Σε αγώνα δρόμου βρίσκονται κυβέρνηση και Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ) επιδιώκοντας τις επόμενες ημέρες να ολοκληρωθεί η συμφωνία με την τρόικα για τις τεχνικές πτυχές του stress test και να δημοσιευθούν οι κεφαλαιακές ανάγκες των συστημικών τραπεζών στις αρχές Φεβρουαρίου. Επιτελικά στελέχη τραπεζών που παρακολουθούν από κοντά τις συζητήσεις των δύο πλευρών, δεν αποκλείουν περαιτέρω χρονική μετάθεση της ανακοίνωσης των αποτελεσμάτων της άσκησης προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων εξαιτίας των πολλών εκκρεμοτήτων σε σειρά σημαντικών θεμάτων της διαπραγμάτευσης. Ωστόσο, δεν κρύβουν την αισιοδοξία τους ότι τα τελικά αποτελέσματα θα είναι θετικά για τις τράπεζες και θα επιβεβαιώσουν τη θετική δυναμική που σχηματίζεται.
Οπως εξηγούν στην «Κ», με εξαίρεση την Eurobank η οποία έχει ήδη ανακοινώσει ότι θα προχωρήσει σε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου ύψους 2 δισ. ευρώ, οι άλλες τρεις συστημικές τράπεζες –Εθνική, Alpha και Πειραιώς– δεν θα χρειαστούν πρόσθετα κεφάλαια. Ή πιο σωστά, τα αναμενόμενα λειτουργικά κέρδη και τα οφέλη από συνέργειες, πωλήσεις θυγατρικών κ.ά. θα υπερκαλύψουν τις απώλειες από την αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Μόλις τελειώσει η συμφωνία με την τρόικα για την ολοκλήρωση του stress test θα ακολουθήσει ο νέος νόμος για τις αυξήσεις κεφαλαίου των συστημικών τραπεζών. Το μεγάλο «στοίχημα» της κυβέρνησης αλλά και συνολικά του τραπεζικού συστήματος θα είναι η επιτυχής ολοκλήρωση της αύξησης κεφαλαίου της Eurobank με τη συμμετοχή ιδιωτών. Οπως σημειώνουν στελέχη τραπεζών, η επιτυχής αύξηση κεφαλαίου της Eurobank –και η εισροή περίπου 2 δισ. ευρώ ξένων κεφαλαίων στη χώρα– θα αποτελούσε ισχυρότατη ψήφο εμπιστοσύνης όχι μόνο για το τραπεζικό σύστημα, αλλά κυρίως για τις προοπτικές της χώρας.
Τα τρία μέτωπα
Για την ολοκλήρωση του stress test απαιτείται η συμφωνία με την τρόικα σε τουλάχιστον τρία βασικά σημεία.
Το πρώτο αφορά τον καθορισμό των ορίων των δεικτών κεφαλαιακής επάρκειας, τους οποίους θα πρέπει να διαθέτουν οι τράπεζες προκειμένου να περάσουν με επιτυχία την άσκηση. Οι ελληνικές αρχές υποστηρίζουν ότι οι δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας θα πρέπει να μειωθούν, σύμφωνα με την απαίτηση της ΕΚΤ για δείκτη βασικών ιδίων κεφαλαίων 8%. Σημειώνεται ότι οι ελληνικές τράπεζες είναι υποχρεωμένες να διατηρούν δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας 9%. Επιπλέον, σε ό,τι αφορά το δυσμενές σενάριο της άσκησης, η κυβέρνηση επιδιώκει αυτή να «τρέξει» με όριο δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας 6% –όπως ισχύει για τις άλλες ευρωπαϊκές τράπεζες– αντί του ορίου του 7% με το οποίο είχε πραγματοποιηθεί το προηγούμενο stress test της BlackRock. Σημειώνεται ότι όσο υψηλότερος δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας απαιτείται τόσο περισσότερα κεφάλαια πρέπει να διαθέτουν οι τράπεζες.
Το δεύτερο κρίσιμο μέτωπο αφορά τον εποπτικό χειρισμό του αναβαλλόμενου φόρου. Υπενθυμίζεται ότι πριν από λίγες ημέρες η ΤτΕ προχώρησε στην αναγνώριση του συνόλου του αναβαλλόμενου φόρου (100%) των τραπεζών έναντι του 20% που ίσχυε μέχρι τώρα. Ωστόσο πρόκειται για καθαρά λογιστικό όφελος και για να έχει θετική επίδραση στην κεφαλαιακή βάση των τραπεζών και να προσμετρηθεί στον υπολογισμό των κεφαλαιακών αναγκών θα πρέπει να υπάρξει σχετική συμφωνία με την τρόικα. Πολλοί αναλυτές εκτιμούν ότι δύσκολα θα προσμετρηθεί το ζήτημα του αναβαλλόμενου φόρου στο stress test, καθώς σύμφωνα με τους κανονισμούς της Βασιλείας ΙΙΙ, που έχει τεθεί σε ισχύ από 1.1.2014 το επίπεδο του αναβαλλόμενου φόρου δεν μπορεί να υπερβαίνει το 10% των βασικών ιδίων κεφαλαίων.
Το τρίτο μέτωπο αφορά το με ποιο σενάριο, το βασικό ή το δυσμενές, θα υπολογιστούν οι κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών. Αν η άσκηση «τρέξει» με το βασικό σενάριο τότε οι επιπτώσεις θα είναι ήπιες και είναι πιθανό – εκτός από την Eurobank– οι άλλες τρεις συστημικές τράπεζες (Alpha Bank, Εθνική Τράπεζα και Τράπεζα Πειραιώς) να μη χρειαστούν πρόσθετα κεφάλαια.