Τον κώδωνα του κινδύνου για το παγκόσμιο εμπόριο έκρουσαν την Τετάρτη ταυτόχρονα τόσο o καθ’ ύλην αρμόδιος βραχίονας του ΟΗΕ, η Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη (UNCTAD), όσο και η Ενωση Ελλήνων Εφοπλιστών. «Αν και οι ελεύθερες αγορές αποτελούν πια κεκτημένο, σήμερα το διεθνές εμπόριο βρίσκεται αντιμέτωπο με μια αυξητική τάση προστατευτισμού που επιδεικνύουν ορισμένες μεγάλες οικονομικές δυνάμεις, σημαίνουσες για το παγκόσμιο γίγνεσθαι. Η ελληνική ναυτιλία υποστηρίζει σθεναρά την επίτευξη και διατήρηση ισότιμων όρων ανταγωνισμού σε παγκόσμιο επίπεδο, ισότιμων όρων διεθνών ναυτιλιακών συναλλαγών και την ελεύθερη πρόσβαση στις αγορές. Πιστεύουμε ακράδαντα ότι το διεθνές θαλάσσιο εμπόριο μπορεί να ευδοκιμήσει μόνο κάτω από τις προαναφερθείσες συνθήκες», δήλωσε στο πλαίσιο συνεδρίου ο πρόεδρος της Ενώσεως Ελλήνων Εφοπλιστών Θ. Βενιάμης, κάνοντας επίσης λόγο για μαινόμενους εμπορικούς πολέμους. Την ίδια ώρα και η ετήσια μελέτη της UNCTAD (United Nations Conference on Trade and Development) για τη ναυτιλία (Review of Maritime Transport 2018) που δημοσιεύθηκε την Τετάρτη υπογραμμίζει τις απειλές για την εμπορική ναυτιλία από τον εμπορικό πόλεμο που σοβεί μεταξύ των μεγάλων οικονομιών.
Θετικές προοπτικές
«Ενώ οι προοπτικές για το θαλάσσιο εμπόριο είναι θετικές, αυτές απειλούνται από το ξέσπασμα των εμπορικών πολέμων και από τις αυξημένες πολιτικές εσωτερικής πολιτικής», επισημαίνει ο γενικός γραμματέας της UNCTAD, Mukhisa Kituyi. «Η κλιμάκωση του προστατευτισμού και οι δασμολογικές μάχες ενδεχομένως να διαταράξουν το παγκόσμιο εμπορικό σύστημα που στηρίζει τη ζήτηση για θαλάσσιες μεταφορές», προσθέτει. Η προειδοποίηση έρχεται σε αντίθεση με τη βελτίωση της ισορροπίας μεταξύ ζήτησης και προσφοράς για τη ναυτιλία, η οποία συνέβαλε στην αύξηση των κερδών της. Η UNCTAD προβλέπει μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης του θαλάσσιου εμπορίου σε συνολικούς όγκους της τάξεως του 3,8% έως το 2023. Από την πλευρά τής προσφοράς, μετά πέντε χρόνια επιβράδυνσης, το 2017 είδε μια μικρή αύξηση στην παγκόσμια επέκταση του στόλου, της τάξεως του 3,3%. Το διά της θαλάσσης μεταφερόμενο εμπόριο ενισχύθηκε κατά 4% το 2017, η ταχύτερη ανάπτυξη εδώ και πέντε χρόνια, αναφέρει η UNCTAD που προβλέπει ανάλογη αύξηση και φέτος με αιχμή τα εμπορευματοκιβώτια και το ξηρό φορτίο. Εμφανίζεται όμως επιφυλακτική για το μέλλον λόγω εμπορικών πολέμων.
Την ίδια ώρα, πάντως, η UNCTAD υπογραμμίζει και τη σημαντική αύξηση των μεριδίων του ελληνόκτητου στόλου τόσο στο σύνολο του παγκοσμίου στόλου όσο και ακόμα περισσότερο στα δεξαμενόπλοια και στα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων. Μάλιστα, επισημαίνεται και η σημαντική αύξηση της σημασίας των ελληνικών λιμανιών και ειδικά του Πειραιά στο παγκόσμιο εμπόριο μετά τις επενδύσεις της Cosco και τη χρήση του ως ευρωπαϊκής πύλης για τα εκ της Ασίας εισαγόμενα φορτία.
Η Γερμανία αναγνωρίζεται ως η μεγαλύτερη πλοιοκτήτρια χώρα στα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων με μερίδιο αγοράς 20% στις αρχές του 2018, αν και έχασε έδαφος από το 30% και πλέον του 2008. Αντίθετα, οι ιδιοκτήτες από την Ελλάδα κατέχουν πλέον μερίδια αγοράς στα πλοία εμπορευματοκιβωτίων που προσεγγίζουν το 10% από αμελητέα ποσοστά πριν από δέκα χρόνια. Κατατάσσονται δε πλέον τέταρτοι παγκοσμίως μετά τη Γερμανία, τη Δανία και την Κίνα. Παραμένουν, όμως, οι Ελληνες πρώτοι και με διαφορά τόσο στα πλοία μεταφοράς ξηρού φορτίου όσο και στα δεξαμενόπλοια με μερίδια της τάξεως του 20% και 24% αντιστοίχως. Συνολικά σε όλους τους κλάδους ο ελληνόκτητος στόλος έχει μερίδιο 17,3%, με τη δεύτερη Ιαπωνία μόλις στο 11,7%.
Τα νηολόγια
Εν τω μεταξύ, το 2018, τα νησιά Μάρσαλ εμφανίστηκαν ως το δεύτερο μεγαλύτερο νηολόγιο μετά τον Παναμά και μπροστά από τη Λιβερία με το ελληνικό νηολόγιο μόλις στην 9η θέση. Περισσότερο από το 90% της ναυπηγικής δραστηριότητας το 2017 σημειώθηκε στην Κίνα, στη Δημοκρατία της Κορέας και στην Ιαπωνία, ενώ το 79% των διαλύσεων πλοίων έλαβε χώρα στη Νότια Ασία, κυρίως στην Ινδία, στο Μπανγκλαντές και στο Πακιστάν.