Σε αναθεώρηση προς χαμηλότερα επίπεδα των βασικών στόχων για το 2017 υποχρεώνονται οι τράπεζες λόγω της καθυστέρησης στην ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης. Η αναθεώρηση της στοχοθεσίας προς συντηρητικότερα επίπεδα αφορά την προσέλκυση καταθέσεων, τις χορηγήσεις νέων δανείων, τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων και φυσικά την κερδοφορία.
Σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη φαίνεται ότι «χάνεται» το θετικό σενάριο για ένα ισχυρό ριμπάουντ της οικονομίας το 2017 με ρυθμό άνω του 2%, βάσει του οποίου είχε γίνει η αρχική στοχοθεσία των τραπεζών. Το θετικό σενάριο βασιζόταν στην υπόθεση ότι η αξιολόγηση θα ολοκληρωνόταν τον περασμένο Νοέμβριο, βελτιώνοντας δραστικά το κλίμα και βάζοντας τις βάσεις για ισχυρή ανάκαμψη το 2017.
Κανονικά, επισημαίνει στην «Κ» επιτελικό στέλεχος τράπεζας, αν η αξιολόγηση είχε ολοκληρωθεί το 2016, τώρα θα «μετρούσαμε» ημέρες για την ένταξη της χώρας μας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, που αποτελεί βήμα κομβικής σημασίας για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης και τη βελτίωση του κλίματος. Αν αυτό είχε συμβεί, οι τράπεζες θα μπορούσαν να πετύχουν το 2017 επιστροφή καταθέσεων άνω των 6 δισ. ευρώ (ή +5% σε σχέση με το 2016) και χορηγήσεις νέων δανείων άνω των 5 δισ. ευρώ (+3%). Επιπλέον, σε ένα θετικό οικονομικό περιβάλλον οι τράπεζες θα αντιμετώπιζαν αποτελεσματικότερα τα «κόκκινα» δάνεια, μειώνοντας τις προβλέψεις, με τελικό αποτέλεσμα την επιτάχυνση της κερδοφορίας, με δυνατότητα να προσεγγίσει το επίπεδο του 1 δισ. ευρώ.
Ωστόσο, οι πιθανότητες για την επαλήθευση του παραπάνω θετικού σεναρίου έχουν περιοριστεί δραστικά, αν και δεν έχουν μηδενιστεί, αρκεί η αξιολόγηση να κλείσει τις επόμενες εβδομάδες το αργότερο εντός του Φεβρουαρίου. Προς το παρόν, πάντως, δεν υπάρχει καμία ένδειξη, όχι για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης αλλά ούτε καν το πότε θα ξεκινήσουν και πάλι οι σχετικές διαβουλεύσεις. Ακόμα χειρότερα, το ζήτημα δεν εξαρτάται πλέον τόσο από την ελληνική στάση όσο από τη γεφύρωση των διαφορών Βερολίνου – ΔΝΤ.
Μεγάλη αβεβαιότητα δημιουργεί και η κυβερνητική αλλαγή στις ΗΠΑ, καθώς ο νέος πρόεδρος Ντ. Τραμπ έχει αναφερθεί αρνητικά στη συμμετοχή του ΔΝΤ στη διάσωση της Ελλάδος και μένει να δούμε τις επόμενες εβδομάδες αν η νέα διοίκηση στις ΗΠΑ οδηγήσει σε αλλαγή του ρόλου του Ταμείου στο ελληνικό πρόγραμμα. Πρόκειται για σοβαρή εκκρεμότητα, που δημιουργεί πρόσθετα εμπόδια στην προοπτική γρήγορης ολοκλήρωσης της αξιολόγησης. Σημειώνεται ότι τα παραπάνω δεν θα υπήρχαν αν η δεύτερη αξιολόγηση είχε ολοκληρωθεί στην ώρα της: τον Φεβρουάριο 2016 όπως προβλεπόταν από τη συμφωνία, κάτι που αν είχε γίνει, η Ελλάδα πιθανότατα ήδη θα είχε ενταχθεί στο QE.
Σε κάθε περίπτωση, οι τράπεζες υπογραμμίζουν ότι η μετάθεση της ολοκλήρωσης της αξιολόγησης για Μάρτιο ή και αργότερα θα έχει σημαντικές επιπτώσεις για την οικονομία και τις ίδιες, με κίνδυνο να «χαθεί» και το 2017 με αναιμικούς ρυθμούς ανάπτυξης, καταδικάζοντάς τες σε αντίστοιχους ρυθμούς. Μεγαλύτερες θα είναι οι επιπτώσεις σε περίπτωση που η αξιολόγηση δεν ολοκληρωθεί και η κυβέρνηση προχωρήσει σε εκλογές, εξέλιξη που θα μπορούσε να τροφοδοτήσει έναν νέο κύκλο μεγάλης αβεβαιότητας και πιέσεων στην οικονομία. Ωστόσο, οι επιτελείς των τραπεζών δεν θεωρούν πιθανό το ενδεχόμενο επιστροφής της οικονομίας σε ύφεση, εκτιμώντας ότι ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι αυτός της στασιμότητας, του να «σέρνεται» η οικονομία με ρυθμό κοντά στο 0%.