Σχεδόν το 1/3 των αγοραπωλησιών κατοικιών αφορά πλέον απευθείας πωλήσεις από τις τράπεζες, καθώς όπως αποδεικνύεται όλο και περισσότερες συναλλαγές πραγματοποιούνται μεταξύ των πιστωτικών ιδρυμάτων και των υποψήφιων αγοραστών, μια τάση η οποία αναμένεται να ενισχυθεί ακόμα περισσότερο φέτος. Αλλωστε, ήδη ο αριθμός των ακινήτων που αγοράζονται απευθείας από τις τράπεζες, στο πλαίσιο των διενεργούμενων ηλεκτρονικών πλειστηριασμών, αυξάνεται συνεχώς. Το επόμενο βήμα είναι η εντατικοποίηση της προσπάθειας πώλησης των ακινήτων αυτών, αξιοποιώντας το δίκτυο των τραπεζικών καταστημάτων.
Αυτό είναι ένα από τα βασικά συμπεράσματα της έρευνας που πραγματοποίησε η Ενωση Μεσιτών Πιστοποιημένων Πραγματογνωμόνων Ελλάδας (ΕΠΠΑ) και αφορούσε τις αγοραπωλησίες κατοικιών που έλαβαν χώρα κατά τη διάρκεια του δεύτερου εξαμήνου του 2018. Συγκεκριμένα, το 27,8% των ακινήτων που πωλήθηκαν αφορούσε ακίνητα που ανήκαν στις τράπεζες, με το υπόλοιπο 65% των πωλήσεων να αφορά ακίνητα που δεν είχαν βάρη μεγαλύτερα από την τιμή πώλησης. Παράλληλα, ένα ποσοστό κάτω του 5% αφορούσε και πωλήσεις κατοικιών που έγιναν έπειτα από «κούρεμα» της τράπεζας.
Αλλο ένα χαρακτηριστικό συμπέρασμα της έρευνας του δεύτερου εξαμήνου του 2018 είναι ότι τα μετρητά εξακολουθούν να αποτελούν τη συντριπτική πλειονότητα των συναλλαγών. Οπως τονίζουν οι επαγγελματίες της αγοράς ακινήτων, για να αυξηθεί η ρευστότητα στην αγορά ακινήτων, μέσω της χορήγησης νέων στεγαστικών δανείων, πρέπει να μειωθεί αισθητά ο όγκος των κόκκινων στεγαστικών δανείων. Σήμερα, το 84,7% των αγοραπωλησιών πραγματοποιείται εξ ολοκλήρου τοις μετρητοίς, δηλαδή στο 100% της αξίας του ακινήτου, με αποτέλεσμα η μεγαλύτερη μερίδα των νοικοκυριών να αποκλείεται από τη δυνατότητα απόκτησης κατοικίας.
Εν τω μεταξύ, η επιβολή ΦΠΑ 24% στις νεόδμητες κατασκευές (εξαιρουμένης της πρώτης κατοικίας) αποδεικνύεται ένας φόρος που αποδίδει πενιχρά έσοδα, ενώ παράλληλα λειτουργεί ως εμπόδιο στην ανάκαμψη της οικοδομικής δραστηριότητας. Σύμφωνα με τα στοιχεία από τις συναλλαγές του δεύτερου εξαμήνου, ΦΠΑ κατεβλήθη σε μόλις 3% των περιπτώσεων. Απαλλαγή πρώτης κατοικίας εξασφάλισε το 18,6% των αγοραστών, ενώ φόρος μεταβίβασης 3% πληρώθηκε στο 64,7% των συναλλαγών. Σε κάθε περίπτωση, όπως προκύπτει από την έρευνα της ΕΠΠΑ, η ανάκαμψη στην αγορά ακινήτων έχει αρχίσει να φαίνεται όλο και πιο ξεκάθαρα, καθώς κατά το προηγούμενο εξάμηνο πωλήθηκαν ακριβότερα, μεγαλύτερα και νεότερης ηλικίας ακίνητα και μάλιστα πολύ πιο γρήγορα. Σύμφωνα με τα σχετικά στοιχεία, το 63% των αγοραπωλησιών αφορούσε ακίνητα αξίας έως 90.000 ευρώ, από 72,3% κατά την έρευνα του πρώτου εξαμήνου του 2018, ενώ παράλληλα τα σπίτια αξίας 91.000 – 180.000 αφορούσαν το 23,3% των συναλλαγών από 17,3%. Πιο περιζήτητα αποδεικνύονται τα ακίνητα 76-95 τ.μ., το μερίδιο των οποίων διαμορφώθηκε σε 25,2%, έναντι 23,4% των ακινήτων επιφάνειας 46-75 τ.μ.
Παράλληλα, στο 32,4% των πωλήσεων, τα ακίνητα βρίσκονταν στην αγορά λιγότερο από τρεις μήνες. Το αντίστοιχο ποσοστό κατά το πρώτο εξάμηνο ήταν μόλις 12,3%. Εν ολίγοις, τριπλασιάστηκε ο ρυθμός πώλησης κατοικιών. Πλέον, αλλαγές εντοπίζονται και σε ό,τι αφορά το προφίλ των αγοραστών, με ανοδική τάση στις αγορές που γίνονται για την κάλυψη των αναγκών στέγασης μιας οικογένειας (51,5% από 47,4%) και πτώση στις αγορές που έγιναν με αποκλειστικό στόχο την εκμετάλλευση του ακινήτου μέσω της εκμίσθωσής του (21,4% από 30%). Η ΕΠΠΑ αποδίδει την τάση αυτή στο ότι έχει πλέον περιοριστεί ο αριθμός των ευκαιριών στην αγορά κατοικίας.