«Πικρός» καφές μας περιμένει μετά το Πάσχα, καθώς αναμένονται αυξήσεις που μπορεί να φτάσουν ακόμη και το 20% μετά το ράλι στις διεθνείς τιμές που παρατηρείται στο προϊόν τους 3-4 τελευταίους μήνες, απόρροια συνδυασμού παραγόντων.
Σήμερα οι εταιρείες καφέ στην Ελλάδα προμηθεύονται τον πράσινο καφέ, που χρησιμοποιείται για την παραγωγή ελληνικού καφέ, προς 6,5 με 7 ευρώ/κιλό, έναντι 5,5 ευρώ/κιλό πριν από τέσσερις μήνες, ακριβότερα δηλαδή κατά περίπου 27%.
«Αν και ένα μεγάλο μέρος των αυξήσεων απορροφείται από τις εταιρείες, εάν συνεχισθεί η άνοδος των τιμών σε διεθνές επίπεδο οι ανατιμήσεις είναι αναπόφευκτες», επισήμανε μιλώντας στην «Κ» ο πρόεδρος της Ελληνικής Ενωσης Καφέ και επικεφαλής της εταιρείας «Καφές Γιάγκογλου», Τάσος Γιάγκογλου. Οι ανατιμήσεις θα είναι ορατές τόσο στο ράφι του σούπερ μάρκετ, όσο φυσικά και στην εστίαση. Η πληθωριστική κρίση που ακολούθησε την πανδημική κρίση είχε ως αποτέλεσμα την αλλαγή στις καταναλωτικές συνήθειες.
Ετσι, αν και προ COVID-19 το 60% της κατανάλωσης καφέ στην Ελλάδα γινόταν εκτός σπιτιού και το 40% εντός σπιτιού, πλέον, και παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχει κανένα περιοριστικό μέτρο λόγω COVID-19, το 70% της κατανάλωσης γίνεται εντός σπιτιού και το 30% εκτός. Οσο για το εάν έχει μειωθεί συνολικά η κατανάλωση καφέ, ο κ. Γιάγκογλου δήλωσε χαρακτηριστικά: «Υπάρχει ένα αξίωμα στην αγορά μας: κάθε αύξηση της τιμής κατά 10% προκαλεί πτώση του όγκου κατανάλωσης κατά τουλάχιστον 1%».
Καθοριστικό ρόλο στην αύξηση των τιμών του καφέ, η οποία απειλεί να καταστήσει πολυτέλεια μια καθημερινή απόλαυση, έχει διαδραματίσει η παρατεταμένη ξηρασία στο Βιετνάμ, στον κύριο παραγωγό του καφέ Ρομπούστα που χρησιμοποιείται κατά βάση στην Ελλάδα και γενικότερα στην Ευρώπη. Αποτέλεσμα των παραπάνω ήταν η τιμή του καφέ Ρομπούστα να σημειώνει αλλεπάλληλα ρεκόρ στα διεθνή χρηματιστήρια.
Χθες τα προθεσμιακά συμβόλαια Ιουλίου ήταν στο χρηματιστήριο του Λονδίνου μέχρι 4.265 δολάρια/τόνο, τιμή αυξημένη κατά 60,88% σε σύγκριση με ένα χρόνο πριν. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Διεθνούς Οργανισμού Καφέ, ο οποίος καταρτίζει ένα σύνθετο δείκτη τιμών (ICO Indicator Price) με βάση την εξέλιξη των τιμών σε όλες τις βασικές ποικιλίες καφέ, ο δείκτης διαμορφώθηκε κατά μέσον όρο από τις αρχές Απριλίου έως και τις 23 Απριλίου σε 214,65 σεντς/λίβρα. Ενα χρόνο πριν ο αντίστοιχος δείκτης διαμορφωνόταν κατά μέσον όρο σε 178,57 σεντς/λίβρα. Ειδικά ο δείκτης για τον καφέ Ρομπούστα διαμορφώνεται φέτος σε 189,76 σεντς/λίβρα έναντι 115,70 σεντς/λίβρα τον Απρίλιο του 2023.
Αν και στη διάθεση του καφέ Αράμπικα, ποικιλία που αποτελεί το 75% της παγκόσμιας παραγωγής και παράγεται κυρίως στη Βραζιλία, δεν υπάρχουν προβλήματα, η μείωση της προσφοράς στον Ρομπούστα συμπαρασύρει προς τα πάνω τις τιμές και σε αυτή την κατηγορία, με την αύξηση το τελευταίο τρίμηνο να είναι της τάξης του 20%. Ενδεικτικό της αλληλεπίδρασης που υπάρχει στα εμπορεύματα, των οποίων η διαπραγμάτευση γίνεται στο χρηματιστήριο, είναι ότι φέτος αναμένεται στη Βραζιλία η σοδειά να είναι πολύ καλή, κάτι που δεν δικαιολογεί κανονικά, σύμφωνα με τον κ. Γιάγκογλου, τις αυξήσεις στην τιμή των συμβολαίων καφέ Αράμπικα.
Στην ξηρασία που πλήττει το Βιετνάμ ήρθε να προστεθεί και η διαταραχή των ναυτιλιακών εμπορευματικών μεταφορών στην Ερυθρά Θάλασσα. Δεδομένου ότι ο καφές Ρομπούστα που εισάγεται στην Ελλάδα προέρχεται κατά βάση από το Βιετνάμ ή την Ινδία και την Ινδονησία, τα καράβια είναι υποχρεωμένα για να αποφύγουν τις επιθέσεις των Χούθι να κάνουν τον περίπλου της Αφρικής, γεγονός που ανεβάζει επίσης σημαντικά το κόστος στις εισαγωγές καφέ.
Αν και ο κλάδος εκτιμά ότι η κατάργηση ή έστω η μείωση του ειδικού φόρου κατανάλωσης που επιβλήθηκε στον καφέ το 2017 –ως μνημονιακό μέτρο– θα μπορούσε να απορροφήσει τους κραδασμούς από τις ανατιμήσεις, το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης σταθερά απορρίπτει αυτό το ενδεχόμενο υποστηρίζοντας ότι δεν υπάρχει δημοσιονομικός χώρος. Την ίδια απάντηση εισέπραξε το διοικητικό συμβούλιο της Ελληνικής Ενωσης Καφέ από τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστή Χατζηδάκη. Ο εν λόγω φόρος επιβαρύνει την τιμή του καφέ κατά 40%-50%, ενώ η επιβάρυνση στον κλάδο ανέρχεται σε 140 εκατ. ευρώ.