνία των φορολογουμένων με την εφορία, ενώ οι έλεγχοι θα ολοκληρώνονται κατά ανώτατο όριο σε ένα έτος.
Αυτά θα προβλέπει μεταξύ άλλων το νέο φορολογικό νομοσχέδιο με το οποίο τροποποιείται ο Κώδικας Φορολογικών Διαδικασιών που θεσπίστηκε το 2013. Με τις αλλαγές που επέρχονται εισάγεται η τεχνητή νοημοσύνη κατά τη διενέργεια ελέγχων, ενώ θα εκδίδεται ταχύτερα η φορολογική ενημερότητα μέσω διαλειτουργικότητας με άλλους φορείς του Δημοσίου.
Παράλληλα θα συμπεριληφθεί διάταξη που θα προβλέπει την προσυμπλήρωση των φορολογικών δηλώσεων για μισθωτούς και συνταξιούχους.
Το σχέδιο νόμου παρουσιάζεται αύριο από το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, με στόχο στις αρχές Απριλίου να έχει ψηφισθεί από τη Βουλή.
Tο σχέδιο νόμου θα περιλαμβάνει:
1. Τέλος η επικοινωνία στο γκισέ φορολογουμένων με εφοριακούς. Εισάγεται καθολικά η ψηφιακή/ηλεκτρονική επικοινωνία της φορολογικής διοίκησης με τον φορολογούμενο ως προς την κοινοποίηση πράξεων, λοιπών εγγράφων και αρχείων, η οποία παρέχει και το πλεονέκτημα της ακριβούς αποτύπωσης αυτών των συναλλαγών, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να αμφισβητηθούν δικαστικά ο χρόνος, η μορφή και το περιεχόμενο της επικοινωνίας. Ηδη πάντως μεγάλο τμήμα της επικοινωνίας των φορολογουμένων γίνεται ψηφιακά. Το μόνο που μένει είναι να επισπευσθούν και οι χρόνοι της επικοινωνίας.
2. Διαλειτουργικότητα. Οταν απαιτείται επικοινωνία με άλλους φορείς για τη χορήγηση φορολογικής ενημερότητας (λ.χ. με ΟΤΑ που έχουν βεβαιώσει απαιτήσεις εις βάρος φορολογουμένων), αυτή θα γίνεται αποκλειστικά μέσω διαλειτουργικότητας. Η εξέλιξη αυτή θα οδηγήσει στην ταχύτερη έκδοση της φορολογικής ενημερότητας.
3. Οι επιτηδευματίες και επιχειρήσεις που τηρούν απλογραφικά βιβλία απαλλάσσονται της υποχρέωσης προσκόμισης φορολογικών αρχείων, βιβλίων και στοιχείων προς έλεγχο, καθώς εφαρμόζεται πλέον καθολικά η διαβίβαση των στοιχείων αυτών μέσω της ψηφιακής πλατφόρμας myDATA.
Η επικοινωνία του φορολογουμένου με την εφορία θα γίνεται πλέον αποκλειστικά με ηλεκτρονικά μηνύματα.
4. Προσυμπληρωμένες φορολογικές δηλώσεις. Με τη διεύρυνση της ψηφιακής λειτουργικότητας καθίστανται πλέον δυνατές η αυτόματη σύνθεση της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος και η απευθείας υποβολή της, επιτυγχάνοντας ταχύτερη βεβαίωση και είσπραξη φόρων και μείωση του βάρους συμμόρφωσης των υποχρέων. Πρακτικά, μισθωτοί και συνταξιούχοι, που δεν έχουν άλλη πηγή εισοδήματος, δεν θα απαιτείται καν να υποβάλλουν φορολογικές δηλώσεις, αφού το εισόδημά τους θα είναι γνωστό στην ΑΑΔΕ και ο προσδιορισμός της φορολογικής τους υποχρέωσης θα γίνεται αυτόματα. Από το 2025 η κυβέρνηση σχεδιάζει τη μη υποβολή δηλώσεων για το σύνολο των φορολογουμένων (εκτός ελαχίστων περιπτώσεων). Ουσιαστικά απομένει η προσθήκη και του Ε2 στα προσυμπληρωμένα έντυπα.
5. Με τις αλλαγές που σχεδιάζονται οριοθετούνται οι έννοιες του μερικού, του πλήρους και του απομακρυσμένου ελέγχου και των αντίστοιχων εντολών, και συσχετίζεται το εύρος της εντολής ελέγχου με την έκθεση ελέγχου και ορίζεται η μέγιστη διάρκεια του φορολογικού ελέγχου. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, οι ελεγκτές θα πρέπει να ολοκληρώνουν τον έλεγχο σε διάστημα ενός έτους και υπό προϋποθέσεις θα δίνεται παράταση. Με την επιβολή μέγιστης διάρκειας επιτυγχάνεται η ταχύτερη επίλυση των φορολογικών υποθέσεων καθώς και η αύξηση των εσόδων από τους ελέγχους. Οσο πιο γρήγορα ολοκληρώνεται ένας έλεγχος τόσο περισσότερες είναι οι πιθανότητες να εισπραχθούν χρήματα από τους ελεγχομένους στην περίπτωση που τους καταλογισθούν παραβάσεις και πρόστιμα. Οπως αναφέρουν στελέχη του υπουργείου Οικονομικών, η προσθήκη της νέας τεχνολογίας στον ελεγκτικό μηχανισμό μπορεί να οδηγήσει στη σημαντική μείωση της διάρκειας των ελέγχων, χωρίς να λειτουργεί όμως εις βάρος της ποιότητα αυτών. Πλέον τα περισσότερα στοιχεία για τους ελεγχομένους υπάρχουν και μάλιστα σε αρκετές περιπτώσεις ο ελεγχόμενος δεν χρειάζεται να προσκομίσει τα βιβλία του.
6. Αλλάζει ο τρόπος επιλογής υποθέσεων προς έλεγχο, με βάση τα κριτήρια ελεγκτικού κινδύνου που εφαρμόζονται από τη φορολογική διοίκηση, με την ενσωμάτωση των νέων δυνατοτήτων (τεχνητή νοημοσύνη) που παρέχονται από την ηλεκτρονική και ψηφιακή τους διενέργεια.
7. Οι χρόνοι παραγραφής φορολογικών υποθέσεων δεν αλλάζουν, αλλά το διάστημα παραγραφής, μετά την ενεργοποίηση των νέων διατάξεων, θα εκκινεί από την ημερομηνία κοινοποίησης της οικείας πράξης στον φορολογούμενο αντί της –ισχύουσας– ημερομηνίας έκδοσης αυτής. Επί της ουσίας το υπουργείο Οικονομικών και η ΑΑΔΕ εναρμονίζονται με τις αποφάσεις του ΣτΕ, το οποίο με τρεις αποφάσεις έκρινε ότι η προθεσμία παραγραφής του δικαιώματος του Δημοσίου να επιβάλλει φόρους και πρόστιμα δεν διακόπτεται πλέον με την έκδοση των σχετικών καταλογιστικών πράξεων, αλλά από την κοινοποίηση της καταλογιστικής πράξης.
Σημειώνεται ότι η ΑΑΔΕ έχει δώσει εδώ και καιρό εντολή η κοινοποίηση των καταλογιστικών πράξεων να γίνεται πριν από τη λήξη του έτους παραγραφής. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν έχουν υπάρξει και περιπτώσεις που η έκδοση των καταλογιστικών πράξεων έγινε πριν από τη λήξη της προθεσμίας παραγραφής, ωστόσο η κοινοποίηση έλαβε χώρα μετά την παραγραφή.