Στο επίκεντρο της μεγάλης μάχης εναντίον του πληθωρισμού βρίσκονται πλέον από τη μια πλευρά οι επικεφαλής των κεντρικών τραπεζών και από την άλλη οι επιχειρηματικοί κολοσσοί. Προτού η Κριστίν Λαγκάρντ της ΕΚΤ και ο Τζερόμ Πάουελ της Fed αισθανθούν ότι μπορούν να μειώσουν τα επιτόκια δανεισμού με άνεση, θα θέλουν να επιβεβαιώσουν ότι οι επικεφαλής μεγάλων επιχειρήσεων δεν θα μετακυλίσουν το κόστος στους καταναλωτές, διότι αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αναζωπύρωση των πληθωριστικών πιέσεων.
Προκειμένου όμως να συμβεί αυτό, οι επιχειρήσεις τέτοιου βεληνεκούς είναι πιθανό να δεχθούν πλήγμα στην κερδοφορία τους. Σύμφωνα με τη στήλη του Reuters, το BreakingViews, τα τελευταία δύο χρόνια έχει αναδυθεί το εξής ερώτημα: βιώνουμε σε πλήρη βαθμό την επιχειρηματική απληστία ή οι εταιρείες έχουν επιτύχει μια υγιή ισορροπία μετά τη ραγδαία άνοδο στο κόστος διαβίωσης, στα στεγαστικά δάνεια, στα κόστη της παραγωγής και στους μισθούς; Το «ζουμί» αυτής της ερώτησης σχετίζεται με την εκτίναξη των εταιρικών αποτελεσμάτων μετά την πανδημία και τους πολέμους στην ευρωπαϊκή γειτονιά.
Και το 2021 και το 2022, μια ομάδα τουλάχιστον 700 μεγάλων εταιρειών κατέγραψε αθροιστικά έκτακτα κέρδη άνω του 1 τρισ. δολαρίων, δηλαδή 10% πάνω από τον αντίστοιχο μέσο όρο της προηγούμενης τετραετίας. Δεδομένου ότι οι τιμές ενέργειας και τροφίμων εκτινάχθηκαν και η ζήτηση για φάρμακα ενισχύθηκε, ήταν αναμενόμενο οι εταιρείες των σχετικών κλάδων να σημειώνουν αποτελέσματα-ρεκόρ. Ωστόσο, δεν είναι οι μοναδικές που ευνοήθηκαν.
Η άνοδος της κερδοφορίας των επιχειρήσεων συνέβαλε κατά σχεδόν 50% στην επιτάχυνση του πληθωρισμού στην Ευρωζώνη από την αρχή του 2022, σύμφωνα με το ΔΝΤ. Το κόστος εργασίας συνέβαλε μόλις 25% στην άνοδο των τιμών, σε μια περίοδο κατά την οποία ο πληθωρισμός στο μπλοκ άγγιξε το δυσθεώρητο 10,6%.
Η τάση ήταν παρόμοια και στις ΗΠΑ: τα εταιρικά κέρδη ως μερίδιο του ακαθάριστου εγχώριου εισοδήματος άγγιξαν το υψηλότερο επίπεδο από το 1966 και το 2021 και το 2022, όσο ο πληθωρισμός κορυφώθηκε στο 9,1% από 1,4%.
Τώρα οι κεντρικές τράπεζες βουτούν σε πολιτικά ταραγμένα νερά. Αν και ο πληθωρισμός έχει υποχωρήσει, η αύξηση των μισθών ξεκίνησε μετά μια μεγάλη περίοδο στασιμότητας. Η Λαγκάρντ, ο Πάουελ και ο επικεφαλής της Τράπεζας της Αγγλίας, Αντριου Μπέιλι, έχουν προειδοποιήσει ότι οι υψηλότεροι μισθοί μπορεί να αναζωπυρώσουν τον πληθωρισμό, εκτός εάν οι επιχειρήσεις και οι μέτοχοί τους σηκώσουν κάποιο βάρος.
Η Λαγκάρντ ήταν η πιο κατηγορηματική, ζητώντας επανειλημμένως από τις επιχειρήσεις να «απορροφήσουν» την άνοδο των μισθών. Το μήνυμα ήταν σαφές: προτού μειωθούν τα επιτόκια, οι αξιωματούχοι θέλουν να δουν χαμηλότερα εταιρικά κέρδη. Οι CEO φαίνεται πως ακούν με προσοχή. Στην Ευρωζώνη, το μερίδιο της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας (ΑΠΑ) από εταιρείες εκτός του χρηματοπιστωτικού τομέα υποχώρησε κατά σχεδόν 2 ποσοστιαίες μονάδες στο 40,2% το τρίτο τρίμηνο του 2023 από τα μέσα του 2021.
Στις ΗΠΑ, η μάχη εναντίον του πληθωρισμού της απληστίας δεν ήταν εξίσου επιτυχημένη. Δεδομένου ότι η ανάπτυξη της οικονομίας είναι ισχυρή και ο πληθωρισμός τρέχει υψηλότερα από τον στόχο του 2%, η υψηλή κερδοφορία μπορεί να καθυστερήσει τη μείωση των επιτοκίων από τη Fed.
Συνολικά, το λειτουργικό περιθώριο των εισηγμένων στον πανευρωπαϊκό δείκτη STOXX 600 αναμένεται να συρρικνωθεί στο 8,5% στο τέλος του 2024, από περίπου 9,8% τώρα, σύμφωνα με αναλυτές της Bank of America. Είτε ο Πάουελ, η Λαγκάρντ και ο Μπέιλι είναι διατεθειμένοι να το πουν ξεκάθαρα είτε όχι, αυτή είναι η πτώση που θέλουν να δουν.
Μάλιστα, σύμφωνα με το BreakingViews, είναι πιθανό να διατηρήσουν τα επιτόκια σε υψηλό επίπεδο μέχρι να δουν «ρωγμές» στην εταιρική κερδοφορία.