Οταν η υπουργός Οικονομικών Τζάνετ Γέλεν μετέβη στο Πεκίνο το καλοκαίρι του 2023, αποστολή της ήταν να αποκαταστήσει τον διάλογο ανάμεσα στις δύο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου και να σταθεροποιήσει τη μεταξύ τους σχέση που βρισκόταν στη χειρότερη φάση της. Οι δύο χώρες στελέχωσαν ομάδες εργασίας για να συνεχίσουν τον διάλογο και λίγους μήνες αργότερα η κ. Γέλεν συνάντησε τον Κινέζο ομόλογό της.
Ωστόσο, ακανθώδη ζητήματα εξακολουθούν να χωρίζουν την Κίνα και τις ΗΠΑ. Χθες η κ. Γέλεν έφθασε και πάλι στην Κίνα για τέσσερις ημέρες, στη διάρκεια των οποίων θα έχει συναντήσεις με Κινέζους αξιωματούχους στο Πεκίνο και στην Γκουανγκτζού. Οι δύο χώρες αναμένεται να ανταλλάξουν απόψεις για την κατάσταση της παγκόσμιας οικονομίας, τις ανησυχίες της Ουάσιγκτον σχετικά με το κύμα κινεζικών εξαγωγών πράσινης ενέργειας και την ενόχληση που έχουν προκαλέσει στο Πεκίνο τα αλλεπάλληλα εμπόδια κατά των κινεζικών επενδύσεων στις ΗΠΑ.
«Δεν θέλουμε να αποσυνδέσουμε τις οικονομίες μας», τόνισε η κ. Γέλεν ενώ βρισκόταν στην Αλάσκα οδεύοντας προς την Κίνα και προσέθεσε πως επιθυμία των ΗΠΑ είναι να συνεχιστεί η συνεργασία, καθώς και οι δύο πλευρές ωφελούνται από το εμπόριο και τις επενδύσεις. Την ίδια στιγμή όμως δήλωσε πως η Ουάσιγκτον είναι έτοιμη να λάβει νέα μέτρα κατά της Κίνας, προκειμένου να διασφαλίσει την επιβίωση του τομέα καθαρής ενέργειας των ΗΠΑ, τον οποίο έχει προσπαθήσει να στηρίξει με φοροαπαλλαγές και επιδοτήσεις.
Η υπουργός Οικονομικών δήλωσε πρόσφατα πως η Ουάσιγκτον είναι έτοιμη να λάβει νέα μέτρα κατά της Κίνας, προκειμένου να διασφαλίσει την επιβίωση του τομέα καθαρής ενέργειας των ΗΠΑ.
Βασική προτεραιότητα της κ. Γέλεν θα είναι να υπογραμμίσει την ανησυχία της κυβέρνησης Μπάιντεν για τις στρεβλώσεις που προκαλεί στην παγκόσμια αγορά η πλημμύρα κινεζικών εξαγωγών πράσινης ενέργειας, που έχουν λάβει δυσθεώρητες επιδοτήσεις από το Πεκίνο. Αναφέρθηκε στο θέμα την περασμένη εβδομάδα όταν τόνισε πως οι κινεζικές εξαγωγές φθηνών ηλεκτροκίνητων οχημάτων, μπαταριών και τεχνολογίας φωτοβολταϊκών αποτελούν πρόβλημα, όταν η Ουάσιγκτον δαπανά τεράστια ποσά για να αναπτύξει αυτούς τους κλάδους εντός ΗΠΑ. Προσέθεσε μάλιστα ότι η τακτική της Κίνας είναι η ίδια με εκείνη που ακολούθησε όταν κατέκλυσε την παγκόσμια αγορά με φθηνό επιδοτούμενο χάλυβα και αλουμίνιο, πλήττοντας τις αμερικανικές βιομηχανίες.
Η εκτόξευση των κινεζικών εξαγωγών πράσινης ενέργειας έχει εξαγριώσει και τους αξιωματούχους της Ε.Ε. Γι’ αυτό και τον περασμένο μήνα η Ε.Ε. ανακοίνωσε ότι ετοιμάζεται να επιβάλει δασμούς σε όσα αυτοκίνητα έρχονται από την Κίνα. Η Κίνα έχει θέσει φιλόδοξο στόχο για ανάπτυξη γύρω στο 5% φέτος και η επίτευξή του θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από τη ζήτηση για τα προϊόντα των κινεζικών βιομηχανιών, ηλεκτροκίνητα οχήματα, φωτοβολταϊκά και ηλεκτρονικά είδη.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει διατηρήσει τους δασμούς που είχε επιβάλει ο Τραμπ σε κινεζικές εξαγωγές αξίας άνω των 300 δισ. δολ., παρατείνοντας, έτσι, την ένταση ανάμεσα στις δύο χώρες. Και παρά την κριτική της σε αυτούς τους δασμούς, η κ. Γέλεν δεν μπορεί να τους αποσύρει σε προεκλογική χρονιά και επομένως δεν έχει τίποτε να δώσει στους Κινέζους σε αυτό το θέμα. Στο μεταξύ, την περασμένη εβδομάδα η Κίνα υπέβαλε καταγγελία στον ΠΟΕ κατά της Ουάσιγκτον υποστηρίζοντας ότι οι επιδοτήσεις της κυβέρνησης Μπάιντεν στα ηλεκτροκίνητα οχήματα εντός ΗΠΑ αποτελούν πολιτική διακρίσεων.
Επιπλέον, οι δύο πλευρές υποστηρίζουν ότι οι ξένες επενδύσεις είναι ευπρόσδεκτες στην οικονομία τους, αλλά η πολιτική τους στο θέμα παραμένει εχθρική. Αμερικανικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην Κίνα διαμαρτύρονταν όλο το περασμένο έτος για έρευνες που διεξήγαγαν οι κινεζικές αρχές στα γραφεία τους. Και αυτό που προβληματίζει την κ. Γέλεν είναι ο νόμος του Πεκίνου κατά της κατασκοπείας, καθώς οι ξένες επιχειρήσεις στην Κίνα εκφράζουν φόβους πως θα οδηγήσει σε πολύ περισσότερους ελέγχους.
Η πολιτική ηγεσία της Κίνας προσπαθεί να ανατρέψει την επικρατούσα εντύπωση ότι η χώρα δεν είναι πλέον κατάλληλη για ξένες επενδύσεις. Το Πεκίνο ανησυχεί δικαιολογημένα καθώς πέρυσι οι ξένες επενδύσεις στη χώρα μειώθηκαν στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων τριών ετών και η κυβέρνηση επέβαλε σειρά μέτρων που έπεισαν τις ξένες επιχειρήσεις πως η χώρα είναι πλέον εχθρική.
Τον περασμένο μήνα, ο Κινέζος πρωθυπουργός Λι Κιανγκ σημείωσε πως αποσύρονται όλοι οι περιορισμοί στις ξένες επενδύσεις, ώστε να γίνει η χώρα ελκυστική για το ξένο κεφάλαιο. Και ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ συναντήθηκε την περασμένη εβδομάδα με στελέχη αμερικανικών επιχειρήσεων και τους δήλωσε ότι η Κίνα παραμένει προσηλωμένη στο μεταρρυθμιστικό της πρόγραμμα. Είναι, όμως, ενδεικτική ως προς την αμφισημία των μηνυμάτων του Πεκίνου η δήλωση που την ίδια ημέρα έκανε ο Κινέζος υπουργός Εθνικής Ασφάλειας, όταν προειδοποίησε τον κινεζικό λαό για τους κινδύνους κατασκοπείας από τα προξενεία διαφόρων χωρών.