Τα χρηματιστήρια σε όλο τον κόσμο έχουν σημειώσει σημαντική άνοδο φέτος. Οι διαφορές μεταξύ εταιρικού και κρατικού δανεισμού έχουν μειωθεί, τα νομίσματα και οι ροές κεφαλαίων των μεγάλων αναδυόμενων αγορών αντέχουν, ενώ αρκετές ισχυρές αναπτυσσόμενες αγορές έχουν ανακτήσει την πρόσβαση στις διεθνείς πηγές χρηματοδότησης. Και όμως είναι πιθανόν οι γεωπολιτικές εντάσεις να οξυνθούν, σκιάζοντας τη διάθεση των επενδυτών.
Οι χρηματοπιστωτικές αγορές της Κίνας επιβαρύνονται από τα συνεχιζόμενα προβλήματα των ακινήτων. Πέραν τούτων, πληθαίνουν οι κίνδυνοι στο πεδίο του δανεισμού, διότι πολλές χώρες χρεώνονται σε μεγάλο βαθμό – κι αυτό παρότι τα επιτόκια εξακολουθούν να είναι υψηλά και η οικονομική ανάπτυξη πιθανότατα δεν θα επιταχυνθεί, όπως προβλέπεται στην έκθεση του ΔΝΤ για τις οικονομικές προοπτικές. Κάνοντας ένα βήμα πίσω, πρόσφατα στοιχεία δείχνουν πως ίσως ο αντιπληθωρισμός διακοπεί σε κάποιες χώρες και ο πληθωρισμός επιμείνει σε μεμονωμένους τομείς. Υπάρχουν περιπτώσεις όπου ο δομικός πληθωρισμός είναι υψηλότερος από τις προβλέψεις των αναλυτών επί σειρά μηνών.
Τα στοιχεία μέχρι στιγμής φέτος δείχνουν ότι ο δομικός πληθωρισμός ανήλθε τους τελευταίους τρεις μήνες συγκριτικά με τους προηγηθέντες τρεις σε μερικές προηγμένες και αναδυόμενες οικονομίες (Τσεχία, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Φιλιππίνες, Νότια Αφρική, Σουηδία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ηνωμένες Πολιτείες). Ατενίζοντας το μέλλον, επενδυτές αναμένουν ότι οι πιέσεις στις τιμές ίσως να μην υποχωρήσουν γρήγορα. Οι προσδοκίες του πληθωρισμού στις μεγάλες οικονομίες τα επόμενα δύο χρόνια, που αποτυπώνονται στη διαφορά μεταξύ των ονομαστικών αποδόσεων και των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων των συνδεόμενων με τον πληθωρισμό, εκ νέου αυξάνονται. Βέβαια είναι σημαντικό ότι διατηρούνται υπεράνω του στόχου του 2% της εκάστοτε κεντρικής τράπεζας στη Γαλλία, στο Ηνωμένο Βασίλειο και στις Ηνωμένες Πολιτείες, ή του 3% στη Βραζιλία και στο Μεξικό.
Αλλοι δείκτες των προσδοκιών για τον πληθωρισμό, όπως αυτοί από έρευνες των νοικοκυριών, εμφανίζονται πιο σταθεροί. Ταυτόχρονα, μια όξυνση των γεωπολιτικών εντάσεων θα διετάρασσε περαιτέρω τη ναυτιλία και την παραγωγή ενέργειας, προξενώντας εκτίναξη του πληθωρισμού. Μέχρι στιγμής οι χρηματοπιστωτικές αγορές παρέμειναν σε γενικές γραμμές αισιόδοξες σχετικά με τη στασιμότητα του αντιπληθωρισμού και άλλων παραγόντων κινδύνου. Η αστάθεια στις κύριες κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων βρίσκεται επί του παρόντος σε χαμηλά επίπεδα.
Παρά την προβλεπόμενη άνοδο του μελλοντικού πληθωρισμού σε διάφορες χώρες, οι επενδυτές αναμένουν ουσιαστικές περικοπές επιτοκίων φέτος: συγκεκριμένα, μια μείωση περίπου 75 μ.β. από την ΕΚΤ και την κεντρική τράπεζα της Βραζιλίας, καθώς και μια μείωση περίπου 50 μ.β. από την ομοσπονδιακή τράπεζα των ΗΠΑ, ανεξαρτήτως των εκπλήξεων του πληθωρισμού.
Οπως δείχνουν τα πράγματα, οι επενδυτές έχουν πεισθεί πως οι κεντρικές τράπεζες, που συναρτούν τη χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής με τα οικονομικά στοιχεία, θα το πράξουν όταν ο πληθωρισμός επιβραδυνθεί περαιτέρω. Σε αντίθετη περίπτωση, οι οικονομικές συνθήκες θα ήταν γενικώς αυστηρότερες. Σε παγκόσμιο επίπεδο οι δανειολήπτες θα δυσκολεύονταν να εξυπηρετήσουν το χρέος τους, δεδομένων των υψηλότερων αποδόσεων των ομολόγων.
Πάντως, το επενδυτικό κοινό έχει την πεποίθηση ότι η μάχη ενάντια στον πληθωρισμό έχει ήδη κερδηθεί και τα χαμηλά επιτόκια θα επικρατήσουν ξανά.
* Ο κ. Τομπίας Αντριάν είναι διευθυντής του Τμήματος Χρηματαγορών και Κεφαλαιαγορών του ΔΝΤ. Το άρθρο δημοσιεύεται στο ιστολόγιο του ΔΝΤ.