Ως μια από τις χειρότερες εβδομάδες στην ιστορία της λίρας θα περάσει στην ιστορία αυτό το πενθήμερο, στη διάρκεια του οποίου η λίρα υποχώρησε σε νέο ιστορικό ναδίρ, μία ανάσα από το όριο των οκτώ λιρών έναντι του δολαρίου. Συμπληρώνοντας την ένατη κατά σειρά εβδομάδα απωλειών, το τουρκικό νόμισμα κατρακυλάει στο μεγαλύτερο σε διάρκεια καθοδικό σερί από το 1999, αφότου η κεντρική τράπεζα τρόμαξε τους επενδυτές με την αιφνίδια απόφασή της να μην αυξήσει τα επιτόκια. Tην ίδια στιγμή, η γεωπολιτική αβεβαιότητα με τις απρόβλεπτες κινήσεις του προέδρου, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αλλά και οι προκλήσεις που απειλούν την τουρκική οικονομία σφίγγουν τον κλοιό πιέσεων γύρω από τη λίρα, με τους αναλυτές να θεωρούν ότι είναι θέμα χρόνου η ισοτιμία της να ξεπεράσει το όριο των 8 λιρών έναντι του δολαρίου.
Έπειτα από την απροσδόκητη αύξηση του κόστους δανεισμού τον Σεπτέμβριο, επενδυτές και παράγοντες των αγορών θεώρησαν ότι η κεντρική τράπεζα στρέφεται προς την κατεύθυνση της νομισματικής σύσφιγξης. Γι’ αυτό και αιφνιδιάσθηκαν με τη χθεσινή απόφαση να τηρήσει στάση αναμονής, με τους traders να θεωρούν ανεπαρκή τα έως τώρα μέτρα της κεντρικής τράπεζας για την υπεράσπιση του εθνικού νομίσματος.
«Προς το παρόν δεν υπάρχει προθυμία», δηλώνει στο Bloomberg o Bίκτορ Σάμπο, διαχειριστής σταθερού εισοδήματος στην Aberdeen Asset Management. «Τα λάθη επί σειρά ετών στην άσκηση νομισματικής πολιτικής οδηγούν σε απώλεια αποθεμάτων και πιέσεις στο νόμισμα», εξηγεί.
Η κατρακύλα της λίρας επαναφέρει μνήμες του 1999, μια ιδιαίτερα ταραχώδη χρονιά για την Τουρκία, με διάλυση της κυβέρνησης, κήρυξη πρόωρων εκλογών και δύο καταστροφικούς σεισμούς με χιλιάδες νεκρούς. Τα προβλήματα οδήγησαν στην οικονομική κρίση του 2001.
Η στροφή των επενδυτών μακριά από τις τουρκικές αγορές, εντείνουν τις πιέσεις προς τη λίρα. Η Τουρκία βρίσκεται αντιμέτωπη με το ενδεχόμενο επιβολής αμερικανικών κυρώσεων. Στο σκηνικό προστίθεται το γεωπολιτικό ρίσκο από τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και στον Καύκασο, αλλά και τα προβλήματα της τουρκικής οικονομίας συνεπεία της πανδημίας.
Η Τουρκία ήδη «καίει» τα συναλλαγματικά της διαθέσιμα πιο γρήγορα από οποιαδήποτε άλλη χώρα στον αναπτυσσόμενο κόσμο στις προσπάθειες να στηρίξει το εθνικό νόμισμα. Οι ξένοι επενδυτές ρευστοποίησαν τουρκικές μετοχές και ομόλογα αξίας 13,3 δισ. δολαρίων από τις αρχές του έτους, στις μεγαλύτερες εκροές τουλάχιστον από το 2005.
H Άγκυρα φαινομενικά δεν ανησυχεί για την πορεία της λίρας. Η υποτιμημένη λίρα έχοντας χάσει σχεδόν το ένα-τρίτο της αξίας της από τις αρχές του έτους, θα μπορούσε να δώσει ανταγωνιστικό προβάδισμα στην οικονομία της Τουρκιας, που στηρίζεται στις εξαγωγές, είχε υποστηρίξει πρόσφατα ο υπουργός Οικονομικών, Μπεράτ Αλ Μπαϊράκ.