To να χάσεις έναν ανώτατο οικονομικό αξιωματούχο αποτελεί κάτι παραπάνω από ατυχές γεγονός. Το να χάσεις δύο μέσα στο ίδιο Σαββατοκύριακο μοιάζει περισσότερο με ηθελημένη προσπάθεια. Και όμως, αυτή είναι η κατάσταση στην Τουρκία, με τον πρόεδρο, Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν να «καρατομεί» το Σάββατο τον διοικητή της τουρκικής κεντρικής τράπεζας, διορίζοντας έναν τεχνοκράτη στη θέση του. Σειρά είχε την επόμενη ημέρα ο υπουργός Οικονομικών και γαμπρός του Ερντογάν, Μπεράτ Αλ Μπαϊράκ, υποβάλλοντας την παραίτησή του.
Ο νέος «τσάρος» της τουρκικής οικονομίας και ο νέος ισχυρός άνδρας στο «τιμόνι» της κεντρικής τράπεζας αναλαμβάνουν τα ηνία σε μια από τις δυσκολότερες συγκυρίες για την τουρκική οικονομία. Η λίρα βάλλεται από παντού, έχοντας χάσει περισσότερο από το ένα-τρίτο της αξίας της, η οικονομία «λυγίζει» υπό το βάρος του κορωνοϊού και ο πληθωρισμός «τρέχει» με διψήφιο ποσοστό. Οι ανησυχίες για ανορθόδοξη νομισματική πολιτική ήταν ο βασικός λόγος που οι επενδυτές είχαν στρέψει την πλάτη τους στην Τουρκία, με τις εκροές κεφαλαίων να «φουσκώνουν» το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών.
Eίναι πλέον πολύ αργά να προβληματισθεί κανείς για την ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας της Τουρκίας. Εξάλλου, ο Μουράτ Ουισάλ βρισκόταν στο «τιμόνι» της κεντρικής τράπεζας για μόλις 16 μήνες. Τουλάχιστον ο νέος διοικητής, Νατσί Αγκμπάλ έχει πιο στενή σχέση με τον Ερντογάν και το κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης(ΑΚ). Ο Αλμπαϊράκ, που είχε έλθει σε σύγκρουση με τον Αγκμπάλ και αποτελεί κυρίαρχη προσωπικότητα στο εσωτερικό κόμματος, ανακοίνωσε την παραίτησή του μέσω Instagram την Κυριακή.
Υπό την προϋπόθεση ότι ο διάδοχός του δεν θα είναι ακόμη ένα συγγενικό μέλος, το πιθανότερο είναι ότι ο διορισμός ενός νέου «τσάρου» της τουρκικής οικονομίας θα συνοδευθεί με βελτίωση της οικονομικής πολιτικής, επισημαίνεται σε σχετική ανάλυση του Reuters. Το νέο team ίσως να είναι σε θέση να ασκήσει κάποια επιρροή στον Τούρκο πρόεδρο, ο οποίος επιμένει ότι τα υψηλά επιτόκια προκαλούν… πληθωρισμό.
Η δεινή κατάσταση της τουρκικής οικονομίας επιβάλλει αλλαγή πλεύσης. Ο πληθωρισμός «τρέχει» με διψήφιο ποσοστό 12%, υπερδιπλάσιο του επίσημου στόχου και υψηλότερο του επίσημου επιτοκίου αναφοράς, που είναι στο 10,25%, γεγονός που σημαίνει ότι το πραγματικό κόστος δανεισμού είναι αρνητικό. Η κεντρική τράπεζα «καίει» τα συναλλαγματικά της διαθέσιμα για τη στήριξη της λίρας, έχοντας υποχωρήσει στα 17 δισ. δολάρια τον προηγούμενο μήνα, στα χαμηλότερα επίπεδα από το 2004. Οι έως τώρα προσπάθειες της κεντρικής τράπεζας έχουν αποβεί άκαρπες, με τη λίρα να υποχωρεί την προηγούμενη εβδομάδα σε νέο ιστορικό ναδίρ, στις 8,5 λίρες έναντι του δολαρίου, προτού ο «μίνι-ανασχηματισμός» και οι ελπίδες για αλλαγή πορείας πλεύσης στην οικονομική πολιτική δώσουν ώθηση στη λίρα, καταγράφοντας σήμερα τη μεγαλύτερη άνοδο από τον Μάρτιο του 2019.
Η εκλογική ήττα του Ντόναλντ Τραμπ συνεπάγεται πιο αυστηρό διεθνές κλίμα για την Τουρκία, σημειώνει το Reuters στην ανάλυση. Ο Αλμπαϊράκ είχε στενές σχέσεις με τον γαμπρό του Αμερικανού προέδρου, Τζάρεντ Κούσνερ. Εξίσου καλές σχέσεις είχαν ο Τραμπ με τον Ερντογάν, σχέσεις που αιτιολογούν εν μέρει τους λόγους που οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν επέβαλαν ποτέ κυρώσεις σε βάρος της ‘Αγκυρας για την αγορά των ρωσικώ πυραύλων και γιατί υπήρξαν καθυστερήσεις στις αμερικανικές έρευνες για παραβίαση των κυρώσεων από την τουρκική, υπό κρατικό έλεγχο τράπεζα Halkbank.
Η εκλογή του Τζο Μπάιντεν στις προεδρικές εκλογές αναμένεται να συνοδευθεί με λιγότερη υπομονή από την πλευρά της Ουάσιγκτον στα γεωπολιτικά παιχνίδια του Ερντογάν και ειδικότερα στις προκλήσεις της Άγκυρας στην Ανατολική Μεσόγειο. Η προοπτική λιγότερο ευνοϊκών γεωπολιτικών συνθηκών μπορεί να λειτουργήσει ως κίνητρο για το νέο οικονομικό επιτελείο να προχωρήσει σε κάποια βήματα προς τη σωστή οικονομική κατεύθυνση στο εσωτερικό της χώρας.