Σημαντική κινητικότητα καταγράφηκε το α΄ εξάμηνο του 2018 σε επίπεδο εξαγορών και συγχωνεύσεων επιχειρήσεων. Συνολικά, 32 περιουσιακά στοιχεία άλλαξαν (ή θα αλλάξουν) χέρια. To εκτιμώμενο ύψος των συναλλαγών θα ξεπεράσει τα 2 δισ. ευρώ. Η επιχειρηματική αξία, ωστόσο, των συναλλαγών είναι πολύ μεγαλύτερη, αφού οι περισσότερες επιχειρήσεις έχουν υψηλές υποχρεώσεις. Ωστόσο, όπως και πέρυσι, η πλειονότητα των συναλλαγών αποτελεί τις αποκαλούμενες «αναγκαστικές» αποεπενδύσεις είτε του Δημοσίου είτε των τραπεζών.
Στην πρώτη κατηγορία εντάσσονται οι αποκρατικοποιήσεις (ΟΛΘ, ΟΤΕ, ΔΕΣΦΑ κ.λπ.) και στη δεύτερη οι πωλήσεις θυγατρικών των τραπεζών, είτε αυτές βρίσκονται σε άλλες χώρες (NBG Albania, Piraeus Bank Romania κ.λπ.) είτε έχουν δραστηριότητες που δεν ανήκουν στον πυρήνα των τραπεζικών υπηρεσιών (AVIS, Bancopost κ.λπ.). Οι αποκρατικοποιήσεις περιουσιακών στοιχείων, με προεξάρχουσα εκείνη του ΔΕΣΦΑ (535 εκατ. ευρώ), αντιστοιχούν σε περισσότερο από το 50% των συναλλαγών. Αν σε αυτές προστεθούν και οι υποχρεωτικές αποεπενδύσεις των τραπεζών, τότε τα τρία στα τέσσερα ευρώ που άλλαξαν (ή θα αλλάξουν) χέρια αποτελούν «αναγκαστικές» αποεπενδύσεις.
Ο κατάλογος των συναλλαγών δεν περιλαμβάνει την 20ετή παράταση του δικαιώματος λειτουργίας του ΔΑΑ, καθώς αυτή θεωρητικά έκλεισε τον Οκτώβριο του 2017. Ωστόσο τον περασμένο μήνα, με την παρέμβαση της Κομισιόν, είχαμε μια νέα συμφωνία. Η νέα συμφωνία προβλέπει αυξημένο τίμημα στο 1,3 δισ. ευρώ, που αν συνυπολογισθεί ανεβάζει το ύψος των ολοκληρωμένων και συμφωνημένων συναλλαγών για το α΄ εξάμηνο του 2018 πάνω από τα 3,3 δισ. ευρώ.
Πέραν των αποκρατικοποιήσεων, οι συναλλαγές είναι λίγες και τα προσφερόμενα τιμήματα μικρά. Αυτό, όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς, αποδίδεται στο γεγονός ότι οι επενδυτές δεν εμπιστεύονται ακόμη την ελληνική οικονομία. «Μέχρι στιγμής, την αγορά “ακτινοσκοπούν” είτε distress funds είτε στρατηγικοί επενδυτές, που δυστυχώς, όμως, είναι λίγοι και διστάζουν να βάλουν το χέρι βαθιά στη τσέπη», παραδέχεται έμπειρο στέλεχος της αγοράς. Ο ίδιος επισημαίνει ότι τα funds θέλουν να αγοράσουν φθηνά, ενώ οι στρατηγικοί επενδυτές είναι διστακτικοί.
Αυτό φάνηκε στην υπόθεση των «ψαριών», όπου ένας στρατηγικός επενδυτής (Andromeda) «ξεψάχνιζε» τις συναλλαγές των Σελόντα-Νηρέα περισσότερο από έναν χρόνο. Και όπως φαίνεται, για την εκπλήρωση των αιρέσεων που θα οδηγήσουν στην ολοκλήρωση των συναλλαγών θα απαιτηθούν από 9 έως 12 μήνες.
Η εμπειρία που αποκτήθηκε από την Εθνική Ασφαλιστική ή την Banca Romanesca στη Ρουμανία είναι ενδεικτική. Στην πρώτη περίπτωση, ο προτιμητέος επενδυτής (Exin) δεν κατάφερε να συγκεντρώσει τα απαραίτητα κεφάλαια, ενώ στη δεύτερη η κεντρική τράπεζα της Ρουμανίας απέρριψε τη συμφωνία Εθνικής και Bank Romania. Υπάρχουν και συμφωνίες που κλείνουν άμεσα. Μια τέτοια συμφωνία ήταν εκείνη των Vodafone και Cyta για τη θυγατρική της δεύτερης στην Ελλάδα. Και αυτή όμως είχε αμυντικό χαρακτήρα, αφού η Cyta έχανε συνεχώς λεφτά στη χώρα μας.
Αντίθετα, οι επεκτατικές κινήσεις ήταν πολύ λίγες και πολύ μικρού μεγέθους. Η επέκταση της ElvalHalcor στην αγορά του Βελγίου, με την απόκτηση της Netznik, της Προμηθευτικής από τη «Μασούτης» στη χώρα μας, του ομίλου Σαράντη σε Ουκρανία και Τσεχία, της «Ικτίνος» σε Κύπρο κ.λπ. Ωστόσο, αυτές οι συναλλαγές δεν ξεπερνούν σε ύψος τα 100 εκατ. ευρώ, δηλαδή το 5% των συμφωνημένων και ολοκληρωμένων συναλλαγών του α΄ εξαμήνου του 2018.