Σημαντική υστέρηση συνεχίζουν να παρουσιάζουν οι εισπράξεις από υπηρεσίες θαλάσσιων μεταφορών εξαιτίας των capital controls, καθώς σημαντικός αριθμός ναυτιλιακών επιχειρήσεων έχει αναγκαστεί να αναδρομολογήσει στο εξωτερικό έσοδα από ναύλους και αγοραπωλησίες πλοίων, προκειμένου να μπορεί να ανταποκριθεί με την απαιτούμενη ταχύτητα και ευελιξία στις διεθνείς υποχρεώσεις του. Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, στο επτάμηνο του 2016 οι εισπράξεις από μεταφορές, οι εισροές δηλαδή συναλλάγματος, υποχώρησαν κατά 38%, στα 4,277 δισ. ευρώ από 6,895 δισ. το αντίστοιχο διάστημα του 2015. Μάλιστα, σε σχέση με το επτάμηνο του 2014 είναι μειωμένες κατά 43%. Με δεδομένο ότι η συντριπτική πλειονότητα των εισπράξεων συναλλάγματος από μεταφορές προέρχεται από την ποντοπόρο ναυτιλία, καθίσταται σαφές ότι τα capital controls υπονομεύουν ευρέως το ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών, όπως όμως και τη ρευστότητα των ελληνικών τραπεζών.
Αντίκτυπος
Σημειώνεται ότι το 2015 έκλεισε με εισπράξεις από μεταφορές ύψους 9,968 δισ. ευρώ έναντι 13,13 δισ. το 2014, σημειώνοντας δηλαδή πτώση της τάξης του 25%, πλην όμως με έλεγχους στην κίνηση κεφαλαίων μόνον κατά το ήμισυ της χρήσης του 2015. Ετσι η φετινή χρονιά θα είναι η πρώτη που θα καταγραφεί ο πλήρης αντίκτυπος στις εισροές συναλλάγματος από τις μεταφορές και ειδικότερα την ποντοπόρο ναυτιλία. Με το ποσοστό της μείωσης του πρώτου εξαμήνου στο 38%, η αναγωγή του στο σύνολο του έτους δείχνει εκτιμώμενες εισροές μόλις 8,140 δισ., μία από τις χαμηλότερες επιδόσεις της δεκαετίας. Η συμπεριφορά αυτή των εισροών συναλλάγματος εξηγείται από το γεγονός ότι οι ναυτιλιακές είναι επιχειρήσεις μεγάλης εντάσεως κεφαλαίου και αδυνατούν να ανταποκριθούν με την ταχύτητα και την ευελιξία που απαιτείται στο διεθνές ανταγωνιστικό περιβάλλον που λειτουργούν με τους ελέγχους στην κίνηση κεφαλαίων, ακόμη και με τις ρυθμίσεις που έχουν προβλεφθεί για αυτές.
Επιπλέον έχουν εκδηλωθεί πιέσεις ξένων μετόχων με σημαντικές συμμετοχές σε ελληνικές εισηγμένες και μη ναυτιλιακές επιχειρήσεις όχι μόνο για μεταφορά των τρεχούμενων λογαριασμών στο εξωτερικό. Ετσι ένα σημαντικό ποσοστό από τις δαπάνες εκατομμυρίων που πραγματοποιούνται στο εξωτερικό, όπως για επισκευές, αγορές ή ναυπηγήσεις πλοίων και πληρωμές πετρέλευσης δεν περνούν πλέον από τις ελληνικές τράπεζες, όπως δεν περνά και μεγάλο μέρος των εσόδων από ναύλους που εισπράττονται πλέον στο εξωτερικό. Η πραγματικότητα αυτή αποστερεί από την ελληνική οικονομία αρκετά δισεκατομμύρια συναλλάγματος. Για να γίνει καλύτερα αντιληπτή η σημασία του θέματος, αξίζει να σημειωθεί πως οι εισροές από τη ναυτιλία στο ισοζύγιο πληρωμών ανέρχονται περίπου στα 142 δισ. ευρώ για τη δεκαετία 2006-2015 παρά την κρίση στις ναυλαγορές της τελευταίας επταετίας. Το 2015 τα έσοδα της ελληνικής οικονομίας από την παροχή ναυτιλιακών υπηρεσιών σε ξένο συνάλλαγμα, σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας, διαμορφώθηκαν στα 9,968 δισ. ευρώ. Από αυτά τα 5,430 δισ. εξήλθαν και πάλι στο εξωτερικό για δαπάνες και λειτουργικά έξοδα, ενώ 4,538 δισ. παρέμειναν στο ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα.