Και όμως, κατά έναν παράδοξο τρόπο η αποκλιμάκωση της χονδρεμπορικής τιμής ρεύματος του Μαρτίου δεν πέρασε στα τιμολόγια του Απριλίου. Η μέση τιμή στη χονδρεμπορική αγορά υποχώρησε τον Μάρτιο στα 67,5 ευρώ/MWh από τα 73,61 ευρώ/ΜWh τον Φεβρουάριο και οι προβλέψεις για τον Απρίλιο αναφέρονται σε περαιτέρω υποχώρηση στα 60 ευρώ/MWh και πιθανότατα κάτω από αυτά τα επίπεδα, καθώς η ζήτηση λόγω καιρικών συνθηκών μειώνεται και η παραγωγή των φθηνών ΑΠΕ ενισχύεται, καλύπτοντας πάνω από το 50% του μείγματος ηλεκτροπαραγωγής.
Η αποκλιμάκωση της χονδρεμπορικής τιμής ρεύματος του Μαρτίου δεν πέρασε στα τιμολόγια του Απριλίου.
Η χονδρεμπορική τιμή ρεύματος αποτελεί τη βάση τιμολόγησης των χρεώσεων της κιλοβατώρας στη λιανική και στη συνεχιζόμενη αποκλιμάκωσή τους οφείλονται οι μειωμένες τιμές που απολαμβάνουν οι καταναλωτές τους τρεις πρώτους μήνες του έτους με την καθιέρωση των νέων χρωματιστών τιμολογίων. Η λογική αυτή των πραγμάτων ανετράπη τον Απρίλιο. Η μέση τιμή της κιλοβατώρας στα πράσινα τιμολόγια, όπου βρίσκεται πάνω από το 90% των καταναλωτών, αντί της αναμενόμενης μείωσης αυξήθηκε κατά 3% τον Απρίλιο και διαμορφώθηκε στα 10,8 λεπτά από τα 10,5 λεπτά τον Μάρτιο. Με εξαίρεση τα πράσινα τιμολόγια της Φυσικό Αέριο, της NRG και της Voltera, οι πάροχοι προχώρησαν σε αυξήσεις, μηδέ εξαιρουμένης και της ΔΕΗ, που πρόσθεσε στη χρέωση της κιλοβατώρας του Απριλίου 0,034 λεπτά πάνω από αυτή του Μαρτίου, διαμορφώνοντας την τιμή για τις πρώτες 500 κιλοβατώρες στα 10,861 λεπτά έναντι 10,827 λεπτών του Μαρτίου. Για τις καταναλώσεις πάνω από τις 500 κιλοβατώρες η χρέωση της ΔΕΗ μειώθηκε επίσης οριακά από τα 11,907 λεπτά στα 11,881 λεπτά. Το εύρος της τιμής της κιλοβατώρας για το σύνολο των παρόχων κυμαίνεται τον Απρίλιο μεταξύ 9,06 και 11,71 λεπτών έναντι εύρους τον Μάρτιο μεταξύ 8,18 και 11,5 λεπτών.
Οι μειώσεις από τη χονδρεμπορική τιμή ρεύματος δεν έφτασαν στους καταναλωτές και απ’ ό,τι φαίνεται δεν θα φτάσουν ούτε οι αναμενόμενες μειώσεις των επόμενων μηνών. Χάθηκαν στη διαδρομή του ρεύματος από το δίκτυο του ΔΕΔΔΗΕ στον μετρητή για να καλύψουν, με υστέρηση τουλάχιστον δύο ετών, τις απώλειες του δικτύου – τεχνικές και μη τεχνικές ρευματοκλοπές, που δεν είχε υπολογίσει στην αρχική του μελέτη ο ΔΕΔΔΗΕ.
Οι προμηθευτές έχουν ήδη συμπεριλάβει στα κοστολόγιά τους και έχουν ήδη μεταφέρει στους καταναλωτές κόστη από απώλειες του δικτύου για τα έτη 2021 και 2022 της τάξης των 800 εκατ. ευρώ συνολικά ανά έτος, που αντιστοιχούν στο σύνολο των απωλειών δικτύου, εκ των οποίων τα 400 εκατ. ευρώ ανά έτος σε ρευματοκλοπές.
Συνέβη όμως λίγες ημέρες πριν ανακοινώσουν τα τιμολόγια του Απριλίου οι πάροχοι να λάβουν από τον ΔΕΔΔΗΕ ειδοποίηση για τον «συντελεστή κανονικοποίησης», όπως ονομάζονται τεχνικά οι απώλειες του πρώτου εξαμήνου του 2022.
Οι προμηθευτές για την κατάρτιση των τιμολογίων έχουν λάβει υπόψη τους έναν συντελεστή 13,54% για τις απώλειες της περιόδου 2021-2024, που έχει εγκρίνει για το δίκτυο του ΔΕΔΔΗΕ η ΡΑΑΕΥ από το 2020, βάσει μελέτης που της έχει υποβάλει ο διαχειριστής.
Πληρώνουν δηλαδή στον ΔΕΔΔΗΕ ένα 13,54% επιπλέον της ενέργειας που περνάνε από το δίκτυο για να εξυπηρετήσουν τους πελάτες τους. Η ενέργεια αυτή καταναλώθηκε, αλλά δεν τιμολογήθηκε γιατί αντιστοιχεί σε τεχνικές απώλειες του δικτύου κατά τη μεταφορά της και σε ρευματοκλοπές από επιτήδειους που δρουν ανεξέλεγκτα, καθώς οι χλιαροί έλεγχοι του ΔΕΔΔΗΕ δεν τους τρομάζουν, παρότι η παραβατικότητα αυτή διώκεται τα τελευταία χρόνια ως ποινικό αδίκημα.
Από τα ειδοποιητήρια του ΔΕΔΔΗΕ διαπίστωσαν ότι ο συντελεστής κανονικότητας αποκλίνει το πρώτο εξάμηνο του 2022 κατά 3,28%, σχεδόν διπλάσιος από την απόκλιση του αντίστοιχου συντελεστή του πρώτου εξαμήνου του 2021, που ήταν 1,72%. Για τους παρόχους αυτό σημαίνει ότι υποτιμολόγησαν κατά περίπου 100 εκατ. τα τιμολόγια του 2021 και κατά περίπου 400 εκατ. ευρώ τα τιμολόγια του 2022, που η μέση τιμή της μεγαβατώρας ήταν κοντά στα 280 ευρώ. Επειδή, όπως εξηγούν στην «Κ» εκπρόσωποι των παρόχων, αυτά τα κόστη δεν μπορούν να τα ζητήσουν αναδρομικά από τους πελάτες τους, αφού μετακινούνται και δεν μπορεί να ξέρουν ποιοι είναι, η ανάκτησή τους θα γίνει από τους νυν και μελλοντικούς πελάτες τους. Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι οι πάροχοι θα συμπεριλάβουν στον υπολογισμό της χρέωσης της κιλοβατώρας για τους επόμενους μήνες –πρακτική που εγκαινιάστηκε από τον Απρίλιο– και τα επιπλέον κόστη για τις πραγματικές απώλειες και άλλες επιβαρύνσεις του δικτύου των ετών 2021 και 2022, «ροκανίζοντας» τις μειώσεις που φέρνει η αποκλιμάκωση της χονδρεμπορικής τιμής.
Η σημαντική αύξηση του συντελεστή κανονικοποίησης αποδίδεται από τους παρόχους αφενός στην αύξηση τεχνικών και μη τεχνικών (ρευματοκλοπών) απωλειών, αλλά και στην αδυναμία καταμέτρησης από τον ΔΕΔΔΗΕ ενός σημαντικού αριθμού μετρητών, με αποτέλεσμα και το κόστος αυτής της ενέργειας να μεταφέρεται στους συνεπείς καταναλωτές.
Οι ευθύνες
Αποψη των παρόχων είναι ότι το κόστος τουλάχιστον των ρευματοκλοπών και των ελλιπών μετρήσεων θα πρέπει κατά το μεγαλύτερο μέρος να βαρύνει τον διαχειριστή, που είναι και ο αρμόδιος για τον περιορισμό του φαινομένου και το ζήτημα έχει τεθεί ήδη στη ΡΑΑΕΥ, η οποία έχει βάλει στόχους στον διαχειριστή για τη μείωση των ρευματοκλοπών κατά μέσον όρο 2% ετησίως το διάστημα 2021-2024, έναντι ποινών.
Οι στόχοι αυτοί, σύμφωνα με την αγορά, θεωρούνται εξαιρετικά χαμηλοί ενώ στο μεταξύ δεν έχουν επιτευχθεί. Αντιθέτως, όπως επιβεβαιώνουν από τον ΔΕΔΔΗΕ, οι μη τεχνικές απώλειες του δικτύου (ρευματοκλοπές) από 4,9% το 2021 αυξήθηκαν σε 5,32% της συνολικής κατανάλωσης το 2022 και οι τεχνικές από 5,1% το 2021 σε 5,88% το 2022.
Το ζήτημα απασχολεί και την πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ, η οποία ανακοίνωσε από τον περασμένο Νοέμβριο μέτρα κατά των ρευματοκλοπών, τα οποία δεν έχει θεσμοθετήσει ακόμη. Και το υπουργείο πάντως αναγνωρίζει ότι το ζήτημα πρέπει να το ξαναδεί και η ΡΑΑΕΥ με μεγαλύτερη αυστηρότητα ως προς τις υποχρεώσεις του ΔΕΔΔΗΕ.
Στα μέτρα που δρομολογεί το ΥΠΕΝ περιλαμβάνεται η προσωρινή αναστολή λειτουργίας και η μόνιμη σε περίπτωση υποτροπής και προσωρινή ή οριστική αφαίρεση της επαγγελματικής άδειας των ηλεκτρολόγων σε περίπτωση αποδεδειγμένης συνέργειας.