Υποχώρηση της τάξεως του 6,51% σημείωσε το υπόλοιπο τραπεζικών δανείων προς την ελληνική ναυτιλία κατά τη διάρκεια του 2013, το οποίο διαμορφώθηκε σε 44,45 δισ. ευρώ στο τέλος του προηγούμενου έτους, έναντι 47,5 δισ. ευρώ στο τέλος του 2012. Το παραπάνω συμπέρασμα προκύπτει από την τελευταία ετήσια έκθεση της Petrofin Bank Research, η οποία εκδίδεται για 13ο διαδοχικό έτος.
Η πτώση αυτή δεν σημαίνει ότι οι Ελληνες πλοιοκτήτες περιόρισαν τις επενδύσεις τους κατά τον προηγούμενο χρόνο, το αντίθετο μάλιστα, αν λάβει κανείς υπόψη του το γεγονός ότι με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, ο ελληνόκτητος στόλος αριθμεί 3.901 πλοία συνολικής μεταφορικής ικανότητας 291 εκατ. dwt, αριθμοί που αποτελούν ιστορικό υψηλό, τη στιγμή που οι Ελληνες πλοιοκτήτες έχουν υποβάλει παραγγελίες για τη ναυπήγηση επιπλέον 375 νεότευκτων πλοίων. Σύμφωνα με την Petrofin Research, η μείωση των δανείων οφείλεται στην πολιτική των τραπεζών να μειώσουν την έκθεσή τους στον ναυτιλιακό κλάδο, αλλά και στην ανάδυση των private equity funds, δηλαδή των επενδυτικών κεφαλαίων ιδιωτικού χαρακτήρα, τα οποία έχουν υποκαταστήσει σε αρκετές περιπτώσεις τα παραδοσιακά κανάλια χρηματοδότησης των ελληνικών ναυτιλιακών εταιρειών.
Η τάση αυτή ερμηνεύει και την αύξηση του ελληνόκτητου στόλου. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της εταιρείας, σήμερα έχουν συσταθεί πάνω από 40 κοινοπρακτικά σχήματα μεταξύ ελληνικών ναυτιλιακών εταιρειών και επενδυτικών funds. Τα εν λόγω εταιρικά σχήματα έχουν επενδύσει σημαντικά κεφάλαια για την απόκτηση ή ναυπήγηση νέων πλοίων, κατά κύριο λόγο οικολογικού χαρακτήρα.
Οσον αφορά τα μερίδια των τραπεζικών ομίλων, από ελληνικής πλευράς, την πρώτη θέση κατέκτησε το 2013 ο όμιλος της Πειραιώς, με το σύνολο των δανειακών υπολοίπων προς την ελληνική ναυτιλία να ανέρχεται σε 2,81 δισ. ευρώ. Ακολουθεί ο όμιλος της Εθνικής Τράπεζας με δάνεια ύψους 1,97 δισ. ευρώ, ενώ την τρίτη θέση μεταξύ των ελληνικών τραπεζών καταλαμβάνει η Alpha Bank με 1,86 δισ. ευρώ. Μεταξύ του συνόλου των τραπεζικών ομίλων με παρουσία στη χρηματοδότηση της ελληνικής ναυτιλίας (ελληνικές και ξένες τράπεζες), η Τράπεζα Πειραιώς κατατάσσεται στην τέταρτη θέση, η Εθνική στην 6η θέση και η Αlpha Bank στην 8η θέση. Την πρώτη θέση διατήρησε και το 2013 η Royal Bank of Scotland (RBS) με ποσό δανείων της τάξεως των 6,37 δισ. ευρώ. Πάντως, οι πέντε ελληνικές τράπεζες που παραμένουν στην αγορά της ναυτιλιακής χρηματοδότησης, ελέγχουν συνολικά δάνεια ύψους 7,58 δισ. ευρώ, μέγεθος 17,46% χαμηλότερο σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο.
Οσον αφορά τις προοπτικές της ναυτιλιακής χρηματοδότησης κατά την περίοδο 2014-2015, η Petrofin Bank Research είναι ιδιαίτερα αισιόδοξη, προβλέποντας την επιστροφή των τραπεζών στον κλάδο, κυρίως λόγω της ανάκαμψης των αξιών των πλοίων και των εσόδων των εταιρειών του κλάδου, ως αποτέλεσμα της βελτίωσης της διεθνούς ναυλαγοράς. Κατά το 12μηνο Μαρτίου 2013 – Μαρτίου 2014, οι αξίες των πλοίων ξηρού φορτίου αυξήθηκαν κατά 41,4%, τη στιγμή που οι ναύλοι βρίσκονται σε επίπεδο 52,3% υψηλότερο. Αμφότεροι οι δύο αυτοί παράγοντες είναι κρίσιμοι για τη μείωση του επενδυτικού ρίσκου των τραπεζών που δραστηριοποιούνται στον ναυτιλιακό κλάδο, ζήτημα ιδιαίτερα κρίσιμο για την ενθάρρυνση τόσο των ελληνικών, όσο και των διεθνών τραπεζών, να επιστρέψουν δυναμικότερα στη χρηματοδότηση των ναυτιλιακών εταιρειών. Στον αντίποδα, ο ρόλος των επενδυτικών κεφαλαίων αναμένεται να περιοριστεί σταδιακά, μιας και το περιθώριο κέρδους περιορίζεται, λόγω της ανόδου των τιμών των πλοίων. Ετσι, όσα funds απέκτησαν πλοία όταν οι τιμές βρίσκονταν στα χαμηλά των τελευταίων ετών, έχουν ήδη το συγκριτικό πλεονέκτημα, έναντι εκείνων που θα επέλεγαν να επενδύσουν σήμερα.