«Οταν έφτανε στα γραφεία μας βιογραφικό ατόμου από τρίτη χώρα που ήθελε να εγκατασταθεί μόνιμα στην Ελλάδα και να δουλέψει για εμάς, αυτόματα το “καίγαμε”, αφού οι διαδικασίες για την έλευσή του ήταν περίπλοκες και χρονοβόρες». Αυτό αναφέρει εκπρόσωπος νεοφυούς επιχείρησης στην «Κ», αξιολογώντας θετικά τη θέσπιση της tech visa, μιας νέας εθνικής θεώρησης εισόδου μονοετούς ισχύος, η οποία παρέχει τη δυνατότητα σε ταλέντα υψηλής εξειδίκευσης να εργαστούν στην Ελλάδα για νεοφυείς επιχειρήσεις του εθνικού μητρώου νεοφυών επιχειρήσεων (Elevate Greece), δηλαδή για εταιρείες τεχνολογίας με έδρα ή παρουσία στη χώρα μας.
Και εάν μέχρι στιγμής η Ελλάδα αποτελεί πόλο έλξης για τους ψηφιακούς νομάδες, πολίτες τρίτων χωρών που παίρνουν το λάπτοπ τους και παρέχουν εξ αποστάσεως τις υπηρεσίες τους σε εργοδότες εκτός της ελληνικής επικράτειας, τώρα, με την tech visa απευθύνει πρόσκληση και σε ιδρυτές και υπαλλήλους υψηλής εξειδίκευσης να εργαστούν σε επιχειρήσεις του Elevate Greece και να αποκτήσουν γρήγορα άδεια παραμονής στη χώρα. Ηδη στο Elevate Greece έχουν εγγραφεί πάνω από 800 startups.
«Το οικοσύστημα δεν εξελίσσεται εάν δεν έχει πρόσβαση σε κόσμο που έρχεται από διαφορετικές αγορές, με διαφορετικές γνώσεις και προσλαμβάνουσες. Παράλληλα, για το 40%-50% των θέσεων εργασίας που ανοίγουν οι startups στην Ελλάδα, δεν βρίσκουν προσωπικό», λέει στην «Κ» ο Παναγιώτης Καραμπίνης, διευθύνων σύμβουλος της Endeavor Greece, οργανισμός που εισηγήθηκε τη θεσμοθέτηση δύο εργαλείων της tech visa αλλά και της talent visa.
«Οι startups λόγω και της εξωστρέφειάς τους χρειάζονται στελέχη από πολλούς κλάδους με διεθνή εμπειρία. Το ελληνικό οικοσύστημα όμως, εάν και έχει βελτιωθεί, δεν είναι τόσο ώριμο όσο εκείνο άλλων χωρών, ο πληθυσμός όλο και συρρικνώνεται, ενώ υπάρχει απόσταση μεταξύ της αγοράς εργασίας και του εκπαιδευτικού συστήματος. Αυτό συμβαίνει ειδικά στον κλάδο της τεχνολογίας, εκεί όπου αναπτύσσονται νέες γλώσσες προγραμματισμού και η τεχνητή νοημοσύνη απαιτεί την καλλιέργεια νέων δεξιοτήτων». Ο ίδιος βλέπει αυξημένο ενδιαφέρον από εταιρείες-μέλη της Endeavor για να φέρουν προσωπικό στην Ελλάδα από χώρες εκτός Ε.Ε., εκτιμώντας πως «στις τρίτες χώρες υπάρχουν ευκαιρίες είτε διότι υπάρχουν οικοσυστήματα που δεν πάνε πολύ καλά, είτε επειδή υπάρχει αφθονία ταλέντου σε χώρες όπως η Ινδία, είτε γιατί, για διάφορους λόγους, μπορεί να υπάρχει και διαρροή ταλέντου (π.χ. Τουρκία, Αίγυπτος)».
Οι ελληνικές startups δεν βρίσκουν προσωπικό για το 40%-50% των θέσεων εργασίας που δημιουργούν.
Η tech visa μπορεί να επεκταθεί σε άμεσα μέλη της οικογένειας, ενώ λίγο πριν από τη λήξη της μπορεί κανείς να καταθέσει αίτηση για χορήγηση μπλε κάρτας, άδεια διαμονής η οποία έχει ισχύ για δύο έτη. Η χορήγησή της, σύμφωνα με πληροφορίες, προβλέπεται να γίνει με fast track διαδικασίες. «Η ιδέα είναι να στηρίξουμε τις νεοφυείς επιχειρήσεις του Elevate Greece. Πρόκειται για επιχειρήσεις που έχουν ενταχθεί σε ένα δημόσιο μητρώο και τους παρέχουμε τη δυνατότητα να φέρουν κάποιον υπάλληλο υψηλής εξειδίκευσης από τρίτη χώρα. Αργότερα, μετά την παρέλευση του έτους και εφόσον θέλουν να συνεχίσουν τη συνεργασία τους, μπορεί να κατατεθεί αίτημα για μπλε κάρτα», λένε πηγές του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου.
Πληροφορίες λένε πως το νομοσχέδιο που περιλαμβάνει την tech visa θα βγει σε διαβούλευση τις επόμενες ημέρες, ενδεχομένως και πριν από το Πάσχα με στόχο να ψηφιστεί μέσα στο καλοκαίρι. Αντίστοιχα προγράμματα tech visa έχουν λανσάρει και άλλες χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία, η Πορτογαλία, η Ισπανία, η Γερμανία, ο Καναδάς κ.ά., των οποίων η διάρκεια σε ορισμένες περιπτώσεις υπερβαίνει το ένα έτος. Πηγές της αγοράς σχολιάζουν πως, αντί για θεώρηση εισόδου, πιο ιδανικό θα ήταν να προωθηθεί ένα νέο πρόγραμμα visa πολυετούς διάρκειας που θα μπορούν να αξιοποιήσουν ελληνικές επιχειρήσεις διαφόρων κλάδων για να προσελκύσουν ταλέντα από τρίτες χώρες.
Talent visa
Παράλληλα, προωθείται και η talent visa, μία νέα, ετήσια θεώρηση εισόδου που επιτρέπει σε φοιτητές – αποφοίτους κορυφαίων πανεπιστημίων που δεν είναι πολίτες της Ε.Ε. να εισέλθουν στην Ελλάδα για ένα έτος. Ουσιαστικά είναι μία ευκαιρία για νέους να έρθουν στην Ελλάδα να «σκανάρουν» την αγορά, να εξερευνήσουν τη χώρα, τον πολιτισμό κ.λπ. Σύμφωνα με το υπουργείο, αυτή αποσκοπεί στην αύξηση της δεξαμενής ταλέντων για τους Ελληνες εργοδότες, τις νεοφυείς επιχειρήσεις και τα ερευνητικά ιδρύματα. «Θέλουμε να έρθουν και να διαμείνουν με την ελπίδα είτε να ξεκινήσουν κάτι δικό τους, είτε να βρουν δουλειά», λέει ο κ. Καραμπίνης.
Ο ενδιαφερόμενος μπορεί να αναζητήσει εργασία ενώ βρίσκεται υπό το καθεστώς της talent visa. Θα πρέπει όμως να αποδείξει ότι έχει λάβει πτυχίο ή έχει ολοκληρώσει μεταδιδακτορικό τα τελευταία 5 χρόνια σε κορυφαία πανεπιστήμια, όπως το Χάρβαρντ, Stanford, MIT, Princeton, Yale, κ.λπ. στις ΗΠΑ, πανεπιστήμια Πεκίνου, Τσινγκουά στην Κίνα κ.λπ. Στο μεταξύ, στη λίστα με τις χώρες που λανσάρουν τη δική τους visa για ψηφιακούς νομάδες εντάσσεται και η Ιταλία. Aυτή θα έχει ισχύ για ένα χρόνο, θα μπορεί να ανανεωθεί, ενώ στόχος είναι η προσέλκυση πολιτών τρίτων χωρών με σκοπό την ανάπτυξη τοπικών οικονομιών, ειδικά σε μικρότερες ιταλικές πόλεις, όπου ο πληθυσμός γερνάει.