Η Πράσινη Συμφωνία της Ευρωπαϊκής Ενωσης έχει αρχίσει να εκσυγχρονίζει την οικονομία και την κοινωνία της Ευρώπης. Ορισε μια άνευ προηγουμένου ταχύτητα και κλίμακα για τη μετάβαση στις «καθαρές μηδενικές» εκπομπές ρύπων έως το 2050 και έδωσε τη λύση σε άλλες κρίσεις, ήτοι την ανάκαμψη από την πανδημία και τον περιορισμό της εξάρτησης από το ρωσικό αέριο, το πετρέλαιο και τον γαιάνθρακα. Το έργο, πάντως, δεν έχει ολοκληρωθεί.
Η επόμενη φάση της Πράσινης Συμφωνίας χρειάζεται αναβάθμιση σε φιλοδοξίες και εμβέλεια. Μια νέα έκθεση από τις «Στρατηγικές προοπτικές» δείχνει ότι ο στόχος μείωσης των εκπομπών κατά 90% το 2040 δύναται να μετασχηματιστεί σε στρατηγική επιλογή για τον εκσυγχρονισμό της μελλοντικής βιομηχανίας της Ευρώπης, ενισχύοντας την ενεργειακή ασφάλεια και αποκαθιστώντας την ανταγωνιστικότητα. Συγκεκριμένα, η Ευρωπαϊκή Ενωση θα ωφεληθεί, εστιάζοντας στην προώθηση της ευημερίας, στη δημιουργία καλών θέσεων εργασίας και στη στήριξη της βιομηχανίας, ώστε να απαλλαγεί από τους ρύπους, κάτι που απαιτεί τη χάραξη καινούργιας βιομηχανικής στρατηγικής.
Η στρατηγική αυτή για την Ευρώπη θα έχει τη δυνατότητα να επιταχύνει τη μετάβαση σε επίπεδο τεχνολογίας, βιομηχανίας, οικονομικών και δεξιοτήτων των εργαζομένων της. Η χάραξη της πολιτικής αυτής, επίσης, θα μπορέσει να διαχειριστεί και τον διττό κίνδυνο της Ε.Ε., ήτοι να χάσει έδαφος από τις ανταγωνιστικές δυνάμεις στο εξωτερικό και να μείνουν πίσω ορισμένες περιοχές της, καθιστώντας τη μετάβαση δύο ταχυτήτων.
Εξ ανατολών, η Κίνα ελέγχει το 60% της εφοδιαστικής αλυσίδας στις τεχνολογίες μηδενισμού ρύπων, δηλαδή ηλιακών συλλεκτών και μπαταριών. Το γεγονός πως στη Γηραιά Ηπειρο δεν υπάρχει ανάλογη αλυσίδα ισοδυναμεί με απώλειες στο πεδίο της απασχόλησης, την ίδια ώρα που η πρώτη εξαρτάται από την κινεζική προσφορά τεχνολογίας. Εκ δυσμάς, οι ΗΠΑ αναλαμβάνουν ηγετικό ρόλο στην καινοτομία μηδενισμού των ρύπων, σχεδιάζοντας να δεκαπλασιάσουν την ικανότητα κατασκευής ηλεκτρικών οχημάτων, χάρη στην καλύτερη και ταχύτερη χρηματοδότηση διεθνώς μέσω της νομοθεσίας κατά του πληθωρισμού.
Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι ΗΠΑ συνεχίζουν να ξεπερνούν την Ε.Ε. σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη. Οπότε μια ολιστική ευρωπαϊκή βιομηχανική στρατηγική, η οποία συνδυάζει την πολιτική δέσμευση, την επαρκή χρηματοδότηση, τις επενδύσεις και την ασφάλεια της απασχόλησης μπορεί να αλλάξει το παιχνίδι. Η ανάλυση των «Στρατηγικών προοπτικών» δείχνει ότι με τα ανωτέρω μπορούν να δημιουργηθούν 1,6 εκατ. πρόσθετες πράσινες θέσεις εργασίας στην Ε.Ε. έως το 2035 και 2,1 εκατομμύρια έως το 2040. Δεν χρειάζεται να φανταστούμε πώς θα μοιάζει αυτό, διότι ήδη έχει αρχίσει να διαμορφώνεται. Η ανάπτυξη μιας «κοιλάδας μπαταριών» στο Ο ντε Φρανς της Γαλλίας (όπως η Κοιλάδα του Πυριτίου/Σίλικον Βάλεϊ στην Καλιφόρνια) έφερε θέσεις εργασίας και επενδύσεις σε μια ιστορικά υποβαθμισμένη περιοχή. Μια νέα κοιλάδα για τις αντλίες θερμότητας ανθεί στην περιοχή μεταξύ Πολωνίας, Τσεχίας και Σλοβακίας.
Οι δυνατότητες είναι μεγάλες, αλλά μπορούμε να τις πολλαπλασιάσουμε και να τις εδραιώσουμε, εάν επενδύσουμε στην Ευρώπη αντί στις εισαγωγές. Η εξάρτηση από τις εισαγόμενες τεχνολογίες, την ενέργεια και τα υλικά σημαίνει ότι η ευρωπαϊκή βιομηχανία χάνει ευκαιρίες για δημιουργία αξίας. Αλλωστε, η ανάλυσή μας δείχνει ότι μια βιομηχανική στρατηγική θα μπορούσε να δημιουργήσει περισσότερα από 233 δισ. ευρώ πλέον προστιθέμενης αξίας στους προηγμένους μεταποιητικούς τομείς της Ευρώπης έως το 2040.
* Η κ. Λίντα Κάλτερ είναι ιδρυτική εκτελεστική διευθύντρια και ο κ. Νιλ Μακάροφ διευθυντής της πανευρωπαϊκής δεξαμενής σκέψης «Στρατηγικές προοπτικές». Το άρθρο δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα της Social Europe.