Δέκα ποντοπόρα φορτηγά πλοία κατευθύνονται προς τον κόλπο της Ελευσίνας, στο λιμάνι της οποίας οι πλοιοκτήτες τους έχουν καταθέσει αιτήσεις για να αγκυροβολήσουν έως ότου βελτιωθούν οι ναύλοι στις αγορές ξηρού φορτίου. Αλλα 12 βρίσκονται ήδη αγκυροβολημένα σε ντάνες ή κατά μόνας, με τα περισσότερα να έχουν παροπλιστεί το τελευταίο διάστημα. Εκατοντάδες, δε, είναι τα τηλεφωνήματα ναυτιλιακών εταιρειών προς τον Οργανισμό Λιμένος Ελευσίνας (ΟΛΕ), που ζητούν πληροφορίες για τα κόστη και τα δικαιολογητικά που απαιτούνται για τον σκοπό αυτό.
Ολα αυτά αφορούν το αγκυροβόλιο «Γ» και το μισό «Β» στον κόλπο της Ελευσίνας, που ελέγχονται από τον ΟΛΕ. Ανάλογη είναι η εικόνα και από το άλλο μισό αγκυροβόλιο «Β», όπως και το «Α», που υπάγονται στον έλεγχο του υπουργείου Nαυτιλίας. Παροπλισμένο πλοίο (laid-up ship) χαρακτηρίζεται οποιοδήποτε τίθεται εκτός ενέργειας (εκμετάλλευσης), που «δένει», κατά το κοινώς λεγόμενο, για διάφορους λόγους.
Σημαντικότερος είναι η αδυναμία εξεύρεσης ναύλου, είτε λόγω υπερπροσφοράς είτε λόγω οικονομικής κρίσης. Με την τρέχουσα κρίση στις ναυλαγορές να καθιστά ζημιογόνο τη λειτουργία ενός μεγάλου αριθμού φορτηγών πλοίων μεταφοράς ξηρού φορτίου χύδην, αυξάνεται και ο αριθμός των πλοιοκτητών που επιλέγουν να δέσουν, αντί να δουλεύουν, τα καράβια τους, εξηγεί στην «Κ» ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ΟΛΕ Σπύρος Μιχαήλ. Οπως σημειώνει, ο Οργανισμός έχει αφενός καταστήσει τα τιμολόγια και τις υπηρεσίες του ιδιαίτερα ανταγωνιστικά και αφετέρου τηρεί αυστηρές προδιαγραφές ασφαλείας, εξετάζοντας τις διασφαλίσεις για περιβαλλοντική συμμόρφωση των πλοίων. Είναι τόσο μεγάλος ο αριθμός πλοίων που περιμένει να δέσουν, που, όπως λέει στην «Κ», σχεδιάζει να εισφέρει ένα μέρος των εσόδων σε δράσεις εταιρικής κοινωνικής ευθύνης στις τοπικές κοινωνίες.
Το κόστος
Πόσο, όμως, κοστίζει να δέσει μια ναυτιλιακή το πλοίο της στον κόλπο της Ελευσίνας και γιατί τη συμφέρει; Σύμφωνα με ναυλομεσιτικές πηγές, τα ημερήσια έσοδα ενός φορτηγού panamax, περί τους 40.000 τόνους gt, δύσκολα μπορούν να φτάσουν αυτή την περίοδο τα 4.000 δολάρια, όταν τα ημερήσια λειτουργικά τους έξοδα είναι κοντά στα 5.500 δολάρια. Ο ΟΛΕ, όμως, για την παραχώρηση θέσης στο αγκυροβόλιο ζητά για ένα τέτοιου μεγέθους πλοίο κάτι λιγότερο από 700 δολάρια την ημέρα, περί τα 18.500 δολάρια τον μήνα. Η εξοικονόμηση για τη ναυτιλιακή είναι προφανής.
Εξαιτίας της κρίσης άρχισαν και οι χρεοκοπίες μεταξύ των επιχειρήσεων του κλάδου, με αποτέλεσμα πολλά πλοία να οδηγούνται σε διάλυση. Πλοία όμως με μέση ηλικία, περί τα 14 έτη, δεν μπορούν να δοθούν για παλιοσίδερα. Αντ’ αυτού παροπλίζονται και παραμένουν σε αγκυροβόλια, όπως της Ελευσίνας, πλαγιοδετημένα μεταξύ τους, συχνά κατ’ αντίθεση, δηλαδή η πλώρη του ενός προσδένεται με την πρύμνη του άλλου, έτσι ώστε οι ποντισμένες άγκυρες του ενός να συγκρατούν ασφαλέστερα και την πρύμνη του άλλου, δημιουργώντας μια κατά πλευρά σειρά, τη λεγόμενη κοινώς «ντάνα».
Τέτοιες ντάνες γέμιζαν τον κόλπο της Ελευσίνας κατά δεκάδες μετά τα μέσα της δεκαετίας του ’70 και μεγάλο μέρος της δεκαετίας του ’80, σε ένα θέαμα θλιβερό για όσους ναυτικούς αλλά και επιχειρηματίες δούλευαν εκείνα τα χρόνια. Ολοι απεύχονται έτσι την επανεμφάνισή του.
Η διαδικασία παροπλισμού εμπορικού πλοίου στον κόλπο της Ελευσίνας είναι σχετικά απλή, και η διεκπεραίωση της σχετικής αίτησης, αρχικά από τον ΟΛΕ και κατόπιν από τον λιμενικό που υποδεικνύει και τον χώρο αγκυροβόλησης, δεν διαρκεί παρά λίγες ημέρες, επισημαίνουν στην «Κ» οι αρμόδιες υπηρεσίες. Χρειάζεται αίτηση προς τον ΟΛΕ, που να συνοδεύεται από τα απαραίτητα νομιμοποιητικά και πληροφοριακά έγγραφα του πλοίου, της πλοιοκτησίας, του νηογνώμονα και της ασφαλιστικής, πιστοποιητικά για στεγανότητα-αντοχή-πλευστότητα, υφαλοχρωματισμό και ασφάλεια και πρόληψη ρύπανσης από πετρέλαιο. Η επιλογή της Ελευσίνας για τους Ελληνες πλοιοκτήτες, και όχι μόνον, διαθέτει πολλά ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα, όπως ότι προστατεύεται από τα φυσικά φαινόμενα, βρίσκεται κοντά σε κρίσιμες εμπορικές ρότες αλλά και επιπλέον είναι κοντά στα ναυτιλιακά γραφεία του Πειραιά.