Σε αναστολή μέχρι νεωτέρας παραμένουν οι περισσότερες τραπεζικές συναλλαγές, προκαλώντας έμφραγμα στις επιχειρήσεις και στην οικονομία. Την προηγούμενη εβδομάδα οι εμπορικές τράπεζες επιτέλους άνοιξαν, ύστερα από περίπου 20 ημέρες ειδικής τραπεζικής αργίας, ωστόσο στην πράξη παραμένουν «ερμητικά κλειστές» καθώς οι περισσότερες συναλλαγές, μεταξύ αυτών οι πιο ζωτικές για τη λειτουργία μιας οικονομίας, δεν πραγματοποιούνται.
Ειδικά για τις επιχειρήσεις, η κατάσταση είναι εξαιρετικά προβληματική καθώς η έλλειψη ρευστότητας σε συνδυασμό με τη γραφειοκρατία των κεφαλαιακών περιορισμών δεν επιτρέπει ούτε καν τη διεκπεραίωση εμπορικών συναλλαγών. Οπως σημειώνουν επιχειρηματίες, παρά το άνοιγμα των τραπεζών, η Επιτροπή Εγκρισης Τραπεζικών Συναλλαγών είτε καθυστερεί είτε εγκρίνει μερικώς τα αιτήματα για εμπορικές συναλλαγές με αποτέλεσμα πολλές επιχειρήσεις να αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα λειτουργίας. Προβλήματα αντιμετωπίζει όλη η παραγωγική δομή της χώρας: από τον πρωτογενή τομέα, καθώς για παράδειγμα η κτηνοτροφία χρειάζεται την άμεση εισαγωγή ζωοτροφών και καθυστερήσεις λίγων μόνο ημερών μπορεί να αποδειχθούν καταστροφικές (τα ζωντανά τρώνε κάθε ημέρα), τον δευτερογενή τομέα καθώς οι βιομηχανίες χρειάζονται πρώτες ύλες και μηχανολογικό εξοπλισμό για να λειτουργήσουν, μέχρι και τις υπηρεσίες, καθώς για να εξυπηρετηθούν τα περίπου 9 εκατομμύρια τουριστών που βρίσκονται στη χώρα, θα πρέπει να πραγματοποιούνται ομαλά οι εισαγωγές αγαθών. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμα και σήμερα, και παρά την προσπάθεια επιτάχυνσης των διαδικασιών, εκκρεμούν πάνω από 1.500 αιτήματα επιχειρήσεων στην Επιτροπή Εγκρισης. Σημειώνεται ότι οι επιχειρήσεις αυτές δεν ζητούν δάνεια ή κάποια ευνοϊκή μεταχείριση, αλλά απλώς να τους επιτραπεί να αγοράσουν με μετρητά που έχουν στα ταμεία τους αγαθά και πρώτες ύλες από το εξωτερικό που είναι απαραίτητα για τη λειτουργία τους.
Αν δεν εξομαλυνθούν ουσιαστικά οι συνθήκες, προειδοποιούν επιχειρηματίες και στελέχη τραπεζών, υπάρχει μεγάλος κίνδυνος πολλές επιχειρήσεις να βρεθούν σύντομα σε αδιέξοδο επιδεινώνοντας περαιτέρω τις ήδη άσχημες συνθήκες στην οικονομία. Σύμφωνα με τον ΣΕΒ, εισάγουμε αγαθά αξίας περίπου 40 δισ. ετησίως, οπότε χρειαζόμαστε περίπου 150 εκατ. ευρώ την ημέρα και, πλέον, λόγω των περιορισμών, βρισκόμαστε πολύ χαμηλότερα. Οσο ταχύτερα επανέλθουμε σε κανονική ροή χρηματοδότησης τόσο η οικονομία και οι επιχειρήσεις θα μπορέσουν να σταθούν στα πόδια τους.
Σύμφωνα με τον Σύνδεσμο Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος, βασικό πρόβλημα των εξαγωγικών επιχειρήσεων στο πλαίσιο των capital controls είναι η διάρρηξη της εφοδιαστικής αλυσίδας. «Η ελληνική οικονομία έχει πολύ μικρό βαθμό αυτάρκειας, λιγότερο από 20%. Αυτό σημαίνει ότι περίπου το 80% των πρώτων υλών και ενδιάμεσων προϊόντων, που χρησιμοποιούμε στην παραγωγή μας, είναι εισαγόμενα. Ετσι, οι περισσότερες εξαγωγικές επιχειρήσεις αγοράζουν πρώτες & βοηθητικές ύλες και υλικά συσκευασίας από εισαγωγείς των προαναφερόμενων ειδών από το εξωτερικό. Με τα σημερινά δεδομένα, οι εισαγωγείς θα συνεχίσουν να αντιμετωπίζουν πρόβλημα, το οποίο τελικά μεταφέρεται και στις εξαγωγικές επιχειρήσεις», τονίζει ο ΣΕΒΕ.
Για την αντιμετώπιση των προβλημάτων πραγματοποιήθηκε την περασμένη Παρασκευή σύσκεψη στην Τράπεζα της Ελλάδος με τη συμμετοχή των παραγωγικών φορέων υπό τον διοικητή της ΤτΕ Γιάννη Στουρνάρα, για την αντιμετώπιση των συνεπειών από την επιβολή περιορισμών στην ανάληψη μετρητών και τη μεταφορά κεφαλαίων. Μετά τη σύσκεψη ο κ. Στουρνάρας δήλωσε ότι τις επόμενες δέκα ημέρες θα λυθούν τα προβλήματα, προσθέτοντας ότι ήδη από πλευράς εγκρίσεων «είμαστε πολύ κοντά στις μηνιαίες εισαγωγές που η ελληνική οικονομία έκανε προ της επιβολής των capital controls». Η κατάσταση μπορεί να εξομαλυνθεί ακόμα περισσότερο τις επόμενες ημέρες, καθώς έπειτα από ενέργειες της ΤτΕ αποκεντρώθηκαν οι διαδικασίες: πλέον οι τράπεζες μπορούν να εγκρίνουν ποσό 100.000 ευρώ την ημέρα ανά πελάτη, που καλύπτει περίπου το 70% των αιτημάτων.
Εξαιρετικά ζωτικής σημασίας είναι ο ορισμός του «νέου χρήματος» το οποίο δεν θα υπόκειται στους κεφαλαιακούς περιορισμούς. Σήμερα, αν μια επιχείρηση ή ένας ιδιώτης μεταφέρει χρήματα από το εξωτερικό μετά την ημερομηνία επιβολής των περιορισμών σε ελληνική τράπεζα, μπορεί ανά πάσα στιγμή να τα μεταφέρει και πάλι στο εξωτερικό ή να αγοράσει μετοχές, ομόλογα κ.ά. Συναλλαγές που το «παλιό χρήμα», δηλαδή οι καταθέσεις στις τράπεζες κατά την επιβολή των περιορισμών, δεν μπορεί να πραγματοποιήσει. Υπάρχουν εισηγήσεις για τη διεύρυνση των κριτηρίων του πώς θα ορίζεται ως νέο χρήμα ώστε να συμπεριληφθεί κάθε νέα κατάθεση που πραγματοποιείται σε τράπεζα. Ετσι θα μπορούσε να επανέλθει στο τραπεζικό σύστημα μέρος των χρημάτων που βρίσκονται σε στρώματα. Επιπλέον, αν γίνουν δεκτές ως νέο χρήμα οι καταθέσεις επιχειρήσεων όπως σούπερ μάρκετ, βενζινάδικα και ΟΠΑΠ, τότε θα μπορούσε να δημιουργηθεί μια σημαντική δεξαμενή «νέου χρήματος» που θα χρησιμοποιούνταν με μεγαλύτερη ευελιξία διευκολύνοντας τις επιχειρηματικές συναλλαγές.